با مغز متفکر عملیات «والفجر 8» آشنا شوید

اگر چه شهید طوسی با آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام راحل (ره) فعالیت سیاسی و مبارزاتی گسترده‌ای تا سقوط حکومت شاهنشاهی داشت و نقشش در خنثی کردن توطئه های منافقان در جنگل های شمال محوری بود، اما قهرمانی او در نبرد 78روزه لشکر ویژه 25کربلا مازندران در عملیات والفجر هشت بیشتر از هر برهه ای از دوران زندگی پربار و شجاعانه اش زبانزد باقی مانده است.

سردار محمدحسن قاسمی طوسی که دو برادر دیگرش هم در دوران دفاع مقدس به شهادت رسیدند، در سال 1337 در روستای «طوس‌کلا» از توابع شهرستان نکا دیده به جهان گشود و در 18 فروردین ماه سال 1366 در سن 29 سالگی در شلمچه با اصابت ترکش‌های خمپاره عراقی‌ها به شهادت رسید و مفقود شد و بدن پاکش در سال 1374 بعد از هشت سال گمنامی در نکا تشییع و در گلزار شهدای روستای طوس کلا به خاک سپرده شد.

یکی از ویژگی های بارز سردار شهید طوسی علاوه بر شجاعت، زیرکی و تیزهوشی، خلوص نیتش بود که می توان با قرائت وصیت نامه اش به آن پی برد؛ آنجایی که می نویسد: «انقلاب اسلامی ما در یک برهه‌ای از زمان واقع شده که به جرأت می‌توان گفت که تمام اسلام در مقابل تمامی شرک و کفر قرار گرفت و پیروزی انقلاب باعث احیاء اسلام در تمام دنیا و شکست آن باعث شکست اسلام خواهد شد. پس باید همه دست به دست هم در صراط مستقیم و پیرو امام به حرکت ادامه دهیم».

زندگی در فضای مذهبی و سیاسی 

شهید طوسی از همان آغاز دوران جوانی در کنار فراگیری تعالیم اسلامی و مذهبی علاقه وافری به بالا بردن سطح بینش سیاسی خود داشت و به همین جهت در هیات‌های مذهبی پیش از انقلاب حضوری فعال و تعیین کننده داشت. با آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام راحل (ره) ایشان به همراه تنی چند از انقلابیون، فعالیت سیاسی و مبارزاتی گسترده‌ای را در سطح منطقه آغاز کرد و این فعالیت‌های سیاسی تا سقوط حکومت شاهنشاهی ادامه یافت.

بر اساس مستنداتی که در گنجینه حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس مازندران وجود دارد؛ سردار طوسی پس از پیروزی انقلاب برای حفظ دستاوردهای انقلاب، ابتدا به عضویت کمیته انقلاب اسلامی شهرستان نکا و سپس در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شهرستان ساری مشغول فعالیت شد. شهید طوسی در سال 64 به دلیل نیازی که به درایتش برای کارهای اطلاعاتی و عملیات جنگی وجود داشت، بر اساس دستور فرماندهی کل سپاه، عملیات شناسایی را در 6 منطقه مرزی کشور بر عهده گرفت.

خاطرات زیادی از سردار طوسی در چگونگی رفتار و شخصیتش در خانواده، ارادتش به بسیجیان، مهربانی، صمیمیتش در جمع خانواده و دوستان، مقید بودنش در احترام گذاشتن به پدر و مادر و اطرافیان، همسر و فرزند و کمک کردن به خانواده در کارهای کشاورزی و دامداری وجود دارد.

مردم، رزمندگان و مسوولان مازندران؛ مسوولیت پذیری و نقش فرماندهی قهرمان گونه اش به عنوان قائم مقام و مسوول اطلاعات عملیات لشکر ویژه 25 کربلا را سرگل همه فعالیت های مبارزاتی سردار طوسی در حفظ نظام جمهوری اسلامی عنوان می کنند. عملیات والفجر 8 با محوریت لشکر ویژه 25کربلا که سردار طوسی به عنوان مسوول اطلاعات عملیات آن را مدیریت می کرد، یکی از بزرگ ترین و مهم ترین عملیات ها در تاریخ جنگ ایران و عراق محسوب می شود؛ عملیاتی که با حماسه‌آفرینی رزمندگان اسلام، ضربه‌ای سهمگین به توان رزمی و نظامی دشمن وارد شد.

