توقفی در کار نیست

روزنامه ایران چهارشنبه هشتم اردیبهشت با درج یادداشتی به قلم رضا اردکانیان وزیر نیرو نوشت: مقام معظم رهبری در دیدار به مناسبت هفته دولت در دوم شهریور 1399 فرمودند «یکی از چیزهایی که در مورد سال آخر قابل توجه است، این است که کارهایی که شروع شده یا قول آن داده شده سعی بشود تمام بشود.» و سپس مشخصا به طرح‌های وعده داده شده از سوی وزارت نیرو اشاره و بر اجرای آنها طبق برنامه‌ریزی تأکید کردند.

وزارت نیرو از مهرماه 1398 پویش هر هفته - الف - ب - ایران را با هدف برنامه‌دار کردن افتتاح طرح‌ها، انسجام و نظم سازمانی، رؤیت‌پذیر کردن دستاوردها برای جامعه و ممانعت از هرگونه ایجاد سستی و خلل در فرایند به ثمر رساندن طرح‌های صنعت آب و برق بر اثر فشارهای ظالمانه تحریم و تنگناهای مالی اجرا کرده است.

محتمل است که سستی‌هایی در سال آخر دولت‌ها در فرایند کاری دستگاه‌های اجرایی ایجاد شود، اما چنین احتمالی در صنعت آب و برق بر اثر تجربه دو سال اجرای پویش هرهفته - الف - ب - ایران و انسجام و یادگیری سازمانی صورت گرفته بر اثر آن به حداقل رسیده است.

شاخص این مدعا آنکه پویش هرهفته - الف - ب - ایران برای طول سال 1400 نیز برنامه‌ریزی شده و با قوت اجرا خواهد شد. برنامه پویش هرهفته_الف_ب_ایران در سال 1400 برای کل سال و در دو مقطع تنظیم شده است. مقطع اول شامل افتتاح و راه‌اندازی طرح‌ها تا هفته دوم مردادماه و مقطع دوم از هفته سوم مردادماه تا هفته چهارم اسفندماه را دربرمی‌گیرد.

این برنامه برای آن تنظیم شده است که کوچک‌ترین خللی بر اثر فرایند تغییر مدیریت این وزارتخانه در دولت جدید ایجاد نشود و بعد از برگزاری انتخابات و قرار گرفتن وزیر جدید نیرو در سمت مدیریت این وزارتخانه زیرساختی، کمترین مشکلی در پیشبرد امور صنعت آب و برق بروز نیابد. این اقدام بالاخص از این منظر که سال 1400 از نظر میزان بارش‌ها در زمره سال‌های خشک به‌شمار می‌رود و تابستان سختی به جهت وضعیت منابع آب و به تبع آن میزان آب در دسترس برای تولید برق از نیروگاه‌های برقابی پیش رو است، اهمیت دارد.

وزارت نیرو در چارچوب مقطع اول پویش هرهفته - الف - ب - ایران در سال 1400 نسبت به تکمیل 5 سد ملی، 11 هزار هکتار شبکه اصلی آبیاری و زهکشی، 10 واحد نیروگاه برق حرارتی، 13 تصفیه‌خانه آب، 19 تصفیه‌خانه فاضلاب، 25 نیروگاه مقیاس کوچک، 22 نیروگاه تجدیدپذیر، 44 طرح پست و خطوط انتقال فوق توزیع و توزیع نیروی برق، آبرسانی به 407 روستا و برق رسانی به 206 روستا فعالانه اقدام می‌کند و آماده‌سازی و برنامه‌ریزی فعالیت‌ها برای تحویل مدیریت وزارتخانه و صنعت آب و برق در بهترین شرایط برنامه‌ریزی‌شده به دولت بعد را انجام خواهد داد و به این ترتیب تلاش می‌شود تا کشور و مردم بابت فرایندهای مربوط به انتقال مدیریت، کمترین هزینه‌ای را متحمل نشوند.

افتتاح طرح‌های بزرگ و مهم صنعت آب در سه استان هرمزگان، مازندران و خوزستان برنامه هفته چهارم پویش هرهفته - الف - ب - ایران در سال 1400 را به خود اختصاص می‌دهد. طرح‌هایی که در این هفته به بهره‌برداری می‌رسند عبارتند از: واحد سوم سامانه نمک‌زدایی بندرعباس و خط انتقال آبرسانی به بندرعباس از آب‌شیرین‌کن و تصفیه‌خانه سرنی در استان هرمزگان با ارزش سرمایه‌گذاری 1715 میلیارد تومان که با توجه به شرایط خشک‌سالی در سال 1400 نقش مهمی در تأمین آب شرب بندرعباس خواهد داشت. واحد دوم تصفیه‌خانه فاضلاب ساری در مازندران با ارزش سرمایه‌گذاری 150 میلیارد تومان شروع عملیات اجرایی سد زارم‌رود در مازندران با ارزش سرمایه‌گذاری 90 میلیارد تومان آبگیری سد بالارود در استان خوزستان با ارزش سرمایه‌گذاری 645 میلیارد تومان ارزش سرمایه‌گذاری در مجموع طرح‌هایی که افتتاح و بهره‌برداری می‌شوند 2510 میلیارد تومان است. فازهای اول و دوم آب‌شیرین‌کن بندرعباس در سال‌های 1397 و 1399 به بهره‌برداری رسیده بود و اکنون با بهره‌برداری از فاز سوم، گامی به سوی تأمین پایدار منابع آب شهر بندرعباس و کاهش فشار بر تأمین منابع آب این شهر از میناب و رفع مسائل اجتماعی مرتبط با آن است.

