جمعه 7 شهریور 1404

(تصاویر) کپی‌کاری مهندسان از مسجد معروف اصفهان در دانشگاه تهران

وب‌گاه فرارو مشاهده در مرجع
(تصاویر) کپی‌کاری مهندسان از مسجد معروف اصفهان در دانشگاه تهران

معماری بنا ترکیبی از معماری سنتی ایرانی و معماری مدرن است. مسجد دانشگاه تهران در فضایی به وسعت 1800 مترمربع ساخته شده که 900 مترمربع به شبستان و 900 مترمربع نیز به صحن مسجد اختصاص یافته است.

مسجد دانشگاه تهران از نخستین مساجد با طراحی مدرن در شهر تهران است که پس از فراز و نشیب فراوان در نهایت به دست «عبدالعزیز فرمانفرماییان» طراحی و 22 مهر 1345 به شکل رسمی افتتاح شد، اما ساخته شدن این بنا برای خودش داستان پرپیچ و خمی دارد.

به گزارش همشهری آنلاین، 15 شهریور 1327 اعضای انجمن معارف اسلامی دانشجویان، طی نامه‌ای رسمی، از دانشگاه و اولیای امور تقاضا کردند که برای رعایت حال دانشجویان، مسجدی آبرومند بسازند تا دانشجویان بتوانند در آن به عبادت بپردازند. فراهم کردن مقدمات ساخت مسجد تا 16 فروردین 1334 به تعویق افتاد و عاقبت، طبق اظهارات دکتر اقبال، رئیس وقت دانشگاه، قرار شد کلنگ ساخت مسجد دانشگاه در روز اول اردیبهشت ماه سال 1334 به زمین بخورد.

قبله این مسجد ابتدا کج بود!

ساخت مسجد در دانشگاه تهران به همین سادگی نبود. در دی ماه سال 1336مسئولان ساخت مسجد گفتند: «مقدمات ساخت ساختمان مسجد دانشگاه فراهم گردیده و اولین کلنگ بنای مسجد مزبور با مراسم خاصی در اوایل اردیبهشت ماه به زمین‌زده خواهد شد. مخارج ساختمان مسجد دانشگاه، 10میلیون ریال برآورد شده که از طرف دانشگاه تهران تامین گردیده است.

در ساختمان مسجد دانشگاه، یک سالن بزرگ برای مراسم تحلیف و گذراندن پایان‌نامه‌های فارغ‌التحصیلان دانشکده‌های مختلف بنا می‌شود. نقشه ساختمان مسجد، نظیر مساجد بزرگ، با در نظر گرفتن احتیاج دانشگاه، ترسیم شده و محل آن در محوطه مرکزی دانشگاه تعیین شده است. این مسجد دارای یک سردر عالی و مرتفع و در وسط دارای یک گنبد کاشی‌کاری و دو مناره بلند خواهد بود و تزیینات داخلی مسجد هم از روی نقشه‌های شرقی و غربی انجام خواهد شد.»

با همه اینها، اما کار ساختن مسجد چنان که وعده داده شده بود پیش نرفت. سرانجام به سبب بدقولی‌ها در تاریخ 27 مهر 1339 مقاله‌ای در «اطلاعات جوانان» در اعتراض به تکمیل نشدن ساختمان مسجد دانشگاه به چاپ رسید.

پس از انتشار این نوشته، به علت رکود ایجاد شده در ساخت مسجد دانشگاه، در بهمن ماه سال 1339 در دانشکده‌های فنی، پزشکی و علوم برای دانشجویان نمازخانه موقت دائر شد و در نهایت در تاریخ 22 مهرماه سال 1345 مسجد دانشگاه تهران نیز افتتاح شد. در تاریخ 15 دی 1345 نیز به‌دستور دکتر اقبال، رئیس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، مبلغ 600 هزار ریال از طرف شرکت ملی نفت ایران برای نصب یک چلچراغ بزرگ در مسجد دانشگاه در اختیار دانشگاه تهران گذاشته شد.

این نکات کلیدی را هم درباره مسجد اضافه کنیم که ساختمان مسجد دانشگاه از هر جهت با سایر ساختمان‌ها فرق دارد. نقشه این مسجد طوری ساخته شده که تاکنون در ایران سابقه نداشته. قبله این مسجد در ابتدا کج بود و مهندسان که نقشه ساختمان را تهیه کرده‌اند برای رفع این نقص از مسجد امام اصفهان تقلید کردند. به ترتیبی که کجی قبله، به‌هیچ‌وجه در ساختمان، مشاهده نمی‌شود. وسعت ساختمان مسجد دانشگاه 2200 مترمربع است.

معماری بنا؛ ترکیب سنتی ایرانی و مدرن

معماری بنا ترکیبی از معماری سنتی ایرانی و معماری مدرن است. مسجد دانشگاه تهران در فضایی به وسعت 1800 مترمربع ساخته شده که 900 مترمربع به شبستان و 900 مترمربع نیز به صحن مسجد اختصاص یافته است.

زیرسازی بنا از سنگ و بتون مسلح و دارای گنبدی به شکل عدسی است که پایه‌های آن را ستون‌های مورب از بدنه اصلی ساختمان جدا کرده. ستون‌ها و فلکه دور گنبد و شبکه‌های طبقه اول از کاشی معرق و توسط استادان کاشی‌ساز اصفهانی تراشیده و نصب شده و کتیبه‌های شبستان نیز به همین شیوه از زمینه یک رنگ ساخته شده است. در کاشی‌کاری مسجد آیاتی از قرآن مجید به‌کار رفته.

دو مناره مسجد هر یک به ارتفاع 28 متر و 40 سانتی‌متر است که تمامی با سنگ تراورتن پوشیده شده و عبارت «الملک لله» بر آن‌ها نقش بسته است. در طراحی بنا بر اصالت هنری کاشی‌کاری عهد سلجوقیان که توسط هنرمندان و معماران ایرانی به وجود آمد و در زمان صفویه کامل شد تاکید شده است.

چند عکس قدیمی و کمتر دیده‌شده از مسجد دانشگاه تهران

از میان اخبار

پاسخ به یک سوال همیشگی؛ پشه‌ها روز‌ها کجا می‌روند؟!

چربی شکمی یک علامت هشدار دهنده است