توضیحات مدیر پایگاه جهانی لوت درباره عملیات احداث معدن در کوه "ملک محمد"

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، در هفته های گذشته جاده‌ای به طول 90 کیلومتر و عرض چهار متر تا میانه "کویر لوت" و کوه "ملک محمد" به انگیزه معدون‌کاوی کشیده شد.

کویر لوت به عنوان اولین اثر طبیعی ایران در سال 1395 نزد سازمان یونسکو ثبت جهانی شده است و در حدود 40 هزار کیلومتر مربع وسعت حریم و عرصه این کویر است که در استان‌های کرمان، سیستان بلوچستان و خراسان جنوبی می‌شود. لوت شمالی در استان خراسان جنوبی واقع شده است و بخش‌های مرکزی این کویر در استان کرمان قرار دارد و استان سیستان و بلوچستان نیز در حقیقت شامل لوت جنوبی می‌شود.

کوه ملک محمد در حوزه جغرافیای استان کرمان در حاشیه "ریگ یلان" قرار گرفته و یکی از مهمترین شاخصه‌های ثبت جهانی کویر لوت است. کوه ملک محمد در واقع بیانگر یک داستان تاریخی راهنمایی است. به این صورت که ملک محمد در واقع یک راهنما در بیابان لوت بوده و این موضوع در کتاب سفرنامه گابریل هم مورد تصریح واقع شده است به همین دلیل ار ازرش معنوی برخوردار است و میراث فرهنگی محسوب می‌شود.

به دنبال این اقدام پایگاه میراث جهانی لوت اقدام به انتشار اطلاعیه‌ای در این خصوص کرد.

در این اطلاعیه آمده است:

«پس از دریافت گزارش‌های واصله از فعالیت معدنی در کوه ملک محمد، با پیگیری‌های لازم و حضور تیم نظارتی پایگاه استان کرمان در محل کارگاه معدنی، حکم قضائی مبنی بر توقف هرگونه فعالیت معدنی به سرپرست مربوطه ابلاغ شد. بدیهی است پیگیری‌های قانونی در خصوص آسیب‌های وارده و همچنین ابطال پروانه بهره‌برداری معدن ادامه خواهد داشت.

براساس ارزیابی تیم نظارتی پایگاه میراث جهانی بیابان لوت در استان کرمان، شروع جاده‌سازی و انتقال تجهیزات به محل از حدود دو هفته قبل آغاز شده بود، اما عملیات اکتشاف و استخراج معدن در محل کوه ملک محمد تا کنون انجام نشده است. با توجه به این‌که اقدام مربوطه بدون استعلام از پایگاه انجام شده و همچنین انتقال تجهیزات از مبادی اصلی ورود به عمق لوت صورت نگرفته است، اطلاع از موضوع هم برای پایگاه و هم برای تورهای گردشگری با تاخیر دوهفته‌ای همراه بود».

به دنبال انتشار این اطلاعیه و باتوجه به ثبت جهانی کویر لوت در فهرست آثار جهانی یونسکو، برخی از رسانه‌ها با انتشار اخباری ضمن ابراز نگرانی از احتمال صدور اخطاریه و کارت زرد و با حتی حذف این اثر از فهرست جهانی یونسکو از قول صاحب‌نظران و فعالان حوزه میراث فرهنگی خبر دادند.

در همین راستا معین افضلی در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعی تسنیم به بررسی ابعاد مختلف و جزییات این موضوع پرداخته است.

مدیر پایگاه جهانی لوت گفت: باتوجه به جغرافیای استان کرمان، کوه‌های این استان همواره به " بهشت معادن ایران" معروف بوده‌اند و دارای قابلیت بالقوه‌ای در استخراج معادن هستند.

