توسعه روابط ایران و عراق با برقراری امنیت در مرزها
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، سیدعباس عراقچی وزیر امورخارجه کشورمان در مصاحبه با شبکه الفرات عراق گفت: در اسفند 1401 یک توافق امنیتی بین ایران و دولت بغداد با هدف مهار برخی عناصر گروهک‌ها که اقدام به حرکات ایذایی علیه خاک و امنیت ایران داشتند؛ امضا شد. برای اجرای بهینه و خوب این توافق امنیتی ما در مشورت‌های مستمر با مقامات سیاسی و امنیتی عراق هستیم. ما فکر می‌کنیم در مسیر خوبی حرکت می‌کنیم و انشاءالله با برقراری امنیت در مرزهای دو کشور و کم شدن شر عناصر مزاحم، ارتباطات اقتصادی، تجاری و ترددهای مرزی انشاءالله به شکل وسیع‌تر و بهتری انجام خواهد شد.
متن کامل این مصاحبه به این شرح است:
سفیر ایران در بغداد از امضای توافق امنیتی میان تهران و بغداد در این سفر خبر داده است. عراق با همکاری اربیل در سال گذشته اقداماتی را در برخورد با گروه‌های مخالف ایران صورت داده است. همکاری و توافق جدید عراق و ایران در حوزه امنیتی در چه سطحی خواهد بود؟
همان طور که اشاره داشتید در اسفند 1401 یک توافق امنیتی بین ایران و دولت بغداد با هدف مهار برخی عناصر گروهک‌ها که اقدام به حرکات ایذایی علیه خاک و امنیت ایران داشتند؛ امضا شد. اگرچه این تحرکات سطح گسترده‌ای داشت و با برخورد مناسب نیروهای ایرانی مواجه شد ولی خوب طبیعی بود که دوستان ما در بغداد نیز نسبت به این موضوع حساس باشند لذا قصد خود را برای جلوگیری از این اقدامات گفتند و در یک همکاری مشترک ما یک توافق امنیتی امضا کردیم که این عناصر مهار شوند و با آن‌ها برخورد شود و خوشحال هستیم که دولت عراق در این زمینه قدم‌های بسیار خوبی برداشته است. این توافق از اسفند 1401 تا الان به خوبی اجرا می‌شود و البته جا دارد بهتر و کامل‌تر شود. برای اجرای بهینه و خوب این توافق امنیتی ما در مشورت‌های مستمر با مقامات سیاسی و امنیتی عراق هستیم. ما فکر می‌کنیم در مسیر خوبی حرکت می‌کنیم و ان شاء اله با برقراری امنیت در مرزهای دو کشور و کم شدن شر عناصر مزاحم، ارتباطات اقتصادی، تجاری و ترددهای مرزی انشاءالله به شکل وسیع‌تر و بهتری انجام خواهد شد.
عراق در سال‌های اخیر به عنوان میانجی بین ایران و برخی از کشورهای منطقه نقش فعالی داشته است. نظرتان درباره نقش عراق در بهبود روابط کشورهای منطقه در حال و آینده و احتمال پررنگ شدن این نقش برای گسترش روابط ایران با برخی از کشورها همچون امارات، مصر و اردن در دولت چهاردهم را بفرمائید؟
همان طور که اشاره کردم عراق همسایه بسیار خوب ما است و روابط بین دو کشور در سطح بسیار عالی قرار دارد. ما خواهان یک عراق پیشرفته، توسعه‌یافته و قدرتمند در کنار خودمان هستیم؛ آن هم به عنوان کشوری که در منطقه بسیار حساس ما در خلیج فارس و در غرب آسیا بتواند در ایجاد صلح، کاهش تنشها و برخورد با عناصر مخرب صلح و امنیت در این منطقه نقش مؤثری ایفا نماید. ما امیدوار هستیم که عراق بتواند به این نقش خود در منطقه به خوبی عمل کند. دوستان عراقی ما بعضاً برای صلح‌سازی و ایجاد روابط خوب بین کشورهای منطقه تلاش کرده‌اند از جمله بین ایران و بقیه کشورهای منطقه. ما تجربه میانجی‌گری و یا وساطت عراق در روابط ایران و عربستان را داریم. پنج دوره از مذاکرات بین ایران و عربستان در بغداد و با همکاری دوستان ما در بغداد انجام شد و لذا از ایفای نقش حساس و مؤثر توسط عراق در مسائل منطقه‌ای و در کاهش تنشها و در ایجاد روابط مستحکم بین کشورهای منطقه حتماً استقبال خواهیم کرد.
