ترور فرمانده حزب‌الله و شکنندگی آتش‌بس‌های خاورمیانه
دنیای اقتصاد: ترور هیثم علی طباطبایی، فرمانده نظامی حزب‌الله، در حمله 23 نوامبر اسرائیل به محله ضاحیه جنوبی بیروت، بار دیگر شکنندگی آتش‌بس لبنان را آشکار کرد. این حمله که به کشته‌شدن دست‌کم چهار نفر دیگر نیز انجامید، در حالی رخ داد که طباطبایی فقط چند روز با نخستین سالگرد انتصابش فاصله داشت. او پس از آتش‌بس نوامبر 2024، مسؤول بازسازی ساختار نظامی حزب‌الله شده بود؛ ساختاری که در حملات...
گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد - محمد امین مکرمی: ترور هیثم علی طباطبایی، فرمانده نظامی حزب‌الله، در حمله 23 نوامبر اسرائیل به محله ضاحیه جنوبی بیروت، بار دیگر شکنندگی آتش‌بس لبنان را آشکار کرد. این حمله که به کشته‌شدن دست‌کم چهار نفر دیگر نیز انجامید، در حالی رخ داد که طباطبایی فقط چند روز با نخستین سالگرد انتصابش فاصله داشت. او پس از آتش‌بس نوامبر 2024، مسؤول بازسازی ساختار نظامی حزب‌الله شده بود؛ ساختاری که در حملات سنگین اسرائیل طی سال 2024 آسیب جدی دیده بود.
این رخداد جدیدترین مورد از ده‌ها حمله‌ای است که اسرائیل از زمان توافق آتش‌بس با لبنان انجام داده است. دولت لبنان می‌گوید این حملات تاکنون جان 331 نفر را گرفته است. هرچند این دومین حمله در پایتخت طی یک سال بوده، اما تل‌آویو مدعی است عملیات اخیر نقض آتش‌بس محسوب نمی‌شود، زیرا طباطبایی در حال بازسازی توان نظامی حزب‌الله در مرز شمالی اسرائیل بوده است. به گزارش اکونومیست، این وضعیت نشان می‌دهد که آرامش نسبی فعلی عملا «آتش‌بسی متزلزل» است.
ریشه‌های تنش به شرایط ناهموار اجرای توافق برمی‌گردد. آتش‌بس، که با میانجی‌گری آمریکا و فرانسه به دست آمد، قرار بود از تجدید قوای حزب‌الله جلوگیری کند. لبنان نیز تعهد داده بود ارتش خود را در جنوب مستقر و باقی‌مانده تسلیحات حزب‌الله را جمع‌آوری کند. اما این روند، که در ماه‌های ابتدایی امیدبخش به نظر می‌رسید، به‌تدریج کند شد. همین امر موجب نارضایتی واشنگتن شده و در هفته گذشته آمریکا دیدارهای برنامه‌ریزی‌شده فرمانده ارتش لبنان در پنتاگون را لغو کرد.
در مقابل، لبنان تأکید می‌کند که اسرائیل با ادامه حملات هوایی و اشغال پنج پایگاه در خاک لبنان، آتش‌بس را نقض می‌کند. استراتژی تل‌آویو پس از حمله 7 اکتبر 2023 حماس، تغییر کرده و بر «پیشگیری کامل از هر تهدید»، حتی در حالت آتش‌بس، بنا شده است. یک ژنرال اسرائیلی می‌گوید: «اگر از طریق آتش‌بس تهدید برطرف شود، عالی است؛ اگر نه، حملات ادامه پیدا می‌کند.»
با وجود ترور طباطبایی، تحلیلگران اطلاعاتی معتقدند حزب‌الله در مقطع کنونی به‌دنبال تلافی مستقیم نیست، اما اسرائیل به‌صورت پیشگیرانه GPS را در شمال مختل کرده تا احتمال حملات پهپادی را کاهش دهد.
شکنندگی آتش‌بس لبنان بازتابی از وضعیت کل منطقه است. در غزه، از زمان آغاز آتش‌بس 10 اکتبر، بیش از 340 فلسطینی کشته شده‌اند. نیروی امنیتی موردنظر سازمان ملل برای غزه هنوز تشکیل نشده و آینده ترتیبات سیاسی این منطقه نامشخص است. در بعدی دیگر، آتش‌بس میان اسرائیل و ایران که در پایان جنگ 12روزه ماه ژوئن برقرار شد، فعلا پایدار است؛ با این حال تل‌آویو تهدید می‌کند که در صورت ادامه برنامه هسته‌ای و موشکی تهران، جنگ بعدی «مسأله زمان» است. تلاش آمریکا برای حل اختلاف اسرائیل و سوریه بر سر بلندی‌های جولان نیز هنوز نتیجه چشمگیری نداشته است.
رخدادهای اخیر نشان می‌دهد پایان جنگ‌ها تنها آغاز مرحله دشوارتری است؛ حفظ صلح. یک مقام امنیتی اسرائیل می‌گوید: «آمریکا آتش‌بس‌هایی با حماس، حزب‌الله و ایران تحمیل کرده، اما گفتن این‌که آتش‌بس برقرار شد، کافی نیست؛ باید آن را نگه داشت.» این پیام برای سایر بحران‌ها، از جمله جنگ اوکراین، نیز قابل تأمل است./