سردار طوسی در خاطرات خودش عملیات غرورآفرین والفجر8 را با محوریت لشکر ویژه 25کربلا «شگفت‌انگیز» و «غرورآفرین» توصیف و روایت می کند که در آن عملیات «بسیاری از صحنه‌ها و لحظات سخت و نبردهای هفتاد و هشت روزه‌ی آن با رشادت و دلیری غواصان و نیروهای دریادل این لشکر پر توان با موفقیت پشت سر گذاشته شد».

شهید طوسی در این نبرد حماسی که ارکان حزب بعث و حامیان او را متزلزل ساخت، بار سنگینی به دوش گرفت و گوهرهای گرانبهایی را نیز برای این فتح عظیم قربانی کرد و به خاطر ارزش گذاری بر این نقش عظیم، افتخار نصب پرچم سبز متبرک به حرم مطهر علی ابن موسی الرضا علیه السلام بر گلدسته های مسجد «فاو» از سوی فرماندهی سپاه پاسداران به فرمانده لشکر ویژه 25 کربلا، سردار مرتضی قربانی واگذار شد.

بیشتر بخوانید:

• حضور 1550 زائراستان سمنان در اردوی راهیان نور / شبیه سازی عملیات والفجر 8 در اروند رود

• خاطرات کوچک‌ترین رزمنده ایران از جنگ تحمیلی

عملیات والفجر8 و درخشش یک فرمانده

عملیات والفجر 8 در تاریخ 20 بهمن 1364 شروع شد و با خلق حماسه‌ای تاریخی که به لحاظ دانش نظامی مدرن غیر ممکن به نظر می رسید با عبور رزمندگان اسلام از رودخانه خروشان اروند و فتح فاو پایان یافت. فتح فاو از نظر سیاسی، بسیار مهم و استراتژیک بود و توازن نظامی جنگ ایران و عراق را به سود ایران رقم زد.

این فرمانده شهید عملیات والفجر هشت را «خدایی» توصیف می کند و در روایتش آمده است: ما در طول 6 ماهی که در منطقه بودیم و کار می‌کردیم، شاهد امدادهای غیبی زیادی بودیم. بچه‌ها شناسایی می رفتند و دشمن هم منور می‌زد و آنها را می‌دید و تیراندازی می‌کرد، ولی هیچ مسئله ای اتفاق نمی‌افتاد. از هیچ تیپ و لشکری هم اسیر ندادیم. شناسایی به لطف خدا و به راحتی انجام شد و دشمن تا زمان عملیات غافل ماند و این منطقه را به عنوان منطقه دست چهارم می‌دانست. حتی یک سری امکانات توپ و تانک را به خاطر این که احساس می‌کرد در این منطقه عملیات نمی‌شود، خارج کرد. امداد غیبی دیگری که ما شاهد آن بودیم آمدن ابر و بارانی شدن هوا در شب عملیات بود. باید کل امکانات را می آوردیم به منطقه. ترس داشتیم دشمن بفهمد که ما این همه امکانات را وارد منطقه کرده ایم. شب هوا کاملاً صاف بود. صبح دیدیم هوا کاملاً یک مرتبه ابری شد و پشت سرش هم باران بارید. آن چیزی که در این عملیات مهم و حائز اهمیت بود، معنویت و روحیه بالای معنوی نیروها بود که ما را هم در این عملیات موفق کرد. خداوند از ما جنگ خوب، جنگیدند خوب، کشتن زیاد دشمن و اسیر زیاد گرفتن نمی‌خواهد. در وهله‌ی اول، خداوند از ما می‌خواهد که تکلیف‌مان را انجام و آن مقدار توان را که در وجودمان هست و در وسع مان هست، آن ها را به کار ببندیم».

