تیغه‌هایی از هنر که به مخاطبان تلنگر می‌زنند
«احمد عزیزپور» طراح گرافیک از چالش‌هایی سخن می‌گوید که هنرمندان غیرتهرانی برای حضور در رویدادهای عاشورایی که در پایتخت برگزار می‌شوند، با آنها مواجه‌اند.
به گزارش خبرنگار فرهنگیخبرگزاری تسنیم، 1343سال از وقوع واقعه تاریخی و حماسه‌ساز عاشورا می‌گذرد. قیامی که در آن والاترین و وارسته‌ترین انسانِ همه اعصار، شهادت را به زندگی در معرض ظلم و ستم ترجیح داد، خداوند را برگزید و هر آنچه که غیر او بود را کنار گذاشت و بگذشت. اینک، 1343سال از پایمردی و حماسه‌آفرینی سید و سالار شهیدان، حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و یاران باوفایشان می‌گذرد و در همه این سال‌ها به رغم آنکه واقعه عاشورا دستمایه خلق آثار گوناگونی از سوی هنرمندان شاخه‌های مختلف هنری اعم از ادبیات، موسیقی، تئاتر، هنرهای تجسمی، سینما و... واقع شده، اما این واقعه هنوز هم که هنوز است، تازه و درس‌آموز است و قرائن و مفاهیم تأمل‌برانگیز بسیاری در ژرفنای خود جای داده است. چه بسا می‌توان گفت که اگر هنرمندان تمامی عرصه‌های هنری تا هزار‌ان سال دیگر هم درباره این واقعه حماسی و تاریخ‌ساز، خلق اثر کنند، هرگز اثرشان رنگ تکرار و کهنگی نخواهد گرفت. به قول حافظ شیرازی، این قصه نامکرر عشق است که می‌تواند تا سالیان سال، تکرار شود و هربار، جانی تازه بگیرد و از منظری متفاوت، منبع الهام و دستمایه خلق آثار هنری توسط هنرمندان واقع شود.
اگر این روزها گذرتان به برخی معابر و خیابان‌های شهر تهران افتاده باشد، احتمالا با تیغه‌های علامت منقش به طرح‌ها و نقوش عاشورایی مواجه شده‌اید. این تیغه‌ها ثمره تلاش هنرمندان حاضر در رویداد «نشان عاشقی» و «کاتبان سوگ» است. پس از آنکه نخستین دوره از این رویداد آئینی، مرداد ماه سال گذشته به مناسبت آغاز ماه محرم، با طراحی 500 تیغه علامت منقش به القاب حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در میدان شهدای هفتم تیر تهران برگزار شد، امسال برای دومین سال متوالی شاهد برپایی این رویداد هنری از سوی شهرداری تهران هستیم.
می‌خواستم زیبایی تعبیر «مَا رَأَیتُ اِلَا جَمِیلًا» را از طریق تایپوگرافی به تصویر بکشمامسال پس از انتشار فراخوان، 900 اثر از 350 هنرمند به دبیرخانه این رویداد هنری رسید که در نهایت، 160 اثر انتخاب و به مرحله اجرا راه یافت و در مجموع، 300 اثر در ایام سوگواری بر سید و سالار شهیدان، حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و یاران باوفایشان در فضاهای شاخص شهر تهران به معرض نمایش درآمد که در این میان، 140 اثر از آثار منتخب رویداد سال گذشته بودند.
در دومین دوره از رویداد هنری «نشان عاشقی» و «کاتبان سوگ»، بیش از 80 هنرمند در رشته‌های مختلف خوشنویسی، طراحی و نقاشی‌خط در خانه اتحادیه، موزه خوشنویسی و محوطه میدان هفتم تیر گرد هم آمدند تا تیغه‌های علامت را که راویان آشنا و دیرین ماه محرم‌اند، به نقوش عاشورایی مزین کنند.
«احمد عزیزپور» در زمره هنرمندانی است کهامسال از استان اصفهان در رویداد «نشان عاشقی» و «کاتبان سوگ» حضور یافته است. او دارای مدرک کارشناسی ارشد رشته طراحی گرافیک و نخستین بار است که در این رویداد هنری شرکت می‌کند.
عزیزپور درباره نحوه حضورش در این رویداد هنری به خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم می‌گوید: از طریق فراخوانی که توسط سازمان زیباسازی شهر تهران اعلام شده بود، متوجه شدم که چنین رویدادی در آستانه برگرازی است و این‌گونه بود که تصمیم گرفتم در آن شرکت کنم.
این هنرمند ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه هر شرکت‌کننده می‌توانست سه طرح را برای حضور در این رویداد هنری ارسال کند، من نیز سه طرح ارسال کردم که خوشبختانه هر سه آنها تائید و پذیرفته شد.
تنوع آثار هنری و بکارگیری تکنیک‌های گوناگون توسط هنرمندان
او ضمن اشاره به تنوع آثار ارائه‌شده از سوی هنرمندان حاضر در رویداد «نشان عاشقی» و «کاتبان سوگ» می‌گوید: خوشبختانه در این دوره شاهد ارائه آثار متنوعی از سوی هنرمندان تجسمی هستیم؛ از کالیگرافی گرفته تا خوشنویسی و تصویرگری. تمامی آثار با تکنیک‌های مختلفی به اجرا درآمده‌اند.
عزیزپور می‌افزاید: هنرمندانی که در زمینه هنر شهری فعالیت می‌کنند، به حمایت نیاز دارند. برگزاری چنین رویدادهایی جنبه حمایتی دارد و به هنرمندان کمک می‌کند تا بیش از پیش، تجربیات و توانایی‌های خود را ارائه دهند و هنرشان را در معرض دید عموم مردم بگذارند.