ممکن است برخی از اهدافی که توسط دولت عراق دنبال می‌شود برای جمهوری اسلامی ایران حساسیت‌زا باشد، به عنوان مثال پروژه «جاده توسعه» و «بندر فاو» به عنوان (نقطه شروع جاده توسعه) که کشورهای ترکیه، امارات و قطر نیز در آن نقش فعال دارند یا ادامه و تغییر سطح همکاری میان عراق و آمریکا که مذاکرات آن در حال حاضر در جریان است. رویکرد دولت جدید ایران در مواجهه با این موارد چگونه خواهد بود؟
ما از پیشرفت و توسعه عراق استقبال می‌کنیم و علاقه‌مند هستیم که همان طور که اعلام کردم یک عراق شکوفا، پیشرفته، مرفه و قدرتمند را در همسایگی خود داشته باشیم. هر پروژه‌ای که بتواند به این هدف کمک کند طبیعتاً پروژه خوبی است که مورد حمایت ما نیز قرار خواهد گرفت. یکی از پروژه‌هایی که در این زمینه طراحی شده و یکی از طرح‌هایی که وجود دارد همین طرح "مسیر توسعه" یا "طریق التنمیه" در عراق است. ما از نزدیک تحولات این طرح را دنبال می‌کنیم. خیلی طبیعی است که یک پروژه اقتصادی و یا یک طرح در هر کشوری تبعات منطقه‌ای دارد و ابعاد آن فراتر از آن کشور، سایر کشورهای منطقه را هم متأثر می‌سازد. انتظار می‌رود رایزنی‌ها و مشورت‌های نزدیک‌تری بین آن کشور و همسایگان خودش در منطقه وجود داشته باشد. خوب ما طبیعتاً چنین انتظاری را داریم ولی مسلماً هرگونه توسعه و پیشرفت عراق مورد توجه خاص ما و مورد توجه خاص مردم ایران است. صلح و ثبات در عراق، صلح و ثبات در ایران است و رونق اقتصادی در عراق، رونق اقتصادی در ایران می‌باشد. ما هیچ جدایی نمی‌بینیم و شاهد نوعی یگانگی هستیم اما مسلماً در خصوص طرح‌هایی که ابعاد منطقه‌ای پیدا می‌کند حتماً صلاح و انتظار ما این است که مشورت‌ها و همکاری‌های نزدیک‌تری وجود داشته باشد. در خصوص آمریکا فکر می‌کنم دوستان ما در بغداد و در عراق تبعات حضور آمریکا در منطقه را به خوبی می‌دانند و با دیدگاه‌های ما نیز کاملاً آشنا هستند. ما بسیار خوشحال هستیم که پارلمان عراق مصوبه خروج نیروهای آمریکایی را از عراق تصویب کرده و امیدوار هستیم که این به شکل کامل خود محقق گردد. آرامش و امنیت در منطقه ما، با حضور نیروهای خارجی حتماً تأمین نخواهد شد. امنیت در منطقه مهم خلیج فارس و بین ایران و عراق و همچنین در داخل ایران و عراق حتماً باید یک امنیت درون‌زا باشد که توسط خود ما باید تأمین شود و حضور نیروهای خارجی مخل این امنیت خواهد شد. این نکته‌ای است که دوستان ما در عراق به خوبی به آن واقف هستند و من مطمئن هستم در هر گونه تحولی در ارتباط با خروج نیروهای آمریکایی از عراق که امیدوار هستیم به سرعت به مرحله کامل خود برسد، دوستان عراقی ما این ملاحظات را در نظر دارند.