شهید طوسی از نگاه بستگان و سردار سلیمانی

همسر شهید طوسی می گوید: محمد حسن شهادت را در مکتب اسلام بزرگ ترین هدیه الهی می دانست. همواره دلسوز خانواده شهدا و رزمندگان بود. دورانی که در مرخصی به سر می‌برد سرکشی از خانواده شهدا و دیدار با آنان را از وظایف مهم خود می‌دانست و همچنین دلسوز و نگران رزمندگان بود و کمترین مرخصی‌ها را می‌گرفت تا رزمندگان هم به دیدار خانواده‌های خود بروند.

حلیمه عرب زاده اضافه می کند: زمانی که در اهواز بودیم؛ با اینکه فاصله زیادی تا میدان جنگ نداشتیم و انتظار داشتیم بیشتر در کنار ما باشد، اما بعد از دیداری کوتاه با من و دخترم سمیه، به محل خدمت خود برمی‌گشت و می‌گفت «بچه‌ها و رزمندگان تنها هستند و نباید آنان را تنها بگذارم؛ چرا که آنها هم مدت زیادی است که از خانواده دور هستند».

همسر شهید طوسی ادامه می دهد: در طول دوران دفاع مقدس هیچگاه سفیدی چشم شهید طوسی را سفید ندیدم و همواره قرمز بود و کمتر می‌خوابید و بیشتر بیدار بود تا علاوه بر هدایت جنگ، در کنار رزمندگان باشد.

عباس رمدانی یکی از بستگان نزدیک شهید طوسی هم در باره شخصیت این فرمانده بزرگ دوران دفاع مقدس می گوید: همواره طی سال های پس از شهادت محمد حسن به مناسبت های مختلف مسئولان ملی و استانی بویژه فرماندهان ارشد سپاه در دیدار با خانواده این فرمانده شهید از توانمندی، صداقت و مسوولیت پذیری ایشان صحبت می کنند.

وی در گفت گو با خبرنگار ایرنا شهیدطوسی را فرمانده و رزمنده ای متقی، پرهیزگار و سرشار از عواطف انسانی توصیف و اضافه می کند: ایشان همواره برمظلومیت شهدا بویژه شهدای اطلاعات و عملیات می گریستند.

رمدانی به حضور و دیدار سردار دلها شهیدحاج قاسم سلیمانی با خانواده سردار طوسی اشاره می کند و توضیح می دهد: حاج قاسم سلیمانی، سردارشهیدمحمدحسن طوسی را الگوی عینی مدافعان اسلام توصیف می کرد و می گفت «شاید آنقدر که من در وصف حماسه و ایثارسردار طوسی می دانم حتی بستگان وخانواده ایشان نمی دانند».

رمدانی که خود رزمنده و جانباز هشت سال دفاع مقدس است، اضافه می کند: سردار طوسی هویت و عزت دنیا و آخرت خود را در حیات ولایی جست و جو می کرد و بدان اعتقادراسخ داشت.

شناخت علمی و انسانی جامعه از فرمانده شهید طوسی همچنان کم است 

توصیف و تبیین شخصیت و اثرگذاری شهید طوسی به نگارش چندین جلد کتاب نیاز دارد. یکی از کتاب هایی که در باره این فرمانده شهید نو شته شده، «قلب فرماندهی» نام دارد. نویسنده این کتاب دکتر سیدحسین ولیپور زرومی است که در گفت و گو با ایرنا می گوید: شناخت علمی و انسانی جامعه از فرمانده شهید طوسی همچنان کم است. معتقدم در حق این شهید در حوزه تبلیغات فرهنگی ایثار و شهادت، مدیریت، خلاقیت، اخلاص کم کاری شده است.

و ی با بیان این که این شهید در بخش های مختلف سرآمد و الگو بوده است، توضیح می دهد: پاسداران و فرماندهان جوان امروز در عرصه مقاومت و پایداری باید از شهید طوسی به عنوان یک مکتب انسانیت، مدیریت و ایثار و شهدات درس آموزی کنند.