خط لوله فولادی ایجاد شده به طول 33 کیلومتر برای انتقال آب تولیدی آب‌شیرین‌کن به بندرعباس ظرفیت پوشش آبرسانه به 4 شهر بندر خمیر، پل، تازیان و بندرعباس را دارد و 9 شهرک و 25 روستا نیز در مسیر این خط لوله آبرسانی می‌شوند. مجموع آبرسانی از این خط برای یک میلیون نفر و با مقدار 36 میلیون مترمکعب در سال است. این سامانه نمک‌زدایی با ظرفیت 100 هزار مترمکعب در روز، بزرگ‌ترین سامانه نمک‌زدایی در کشور نیز است. کاهش وابستگی به منابع آب سطحی و زیرزمینی در حدود 50 درصد، کاهش انتقال آب بین‌حوضه‌ای از دشت میناب به بندرعباس، مقابله با فرونشست زمین در دشت میناب و کاهش مسائل اجتماعی بر اثر تأمین آب پایدار، از خصوصیات این طرح است.

تصفیه‌خانه آب سرنی نیز یک مترمکعب آب رودخانه سرنی را تصفیه و زلال‌سازی کرده و یک متر مکعب آب زلال‌شده از تصفیه‌خانه میناب را هم فیلتر می‌کند. این تصفیه‌خانه نیز سبب کاهش فشار بر منابع آب زیرزمینی شده و به تعادل‌بخشی سفره در منطقه میناب کمک می‌کند. این طرح هم‌چنین در طول دوره ساخت قریب به 200 نفر را مستقیم و 400 نفر را غیرمستقیم شاغل ساخته است که 85 درصد آنها نیروهای بومی بوده‌اند.

استان مازندران نیز که به دلیل مجاورت با دریا و جنس خاک با مشکلات زیادی در زمینه دفع فاضلاب مواجه است با احداث تصفیه‌خانه ساری ظرفیت بیشتری برای غلبه بر مشکلات محیط زیستی ناشی از فاضلاب پیدا می‌کند. این تصفیه‌خانه 93 هزار مترمکعب فاضلاب را در شبانه‌روز تصفیه می‌کند و 106 هزار نفر را تحت پوشش دارد. امکان بازچرخانی و استفاده از پساب فاضلاب‌ها در بخش‌های کشاورزی و صنعت، استفاده از کمپوست ناشی از تصفیه‌خانه برای فضای سبز و افزایش بهداشت عمومی نیز از پیامدهای محیط زیستی و اجتماعی این تصفیه‌خانه است.

سد خاکی بالارود در استان خوزستان، سالیانه 100 میلیون مترمکعب آب را تنظیم می‌کند. سطح اراضی پایین‌دست سد که به صورت شبکه آبیاری آماده شده شامل 6 هزار و 500 هکتار است و در آینده نیز نیروگاه‌های 4 مگاواتی این سد برای تولید برق در این سد ساخته می‌شوند. کاهش خسارات ناشی از سیلاب بالاخص در اندیمشک، توسعه جذابیت‌های گردشگری، و تأمین 0.8 میلیون مترمکعب آب برای شهر حسینیه و مناطق اطراف، از مزایای اجتماعی و اقتصادی این سد است.

سد زارم‌رود نیز که عملیات اجرایی آن آغاز می‌شود با حجم مخزن 83 میلیون مترمکعب و تنظیم 97 میلیون مترمکعب آب در سال، برای تأمین آب شرب شهرستان‌های ساری و میاندرود و 80 درصد روستاهای این شهرستان، تأمین حقابه صنعت و کشاورزی، کنترل سیلاب و تکثیر طبیعی ماهیان خزری احداث می‌شود که همه این اهداف متضمن اثرات اجتماعی قابل توجه بر منطقه نیز هست.

افتتاح و بهره‌برداری از طرح‌های مذکور گام محکمی در راستای پیشبرد برنامه پویش هرهفته - الف - ب - ایران در سال 1400 است. وزارت نیرو در این سال به اتکای تجارب دو سال گذشته، برنامه‌دارتر از گذشته، در آخرین ماه‌های خدمت‌رسانی دولت دوازدهم و نیز پس از آن گام برمی‌دارد.

• آب شیرین کن
• اندیمشک
• رضا اردکانیان
• روزنامه ایران
• وزارت نیرو