عراق با مشکل کمبود آب و اختلافات آبی با ترکیه و ایران دست به گریبان است. بغداد و آنکارا تاکنون نتوانسته‌اند تا حدودی این مشکل را با توافقات صورت گرفته مدیریت کنند آیا در دولت جدید ایران شاهد مدیریت این موضوع میان بغداد و تهران هم خواهیم بود؟
مسئله کمبود آب مسئله خاص عراق نیست؛ مسئله ایران و بقیه کشورهای منطقه نیز هست. متأسفانه خشکسالی در حال تبدیل شدن به یک عارضه بین‌المللی و مشکل فراگیر به خصوص در منطقه غرب آسیا است و این مشکل ابعاد منطقه‌ای نیز دارد. بدیهی است یک کشور به تنهایی نمی‌تواند با آن مقابله کند و تغییرات محیط زیستی و اقلیمی نیاز به همکاری‌های منطقه‌ای برای برخورد با آن‌ها دارد. موضوع آب یکی از این موضوعات است و موضوع بسیار جدی نیز هست. اختلافاتی که بین بغداد و آنکارا وجود دارد با اختلافات بین بغداد و تهران هم به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفی متفاوت است. تا آنجا که اطلاعات من یاری می‌کند فکر می‌کنم کمتر از 7 درصد آب‌هایی که از خارج سرزمین وارد عراق می‌شود از سمت ایران است. ایران هم با کمبود آب مواجه است و من امیدوار هستم که در دولت جدید، یک دیپلماسی آب موفق را بین ایران و عراق و بقیه همسایگانمان به خوبی به پیش ببریم و آب به جای اینکه موضوعی برای درگیری باشد تبدیل به موضوعی برای همکاری شود. من معتقدم که این شدنی است و انشاءالله با مشورت‌هایی که با همکاران خودم در عراق خواهیم داشت سعی می‌کنیم که به این سمت حرکت کنیم.
در سیاست خارجی دولت جدید ایران، عراق چه جایگاهی دارد؟ کشور دوست، همسایه یا یک هم - پیمان؟
من فکر می‌کنم همه این موارد را با هم می‌توان در نظر گرفت. ما به لحاظ جغرافیایی همسایه هستیم، به لحاظ تاریخی هم همسایه هستیم، به لحاظ قلبی هم همسایه هستیم و پیوندهای دوستی و محبت بین ما قوی است. البته زمانی در طول تاریخ، فراز و نشیب و مشکلاتی نیز داشته‌ایم ولی اکنون سال‌ها است که مرزهای ما مرز صلح است و همکاری‌های ما مبتنی بر دوستی و یگانگی و همکاری می‌باشد. ما در بسیاری از مسائل منطقه‌ای اتفاق نظر و در خصوص خیلی از مسائل بین‌المللی اشتراک نظر داریم و فکر می‌کنم رابطه بین ایران و عراق، رابطه‌ای ویژه است. اتصالاتی که بین ما در حوزه‌های سیاسی، امنیتی، مذهبی، تاریخی، اعتقادی و اخیراً اقتصادی وجود دارد؛ اتصالات محکم و فراوانی است و امیدوار هستیم که روز به روز نیز انشاءالله بیشتر شود.
در پایان پیغام خاصی برای مردم عراق دارید؟
پیغام دولت چهاردهم تفاوتی با پیام دولت‌های قبلی ندارد. پیام ما پیام دوستی است. دست ما برای همکاری و مشارکت به سمت دوستان ما در عراق همیشه دراز است و علاقه ما برای ایجاد پیوند مستحکم نه فقط بین دو دولت بلکه بین دو ملت، یک علاقه دائمی است و امیدوار هستیم روز به روز همکاری‌های بین دو کشور افزایش یابد. من باز هم تکرار می‌کنم که صلح و ثبات و امنیت در عراق، صلح و ثبات و امنیت در ایران است. پیشرفت، توسعه و رفاه در عراق، پیشرفت، رفاه و توسعه در ایران است و هرگونه نگرانی در عراق، برای ما نیز محل نگرانی است و بالعکس. ما منافع و در عین حال تهدیدات مشترک داریم. در منطقه به خصوص تهدیدات از جانب رژیم صهیونیستی است و برخورداری از علایق و منافع مشترک، اقتضا می‌کند که با هم همکاری کنیم. من به عنوان وزیر امور خارجه دولت چهاردهم مصمم هستم که با همکاری دوست خودم وزیر محترم امور خارجه عراق در این مسیر حرکت کنیم انشاءالله.