تاثیر افزایش قیمت بنزین بر بازار خودرو / تمایل خریدار به کم مصرف ها / به سمت خالی شدن بازار از خودرو‌های زیر 50 میلیون می‌رویم؟

هم اکنون پراید دارای کف قیمتی می باشد و وقتی این کف قیمتی از گردونه عرضه خارج می شود طبیعتا کف قیمت بالاتر می آید و اگر الان به عنوان مثال کف قیمت 45 میلیون تومان باشد این کف قیمت در سال آینده با نرخ تورم به روی 55 میلیون تومان خواهد ایستاد و مردم دیگر خودروی زیر 55 میلیون تومان در بازار پیدا نخواهند کرد. این باعث خواهد شد که یک طبقه از تقاضا به اجبار و به دلیل نداشتن قدرت خرید از گردونه بازار خودرو خارج شود.

به گزارش تابناک اقتصادی، افزایش قیمت بنزین از یک سو و همچنین موضوع توقف تولید برخی خودروها از جمله پراید در سال 1399 از سوی دیگر، حالا این پرسش ها برای متقاضیان خرید خودرو مطرح شده است که اولا با افزایش قیمت بنزین، آیا قیمت خودروها هم در بازار تغییر می کند؟ به عبارت بهتر آیا افزایش قیمت بنزین می تواند بر روی قیمت خودرو تاثیرگذار باشد یا خیر؟ و ثانیا با توقف تولید پراید با توجه به اینکه عملا دیگر خودروهای زیر 50 میلیون تومان در بازار وجود نخواهند داشت، آیا این موضوع می تواند منجر به رکود در بازار خودرو شود؟

خبرنگار تابناک اقتصادی در گفتگو با سه کارشناس بازار خودرو به سه پرسش های فوق پاسخ داده است.

امیر حسن کاکایی کارشناس صنعت خودرو و عضو هیات علمی گروه مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی در پاسخ به این پرسش ها گفت: از یک سو، در مقایسه با 30 سال پیش شرایط در بازار خودرو به لحاظ مصرف سوخت بسیار تغییر کرده و مصرف سوخت خودروها بسیار پایین تر آمده است و از سوی دیگر، با اینکه قیمت بنزین افزایش یافته است اما این افزایش در مقابل افزایش هزینه هایی مانند افزایش قیمت روغن و... بسیار کم است. لذا به نظر من افزایش قیمت بنزین هیچ گونه اثر مستقیمی بر روی افزایش قیمت خودرو نمی تواند داشته باشد.

کاکایی در مورد توقف تولید پراید و تاثیر آن بر بازار خودرو نیز گفت: واقعیت این است که اگر اقتصاد در حالت عادی قرار داشته باشد ما هم اکنون باید در اوج رکود قرار داشته باشیم اما عوامل مختلفی به گونه ای عمل کرده اند که اقتصاد از حالت طبیعی خود خارج شده است.

وی افزود: وقتی پراید از چرخه تولید خارج شود باید خودروهای دیگری را جایگزین آن کنیم که استانداردهای جدیدی را بتوانند پاس کنند. بنابراین ایجاد استانداردهای جدید نیازمند بکارگیری یک مجموعه تکنولوژی های جدید می باشد و اعمال این مجموعه تکنولوژی های جدید قطعا قیمت خودروها را افزایش خواهد داد.

این استاد دانشگاه افزود: پیش بینی من این است که با توقف تولید پراید کف قیمت در بازار خودرو افزایش خواهد یافت و قطعا رکود در بازار خودرو اتفاق خواهد افتاد و مصرف کننده روز به روز دیرتر به کالای مورد نیاز خود خواهد رسید، چون درآمد به مانند هزینه ها بالا نرفته است.

وی ادامه داد: اگر بانک ها و بورس به هر دلیلی در شرایط فعلی کم بیاورند، سرمایه ها از این دو بازار خارج خواهد شد و شروع به حرکت به سمت باقی بازارها خواهد کرد که این موجب برهم ریختگی و افزایش قیمت در بازارهای موازی از جمله بازار خودرو که بخاطر ویژگی های منحصر به فردش بازار بسیار جذابی است، خواهد شد.

کاکایی در انتهای صحبت های خود گفت: اشاره به این نکته هم ضروری است که دولت در یک سال گذشته آنچه برای کنترل قیمت در بازار خودرو می توانست انجام دهد را انجام داده است از جمله اینکه بانک اطلاعاتی از خریداران تشکیل داد و هم اکنون اگر شما از خودروسازان خودرویی خریداری کرده باشید دیگر نمی توانید برای خرید خودروی دوم اقدام کنید.

حسن کریمی سنجری کارشناس خودرو نیز در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: فی ذاته افزایش قیمت بنزین نمی تواند با افزایش قیمت خودرو در ارتباط باشد اما این افزایش قیمت بنزین می تواند منجر به افزایش نرخ تورم شود و از این کانال به صورت غیرمستقیم بر قیمت خودرو تاثیر بگذارد.

وی افزود: از سوی دیگر، ممکن است در روزهای اول اجرای این طرح اندکی تمایل به خرید خودرو کاهش یابد ولی در میان مدت به دلیل اینکه کشور از شرایط لجستیکی شهری مناسبی برخوردار نیست دوباره تقاضا برای خرید خودرو افزایش خواهد یافت. کریمی سنجری ادامه داد: با افزایش قیمت بنزین طبیعتا مردم تمایل پیدا می کنند که خودروهای کم مصرف خریداری کنند ولی باید گفت که خیلی دست مردم در انتخاب خودروهای کم مصرف باز نیست.