ولیپور می گوید: برای شناخت علمی و تبلیغات از شخصیت و فرماندهی شهید محمد حسن طوسی کم گذاشته شده است و در واقع ایشان مظلوم واقع شدند. رسیدن سردار طوسی به عنوان قائم مقام و مسوول اطلاعات عملیات پر توان ترین لشگر دوران دفاع مقدس که همان لشکر 25 کربلا مازندران باشد، گام بزرگی بود که پرده از آن برداشته نشده است و در واقع رسیدن به این درجه از فرماندهی کار کوچک و کمی نبوده است.

دکتر ولیپور که از سال 89 مسوولیت بخش تحقیقات و پژوهش اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس مازندران را عهده دار است، اضافه می کند: از زمانی که پرونده شهدا را پیگیری می کنم متوجه عظمت شخصیت و جایگاه همه شهدا به خصوص سردار طوسی شدم. تالیف کتاب قلب فرماندهی شهید طوسی را با انجام تحقیقات و پژوهش همه جانبه نوشتم، ولایت پذیری، شخصیت ولایی و الهی، آدمی اثر گذار و خلاق مدیرو فرمانده، مخلص و ایثارگر، مهربان و وفاودار به خانواده احترام به پدر و مادر همسر و فرزند این شهید مثال زدنی است.

وی ادامه می دهد: یکی از خاطرات ایشان که توسط سردار کمیل از همراهان همیشگی به نقل از سردار طوسی بازگو می شود این است که پس از عملیات والفجر 8 که بیش از 600 نفر از نیروهای لشگر 25 کربلا مازندران شهید شدند، شهید طوسی در بازگشت به مازندران بین راه می گوید دغدغه اش این است که اگر خودش هم کشته و یا شهید شود، برایش به عنوان فرمانده بیشتر از این شهیدان مراسم و یاد بود برگزار کنند و به نوعی سنگ تمام بگذاراند. معتقدم همین اعتقاد ایشان و این دغدغه سبب سبب شد تا سردار طوسی به مدت حدود 9 سال پس از شهادتش مفقود الااثر باشد تا آن دغدغه محقق نشود.

ولیپور با بیان این که شهید طوسی به عنوان یک شهروند کوچک از موسسان سپاه ساری شد و عملکردش عامل دیده شدنش در مراحل مختلف خدمت به مردم و نظام تا رسیدن به فرماندهی بوده است، می گوید: این شهید کارش را با نگهبانی ساده از یک کیوسک شروع کرده. در عملیات جنگل علیه منافقان شرکت نمود. در انحلال و مقابله با گروهک کارنامه درخشان و اثر گذاری بر جای گذاشت و سپس پیشنهاد بالاترین رتبه را در لشکر 25کربلا مازندران دریافت کرد؛ رتبه فرمانده اطلاعات عملیات که منجر به پیروزی عملیات والفجر 8 و فتح وفا شد که مهم ترین نبرد هشت سال جنگ تحمیلی ایران بوده است.

سردار شهید طوسی که از فرماندهان بی ادعا در دوران دفاع مقدس بود در بین همرزمانش به مالک اشتر جبهه های ایران لقب گرفته بود. از خانواده این فرمانده شهید دو برادر به نام‌های محمد حسین و محمد ابراهیم نیز به درجه رفیع شهادت نائل آمدند.

فردا پنجشنبه 18 فروردین سال 1401 است. قرار است سی‌وپنجمین یادواره سردار محمدحسن قاسمی طوسی قائم مقام لشکر 25 کربلا در دوران دفاع مقدس و 430 شهید نکا در این شهرستان برگزار شود.

طبق اعلام مسوولان شهرستان نکا، یادواره این فرمانده شهید نقش اثرگذار و پررنگی در دفاع از کیان ایران اسلامی داشت، با رعایت پروتکل های بهداشتی برگزار خواهد شد و سخنران مراسم هم سیدمحمد حسینی معاون حقو قی و پارلمانی رییس جمهور است.

یکی از برنامه های سی و پنجمین سالگرد شهادت شهید طوسی اعزام دانش آموزان در قالب کاروان راهیان نور بر سر مزار این فرمانده شهید است و همرزمان شهید هم ویژگی ها و شجاعت های او در دوران دفاع مقدس را برای دانش آموزان روایت خواهند کرد.

21212