تحول بزرگ در سازمان اورژانس کشور طی 4 دهه گذشته + تصاویر

به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاری تسنیم؛ ساعت 14:50 چهاردهم آذر ماه سال 1352 بود که سقف سالن انتظار فرودگاه مهرآباد فرو ریخت. این حادثه دردناک منجر به مرگ 16 تن و مجروحیت 11 تن از هموطنان شد اما در آن زمان یک سیستم مشخص برای امدادرسانی و انتقال مجروحین به بیمارستان وجود نداشت!

بروز این فاجعه جرقه‌ای برای تاسیس مجموعه‌ای بود که امروز به نام سازمان اورژانس کشور شناخته می‌شود.

در آن زمان سیستم اورژانس پیش بیمارستانی تنها در سه کشور آمریکا، کانادا و استرالیا وجود داشت بنابراین یک تیم چهار نفره از پزشکان ایرانی مامور شدند تا با سفر به ایالت تگزاس آمریکا و ارزیابی سیستم اورژانس این کشور، مقدمات راه اندازی یک مجموعه مشابه را در ایران فراهم کنند و سرانجام سیستم فوریت‌های پزشکی کشور در سال 1354 شمسی با عنوان مرکز اطلاعات اورژانس به طور رسمی راه اندازی شد.

مرکز اطلاعات اورژانس کار خود را با 30 تکنسین فوریت‌های پزشکی و 20 دستگاه آمبولانس ماژولر تحت عنوان اورژانس 123 در تهران آغاز کرد و سپس با آموزش نیروهای بومی شهرهای دیگر کشور و تربیت نیروی انسانی لازم، اورژانس پیش بیمارستانی در این شهرها نیز راه اندازی شد.

با آغاز جنگ تحمیلی، نقش اورژانس پیش‌بیمارستانی پررنگ‌تر شد چراکه در آن زمان مسئولیت خطیر انتقال و درمان مجروحین جنگ را برعهده گرفت و در طول دفاع مقدس خدمات بسیار ارزشمندی را به رزمندگان و ایثارگران ارائه کرد.

دستاوردهای سازمان اورژانس کشور در سال‌های پس از انقلاب

پیروزی انقلاب اسلامی باعث پیشرفت‌های چشمگیری در همه بخش‌های نظام سلامت از جمله اورژانس 115 شد.

تا پیش از انقلاب تعداد پایگاه‌های اورژانس 20 مورد بود اما در حال حاضر بالغ بر 3 هزار پایگاه اورژانس در سراسر کشور و 50 پایگاه اورژانس هوایی در نقاط صعب‌العبور فعالیت دارند. اورژانس موتوری نیز بخشی از خدمات شهری را پوشش می‌دهد و 346 دستگاه موتورلانس در حال ارائه خدمت به مددجویان در حوادث و سوانح هستند.

در سال‌های پس از انقلاب 68 دستگاه اتوبوس‌آمبولانس به این مجموعه اضافه شد تا امر خدمت‌رسانی به تعداد زیادی از مصدومین در مدت‌زمان کوتاه‌تری صورت بگیرد.

پیش از انقلاب، برای جمعیت 30 میلیون نفری ایران تنها 150 نیروی انسانی در سازمان اورژانس در حال فعالیت بودند در حالی که در حال حاضر تعداد این نیروها به 25 هزار نفر رسیده است که سالانه بیش از 4 میلیون و 500 هزار ماموریت را در سراسر کشور انجام می‌دهند.

یکی از مشکلاتی که پیش از پیروزی انقلاب اسلامی وجود داشت، عدم دسترسی یکسان و مناسب همه مردم به خدمات بهداشتی و درمانی بود؛ پس از پیروزی انقلاب و با گسترش شبکه بهداشتی در کشور، خدمات موردنیاز مادران باردار حتی در دورافتاده‌ترین نقاط کشور نیز ارائه شد. اورژانس پیش‌بیمارستانی نیز نقش مهمی در تامین سلامت این مادران داشت. یکی از مشکلات در خدمت‌رسانی به افراد ساکن در مناطق صعب‌العبور، عدم امکان اعزام آمبولانس به این نقاط بود که این مسئله با راه‌اندازی اورژانس هوایی رفع شد. اورژانس هوایی در خدمات‌رسانی در هنگام حوادث و سوانح و مناطق صعب‌العبور، نقش بسزایی داشته و تنها در سال جاری، بیش از 300 مادر باردار از مناطق صعب‌العبور توسط اورژانس هوایی به مراکز درمانی انتقال یافته‌اند که این امر به حفظ سلامت مادر و نوزاد کمک شایانی کرده است.

توجه به عدالت در دسترسی مردم به خدمات درمانی یکی دیگر از محورهای پیشرفت سازمان اورژانس کشور در سال‌های اخیر بوده است به نحوی که با هدف ارتقای کیفیت خدمات ارائه شده به مردمی که در سواحل زندگی می کنند، پنج دستگاه شناور دریایی به ناوگان اورژانس کشور اضافه شده است.

مشارکت زنان در درمان مصدومین و بیماران، از دیگر دستاوردهایی است که در سال‌های پس از انقلاب حاصل شده است؛ تا پیش از این، برای امدادرسانی به بانوان در شرایط خاص، گاهاً مشکلاتی به وجود می آمد، سازمان اورژانس کشور با عنایت به توانمندی زنان ایرانی، قدم در راه حل این مشکلات گذاشته و پذیرش بانوان در رشته فوریت در پزشکی را آغاز کرده است.

میزان فعالیت اورژانس در ایام کرونا مضاعف شد. با آغاز شیوع کرونا در کشور، نیروهای اورژانس کشور به انتقال بیماران بدحال از منازل به مراکز درمانی پرداختند و در این راه نیز تعداد زیادی از این نیروها در پی ابتلا به کرونا به مقام شهادت نائل آمدند‌.

سازمان اورژانس کشور در این ایام با انجام واکسیناسیون نیز به حفظ سلامت مردم و افزایش سرعت تزریق واکسن کرونا کمک شایانی کرد و همه این خدمات در حالی انجام شد که از فعالیت نیروهای اورژانس برای خدمت‌رسانی به مصدومین سوانح طبیعی و ترافیکی نیز کاسته نشده بود.