تراز تجاری مثبت 476 میلیون دلاری چه دلیلی دارد؟ / ردیابی رشد صادرات به کدام کشور می‌رسد؟
رئیس کل گمرک ایران به تازگی طی مصاحبه‌ای گفت: در بهار امسال 30 میلیون تن کالا به ارزش 10 میلیارد و 700 میلیون دلار از گمرکات کشور به نقاط مختلف جهان صادر شد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر وزن 38 درصد و از لحاظ ارزش 69 درصد رشد داشت.
با خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت 1397 و بعد از آن آغاز تحریم‌های سنگین علیه کشورمان، تجارت خارجی با چالش‌های جدی مواجه شد.
به گزارش تابناک اقتصادی، بعد از آن نیز در اواخر سال 1398 با شیوع کرونا شرایط سخت‌تر از گذشته شد و تجار ایرانی با چالش جدیدی رو به رو شدند.
همه این عوامل دست در دست هم داد تا شرایط تجاری ایران در سه سال گذشته تقریبا سخت باشد. در بهار سال جاری، اما آمار‌ها بیانگر آن بوده است که وضعیت متفاوتی برای تجارت و به خصوص صادرات رقم خورده است.
*س_تراز تجاری در فصل بهار سال جاری، مثبت 476 میلیون دلار
_س* به تازگی مهدی میراشرفی رئیس کل گمرک ایران و معاون وزیر اقتصاد گفت: مجموع تجارت خارجی ایران در بهار سال جاری 38 میلیون و 400 هزار تن کالا به ارزش 20 میلیارد و 900 میلیون دلار بوده است، که از نظر وزنی 7 میلیون و 700 هزار تن و از حیث ارزش حدود 7 میلیارد دلار نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد نشان می‌دهد.
وی افزود: روند افزایشی بازرگانی خارجی ایران در نخستین فصل از سال 1400 نشانه بهبود نسبی است که تراز تجاری مثبت 476 میلیون دلاری را برای کشور به وجود آورده است.
*س_جهش 69 درصدی صادرات
_س* معاون وزیر اقتصاد اظهار داشت: در بهار امسال 30 میلیون تن کالا به ارزش 10 میلیارد و 700 میلیون دلار از گمرکات کشور به نقاط مختلف جهان صادر شد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر وزن 38 درصد و از لحاظ ارزش 69 درصد رشد داشت.
وی درخصوص آمار واردات کالا در بهار سال‌جاری نیز گفت: در این مدت 8 میلیون و 400 هزار تن کالا به ارزش 10 میلیارد و 200 میلیون دلار وارد کشور شد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته از لحاظ وزن 6 درصد کاهش و از حیث ارزش 34 درصد رشد داشت.
*س_کشور‌های عمده طرف تجارت با ایران
_س* چین با 7 میلیون و یک صد هزار تن کالا به ارزش 3 میلیارد و یکصد میلیون دلار، عراق با 9 میلیون و 600 هزار تن به ارزش 2 میلیارد و 300 میلیون دلار، امارات با 3 میلیون و 400 هزار تن به ارزش یک میلیارد و 300 میلیون دلار، ترکیه با 663 هزار تن به ارزش 595 میلیون دلار و افغانستان با یک میلیون و 400 هزار تن به ارزش 570 میلیون دلار پنج مقصد مهم صادرات کالای ایرانی بودند.
همچنین کشور‌های که عمدتا از آن واردات داشتیم عبارت بودند از: امارات متحده عربی با 2 میلیون و 500 هزار تن کالا به ارزش 3 میلیارد و 200 میلیون دلار، چین با 683 هزار تن به ارزش 2 میلیارد و 200 میلیون دلار، ترکیه با 888 هزار تن به ارزش یک میلیارد دلار، آلمان با 239 هزار تن به ارزش 414 میلیون دلار و سوئیس با 472 هزار تن به ارزش 384 میلیون دلار بودند.
*س_دلیل رشد خیره کننده صادرات در فصل بهار چه بود؟
_س* همان گونه که عنوان شد رشد خیره کننده صادرات در بهار سال جاری باعث شد تا تراز تجاری ایران در این فصل مثبت شود. اما دلیل این رشد خیره کننده چه بوده است؟
ردیابی جهش 69 درصدی صادرات در فصل بهار سال جاری، ما را به صادرات در خرداد ماه می‌رساند. عمده دلیل این جهش خیره کننده، در صادرات در آخرین ماه بهار نهفته است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد 4 میلیارد و 380 میلیون دلار صادرات در ماه خرداد ثبت شده که حدود یک میلیارد و 30 میلیون دلار بیشتر از اردیبهشت 1400 بوده است که تغییر چشمگیری می‌باشد. همچنین صادرات در خرداد ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد 112 درصدی و نسبت به خرداد 98 نیز رشد 47 درصدی داشته است.
نگاهی دقیق‌تر به آمار‌های ثبت شده از خرداد 1400 نشان می‌دهد که عمده رشد صادرات در این ماه، صادرات به عراق بوده است که جهشی قابل توجه را نسبت به ماه‌های قبل تجربه کرده است. نکته مهم این است که میزان صادرات به عراق در خرداد ماه سال جاری یک میلیارد و 350 میلیون دلار بوده است. این رقم را با رقم صادرات ایران به عراق در فصل بهار سال جاری که دو میلیارد و 300 میلیون دلار می‌باشد مقایسه کنید. یعنی تقریبا نیمی از صادرات ایران به عراق در فصل بهار سال جاری تنها در خرداد ماه رقم خورده است.
نکته‌ای که کارشناسان در این زمینه عنوان کرده اند این است که رقم صادرات ایران به عراق با تعداد کامیون‌های عبوری روزانه از مرز همخوانی ندارد! در این زمینه سیدمحمد حسینی عضو هیات‌مدیره اتاق بازرگانی ایران و عراق طی مصاحبه‌ای عنوان کرد: حدود 500 کامیون عراقی در روز از مرز‌های ایران به مقصد عراق می‌روند. به‌نظر می‌رسد احتمالا یک فاکتور مربوط به صادرات چند ماهه گاز صادر شده و باعث افزایش فوق‌العاده آمار سه ماهه صادرات به عراق شده است.
روح‌الله لطیفی، سخنگوی گمرک ایران نیز طی مصاحبه‌ای اعلام کرده است: گاز مایع نخستین کالای صادراتی و بنزین دومین کالای صادراتی فصل بهار 1400 است.
با استناد به آمار‌های سازمان توسعه تجارت از عملکرد تجارت خارجی، گاز مایع در 20 قلم نخست صادراتی دو ماه منتهی به اردیبهشت وجود نداشته است؛ بنابراین می‌توان این گونه نتیجه گرفت که احتمالا صادرات گاز مایع موجب جهش صادرات خرداد و احتمالا صادرات به عراق شده است.
به هر صورت رشد صادرات به هر گونه که باشد، باعث بسی خرسندی است چرا که در این شرایط که ایران زیر شدیدترین تحریم‌ها از یک سو و مسائل مربوط به کرونا از سوی دیگر است، این رشد صادرات نوید روز‌های بهتری را برای تجارت ایران با سایر کشور‌ها می‌دهد.