بستری که نسل‌های مختلف هنرمندان را در کنار هم جمع می‌کند
او در بخش دیگری از سخنان خود بیان می‌کند: یکی از ویژگی‌های مهم این رویداد این است که در آن شاهد حضور نسل‌های مختلفی از هنرمندان حوزه هنرهای تجسمی هستیم. در این دوره، هم شاهد حضور هنرمندان مجرب بودیم که بین 50 تا 60 سال سن داشتند و هم هنرمندان جوانی را دیدیم که دانشجو و یا هنرجو بودند و هنوز در آغاز مسیر قرار داشتند. اینکه بستری فراهم شود تا هنرمندان جوان در کنار هنرمندان باتجربه قرار گیرند، اتفاق بسیار خوبی است. این امر موجب تقویت اعتماد به نفس هنرمندان جوان و غنای تجربیات آنها می‌شود.
حق‌گویی: هنگام خوشنویسی اثرم به مخاطبان کودک هم فکر کردماین طراح گرافیک از عشق و ارادت آحاد مردم ایران به حضرت امام حسین (ع) و مکتب عاشورا سخن می‌گوید و اظهاراتش را این‌گونه ادامه می‌دهد: امام حسین (ع) و مکتب عاشورا موضوعی که آحاد مردم ایران به آن عشق و اعتقاد دارند. نصب چنین آثاری با مضامین آئینی در سطح شهر تهران، می‌تواند تاثیر بسیار خوبی بر روحیات و حس و حال معنوی مردم بگذارد.
تیغه‌هایی که به مخاطبان تلنگر می‌زنند
عزیزپور همچنین بیان می‌کند: تیغه‌های علامت که در رویداد هنری «نشان عاشقی» و «کاتبان سوگ» روی آنها تمرکز شده، فرمی بسیار نمادین و قابل توجه است. این تیغه‌ها یکی از نمادهای تصویری مهم فرهنگ عاشورا هستند و وقتی در محیط شهری جانمایی و نصب می‌شوند، در ذهن مردم معنا و مفهوم خاصی را تداعی می‌سازند و به نوعی به آنها تلنگر می‌زنند. تنوع سلیقه‌ها و ایده‌های هنری مختلفی که توسط هنرمندان روی تیغه‌ها به اجرا درآمده است، باعث می‌شود که طیف گسترده‌ای از مخاطبان با سلایق و ذائقه‌های گوناگون با آنها ارتباط برقرار کنند.
او در بخش دیگری از اظهاراتش به همراهی مناسب داوران حاضر در این رویداد با هنرجویان اشاره کرده و در این‌باره می‌گوید: یکی از نکات مثبت این رویداد هنری، حضور و همراهی خوب داوران با شرکت‌کنندگان بود. از آنجا که آنها پیش از برگزاری کارگاه‌های حضوری، طرح‌های ارائه‌شده از سوی هنرمندان را مورد ارزیابی قرار داده بودند، در روز برگزاری کارگاه نیز در خانه اتحادیه (محل برگزاری کارگاه‌ها) حاضر شدند و از نزدیک به گفت‌وگو و تبادل نظر با شرکت‌کنندگان پرداختند تا اگر شرکت‌کننده‌ای به کمک و مشورت نیاز داشت، بتوانند همراهی لازم را انجام دهند.
رویدادهای هنری عاشورایی به تمرکززدایی نیاز دارند
این هنرمند طراح، ضمن تأکید بر ضرورت تمرکززدایی از این رویداد هنری و لزوم برپایی آن در شهرها و استان‌های دیگر، اضافه می‌کند: لازم است که این رویداد و رویدادهای مشابه آن از تهران خارج شوند؛ در این صورت بدون شک اتفاقات بهتری رخ خواهد داد. ما طراحان بسیار خوبی در استان‌های مختلف کشور اعم از کرمان، تبریز، مشهد و... داریم که به دلایل مختلف ازجمله بُعد مسیر، دشواری‌های رفت و آمد به تهران و... امکان شرکت در رویدادهایی که با محوریت پایتخت، برگزار می‌شوند را ندارند. شرایط برای من که از اصفهان در این رویداد هنری شرکت کردم، بسیار دشوار بود و آنچه که مرا به این رویداد رساند، عشق و علاقه به حضرت سیدالشهدا (ع) و حماسه عاشورا بود. با وجود این، بسیاری از هنرمندان مستعدی که در نقاط مختلف کشور ساکن‌اند، امکان حضور در تهران و شرکت در چنین رویدادهایی را پیدا نمی‌کنند. از این‌رو ضروری است که سال آینده تمهید مناسبی برای این مسئله اندیشیده شود تا شاهد حضور هنرمندان بیشتری از اقصی نقاط کشور در این رویداد آئینی باشیم.
سازمان زیباسازی در هر شهر می‌تواند به صورت مستقل فراخوان بدهد
عزیزپور، اظهارات خود را این‌گونه به پایان می‌رساند: فکر می‌کنم سازمان زیباسازی در هر شهر می‌تواند به صورت مستقل، فراخوان رویداد «نشان عاشقی» و «کاتبان سوگ» را در همان شهر اعلام کند؛ به این ترتیب، می‌توان امیدوار بود که شاهد حضور گسترده هنرمندان بومی استان‌ها، شهرها و شهرستان‌های مختلف کشور در این رویداد هنری باشیم. این امر باعث می‌شود که استعداد هنرمندان جوان و بومی ساکن سایر استان‌ها هم شکوفاتر شود و در سال‌های آینده، به‌واسطه تنوع مضاعف ترکیب هنرمندان بومی حاضر در این رویداد هنری، شاهد برگزاری رویدادی باشکوه‌تر باشیم.