افضلی با بیان اینکه در لوت شمالی که جزء قسمت ثبت شده جهانی کویر لوت نیست از دیرباز تعداد زیادی معدن فعال وجود داشته و مشغول به فعالیت است گفت: این موضوع قابل پیش‌بینی بود که این معادن به عرصه و حریم میراث جهانی ثبت شده لوت وارد شوند، به همین دلیل اولین کاری که پس از ثبت جهانی بیابان لوت توسط سازمان میراث فرهنگی وقت در آن برهه انجام گرفت تنظیم یک نامه خطاب به وزارت صنعت و معدن مبنی بر تعیین عرصه و حریم کویر لوت برای جلوگیری از صدور هرگونه مجوز برای توسعه و ساخت معادن در این منطقه بود.

وی ادامه داد: محرز است که مجوز صادره برای این معدن فاقد پاسخ و تأییدیه پایگاه جهانی کویر لوت بوده و به همین دلیل غیرقانونی است.

مدیر پایگاه جهانی لوت درباره دلیل دیر متوجه شدن ساخت و ساز در این منطقه گفت: مسیر دسترسی به کوه ملک محمد از روستای ده‌سلم واقع در استان خراسان جنوبی می‌گذرد و حدود 10 کیلومتر آن صرفا در استان کرمان واقع شده است، به همین دلیل نحوه اطلاع پایگاه جهانی لوت از طریق فعالان گردشگری این منطقه بوده است.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه در این مدت صرفا اقداماتی برای احداث جاده صورت گرفته و خوشبختانه تخریبی روی کوه ملک محمد صورت نگرفته است گفت: هرچند همین اقدامات اولیه برای راهسازی موجب مخدوش شدن منظره طبیعی کوه ملک محمد شده است و نمی‌توان گفت هیچ اقدام تخریبی مؤثری صورت نگرفته اما در فاصله‌ای کمتر از 24 ساعت با دستور قضائی ادامه ساخت و ساز متوقف شده و مراحل اداری در حال انجام است.

افضلی اظهار کرد: خوشبختانه سرمایه‌گذار این معدن به قانون تمکین کرده است و دنبال آن هستیم با رایزنی و مذاکره لازم، نظر وی را برای تغییر سرمایه‌گذاری به بخش گردشگری این منطقه تغییر دهیم.

وی همچنین در پاسخ به سوالی درباره احتمال واکنش یونسکو به این موضوع گفت: به نظر نمی‌رسد اقدامات انجام شده برای ایجاد زیرساخت اولیه با هدف احداث جاده در این منطقه موجب اعطای اخطاریه یا کارت زرد به ایران یا حذف این اثر از فهرست جهانی از سوی یونسکو شود و در این باب نگرانی وجود ندارد.

بنا به گفته وی، هرچند صدور مجوز احداث معدن در کوه ملک محمد از سوی اداره کل صمت کرمان صورت گرفته اما هم‌اکنون در حال بررسی این موضوع هستیم که چه نهادی مجوز احداث جاده در این منطقه را صادر کرده است.

مدیر پایگاه جهانی لوت در خصوص حجم و گستردگی تخریب صورت گرفته، عنوان کرد: صرفا اقدامات اولیه با استفاده از بلدوزر در حد احداث تیغه‌ای برای آسفالت‌ریزی صورت گرفته است.

وی تقاضا کرد به جهت جلوگیری از بروز اقدامات مشابه در آینده تدابیر لازم توسط وزارت میراث به منظور تجهیز و تخصیص امکانات لجستیکی و حفاظتی مقتضی برای این منطقه صورت گیرد.

این مقام مسئول از عموم مردم ساکن در منطقه جغرافیایی کویر لوت درخواست کرد نسبت به هرگونه اتفاقاتی از این دست حساس بوده و آن را در اسرع وقت گزارش کرده و برای مقابله با آن مطالبه‌گری کنند و خاطر نشان کرد: خوشبختانه در طول سالیان گذشته سازمان جهانی یونسکو از زمان ثبت جهانی کویر لوت همواره ارزیابی مناسبی از پایگاه جهانی لوت داشته و اخطاری در این خصوص دریافت نکردیم و به این دلیل در بحث حفاظت از کویر لوت هیچگونه تعارفی با هیچ شخص و نهادی نداریم.