این کارشناس بازار خودرو گفت: هنوز در طرح سهمیه بندی بنزین وضعیت خودروهای فرسوده چندان مشخص نیست و اگر شرایط به مانند گذشته باشد و به این خودروها نیز سهمیه بنزین تعلق گرفته باشد طبیعتا خرید و فروش این خودروها برای دست یابی به کارت های سوخت آن ها و فروش سهمیه این کارت های سوخت رونق خواهد گرفت.

کریمی سنجری در مورد وضعیت بازار خودرو پس از توقف تولید پراید گفت: هم اکنون پراید دارای کف قیمتی می باشد و وقتی این کف قیمتی از گردونه عرضه خارج می شود طبیعتا کف قیمت بالاتر می آید و اگر الان به عنوان مثال کف قیمت 45 میلیون تومان باشد این کف قیمت در سال آینده با نرخ تورم به روی 55 میلیون تومان خواهد ایستاد و مردم دیگر خودروی زیر 55 میلیون تومان در بازار پیدا نخواهند کرد. این باعث خواهد شد که یک طبقه از تقاضا به اجبار و به دلیل نداشتن قدرت خرید از گردونه بازار خودرو خارج شود. بنابراین با توقف تولید پراید و عدم عرضه خودرویی با ویژگی های پراید و هم قیمت با آن، قطعا طرف تقاضا متحمل زیان خواهد شد.

فرید زاوه دیگر کارشناس خودرو نیز در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: خود افزایش قیمت بنزین به صورت مستقیم بر روی افزایش قیمت خودرو تاثیرگذار نیست اما این افزایش قیمت از کانال های غیرمستقیم بر روی قیمت خودرو تاثیرگذار خواهد بود. وی افزود: اگر تنها افزایش قیمت سوخت اتفاق بیفتاد این افزایش، آثار تورمی محدودی بر روی کالاها خواهد داشت و مثلا افزایش قیمت بنزین کمتر از 2 الی 3 درصد نرخ تورم را افزایش خواهد داد. منتهی مشکلی که در این طرح دولت وجود دارد این است که اولا بحثی که همواره در افزایش قیمت حامل های انرژی مطرح بود این بود که کسری بودجه دولت از این ناحیه جبران می شد اما در اجرای طرح اخیر موضوع رفع کسری بودجه مطرح نیست و چون کسری بودجه خود می تواند عاملی برای افزایش نرخ تورم باشد پس یک نرخ تورمی از این ناحیه به اقتصاد تحمیل خواهد شد، ثانیا دولت برای پرداخت یارانه حمایتی بسیار عجله دارد و این بدان معنی است که احتمالا دولت قصد دارد از منابع بانک مرکزی استفاده کندکه این نیز خود تورم زا است. پس قیمت کالاها خود به خود افزایش می یابد و بنابراین این موضوع می تواند بر روی قیمت خودرو نیز تاثیرگذار باشد.

فرید زاوه در مورد اینکه اقبال خریداران به کدام خودروها بیشتر خواهد شد، گفت: با توجه به اینکه بازار خودرو ایران، بازار رقابتی نیست حقیقتا مردم حق انتخاب زیادی ندارند. اگر بازار رقابتی بود طبیعتا تقاضا برای خودروهای هیبریدی، خودورهای گازسوز یا دیزلی بیشتر می شد. هم اکنون تیراژ خودروهای گازسوز در کشور بسیار پایین و تقریبا در حد تاکسی ها خودروی گازسوز تولید می کنند. بنابراین می توان گفت خیلی جغرافیای بازار با این تصمیم عوض نمی شود مگر اینکه دولت بپذیرد که چارچوب عرضه خودرو در کشور را تغییر دهد.

این کارشناس بازار خودرو در مورد وضعیت بازار خودرو پس از توقف تولید پراید گفت: ما یک تجربه ای از حدود 14 سال پیش در مورد خروج پیکان از چرخه تولید داشتیم و در آن زمان خروج، قیمت پیکان (5 میلیون تومان) یک تفاوت 3 میلیون تومانی با قیمت پراید (8 میلیون تومان) داشت. بعد از خروج پیکان از بازار، تیراژ پراید افزایش یافت و بنابراین قیمت آن کاهش و به حدود 6 میلیون تومان رسید.

زاوه افزود: هم اکنون هم این موضوع توقف تولید پراید و تاثیر آن بر بازار خودرو به این وابسته است که شرکت ها چه رفتاری را داشته باشند. اگر قرار باشد که سطح تیراژ تولیدات در سطح فعلی باقی بماند طبیعتا بازار دچار فشار شدید تقاضا خواهد شد که عرضه ای برای آن وجود ندارد و این باعث یک فشار مضاعف به مصرف کننده خواهد شد. اما اگر تولیدکنندگان تیراژ محصولات جایگزین پراید را افزایش دهند، این افزایش تیراژ باعث پر شدن خلا نبود پراید می شود و خودروسازان می توانند با استفاده از اهرم های مالی در واقع این تفاوت قیمت برای مصرف کننده را نیز پر کنند.

وی ادامه داد: اگر تیبا را با تیراژ پراید تولید کنند می توانند این خودرو را با قیمت پراید بفروشند. ولی در کل با حذف خودروهای زیر 50 میلیون تومان فشار مضاعفی بر مصرف کننده وارد می شود و مصرف کننده نیازمند دریافت کمک های مالی از سمت خودروسازان و بانک ها است که بتواند قدرت خرید خود را ترمیم و خودرو خریداری کند. البته این راهکار هم با توجه به نرخی که منابع مالی در کشور دارند شاید در کوتاه مدت نتواند مشکلی را حل کند. زاوه در انتهای صحبت خود گفت: به نظرم من چاره اصلی این است که از اقتصاد دستوری عبور کنیم و آزادسازی قیمت انجام دهیم.