جایگاه دانشگاه‌های ایرانی در رتبه‌بندی‌های جهانی ارتقاء یافت
وضعیت دانشگاه‌های ایرانی در 10 نظام رتبه‌بندی مشهور بین‌المللی نشان می‌دهد که تعداد دانشگاه‌های کشور در این نظام‌ها رو به افزایش بوده و حتی رتبه آنها نیز نسبت به قبل بهتر شده است.
وضعیت دانشگاه‌های ایرانی در 10 نظام رتبه‌بندی مشهور بین‌المللی نشان می‌دهد که تعداد دانشگاه‌های کشور در این نظام‌ها رو به افزایش بوده و حتی رتبه آنها نیز نسبت به قبل بهتر شده است.
خبرگزاری مهر - گروه حوزه و دانشگاه: دانشگاه‌های کشور در سال‌های اخیر در نظام‌های رتبه‌بندی بین‌المللی حضور یافته‌اند و این حضور هر سال پررنگ‌تر از سال پیش از آن می‌شود. نام دانشگاه‌های ایرانی از سال‌های 2018 - 2017 تاکنون در رتبه بندی‌های بین‌المللی درخشیده است و با وجود اینکه در سال‌های اولیه حضور دانشگاه‌های ایرانی در رتبه بندی‌های بین‌المللی تعداد کمی از دانشگاه‌ها در میان شاخص‌های سختگیرانه نظام‌های رتبه بندی قرار می‌گرفتند، اما در سال‌های اخیر رشد دانشگاه‌های کشور در حوزه‌های متعدد علمی، آموزشی، پژوهشی و فناوری توانسته است جمع بیشتری از دانشگاه‌ها را در رتبه بندی‌های بین‌المللی گردهم بیاورد.
ضمن اینکه هر یک از نظام‌های رتبه‌بندی بین‌المللی شاخص‌های متفاوتی از یکدیگر دارند، در برخی از نظام‌ها، موضوعات آموزشی، در برخی موضوعات پژوهشی و تعداد مقالات و در برخی دیگر کسب جوایز معتبر بین‌المللی و در برخی نیز توجه به نوآوری و فناوری‌های جدید ملاک‌های قرار دادن دانشگاه‌ها در رتبه‌بندی‌ها است.
مروری کوتاه به 10 رتبه بندی برتر دنیا در سال 2022 نشان می‌دهد که تعداد دانشگاه‌های ایرانی در تمام رتبه‌بندی‌ها رشد قابل توجهی داشته است و به مرور رتبه‌های بهتری نیز نسبت به سال پیش از آن در این نظام‌های رتبه بندی کسب کرده‌اند.
در جداول زیر آخرین وضعیت دانشگاه‌های ایرانی و برترین دانشگاه‌ها را با توجه به شاخص‌های متفاوت هر یک از نظام‌های بین‌المللی رتبه بندی مرور می‌کنیم.
1. رتبه بندی کیو اس (QS)؛ انتشار دو فهرست سالانه و موضوعی
رتبه بندی کیو اس یکی از معتبرترین نظام‌های رتبه بندی بین‌المللی است که توسط مؤسسه کاکارلی سیموندز انگلستان انجام می‌شود. بخشی از اطلاعات مورد نیاز خود را از طریق پایگاه استنادی اسکوپوس و بخش دیگر نیز از اطلاعات حاصل از نظرسنجی‌ها به دست می‌آید.
در بخش جهانی در آخرین ویرایش خود نام 700 مؤسسه برتر را منتشر کرده است و مؤسسه‌های جهان بر پایه هشت سنجه کلیدی ارزیابی می‌شوند، که این هشت سنجه در دو بعد فراگیر دسته‌بندی شده‌اند. بُعد «پایداری زیست‌محیطی» دربردارنده سنجه‌های «مؤسسه‌های پایدار»، «آموزش پایدار»، و «پژوهش پایدار» است. بُعد «تأثیر اجتماعی» نیز دربردارنده سنجه‌هایی نظیر «تبادل دانش»، «تأثیر آموزش»، «اشتغال‌پذیری و فرصت‌ها» و «کیفیت زندگی» است.
رتبه‌بندی موضوعی کیو اس بر اساس 5 شاخص بررسی شهرت دانشگاه، ارزیابی کارفرمایان و فعالیت پژوهشی اعضای هیأت علمی که شامل تعداد استنادها به ازای هر مقاله، شاخص h-index و شبکه همکاری بین‌المللی دانشگاه‌ها صورت می‌پذیرد، این شاخص‌ها هر کدام با وزنی متناسب با هر حوزه موضوعی، جهت معرفی بهترین دانشگاه‌ها مشخص می‌شوند. این رتبه بندی در 54 موضوع در قالب 5 حیطه کلی موضوعی اعلام شده است.
در بخش جهانی از کشور جمهوری اسلامی ایران 6 دانشگاه و در بخش موضوعی از کشور جمهوری اسلامی ایران، 79 گروه آموزشی از 16 دانشگاه در 19 حوزه موضوعی در سال 2023 در این نظام رتبه بندی حضور داشته‌اند.
تعداد / سال سال 2023 سال 2022 سال 2021 برترین دانشگاه / رتبه جهانی دانشگاه صنعتی شریف با رتبه 380 دانشگاه صنعتی شریف با رتبه 381 دانشگاه صنعتی شریف با رتبه 409 تعداد دانشگاه ایرانی 6 دانشگاه 6 دانشگاه 5 دانشگاه آمار دانشگاه‌ها در رتبه بندی موضوعی 16 دانشگاه در 19 حوزه موضوعی 13 دانشگاه در 18 حوزه موضوعی 15 دانشگاه در 17 حوزه موضوعی2. رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های آموزش عالی تایمز (Times Higher Education World University Rankings)
سیستم رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های آموزش عالی تایمز، یکی از مشهورترین نظام‌های رتبه‌بندی بین‌المللی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی است. این رتبه‌بندی اولین بار در سال 2004 با همکاری تایمز و کیو اس منتشر شد. این همکاری تا سال 2010 تحت عنوان رتبه‌بندی تایمز کیو اس ادامه داشت. در سال 2010 تایمز همکاری خود با کیو اس را قطع کرده و قرارداد همکاری را با مؤسسه تامسون رویترز امضا کرد.
در سال 2010 روش‌شناسی جدیدی برای این رتبه‌بندی ارائه شد. 13 شاخص مورد استفاده در این رتبه‌بندی در پنج گروه قرار گرفته‌اند: آموزش: فضای آموزشی (30 درصد از نمره کل). پژوهش: حجم، درآمد و شهرت (30 درصد از نمره کل). استنادها: تأثیر پژوهش (30 درصد از نمره کل). درآمد صنعتی: نوآوری (2.5 درصد از نمره کل). وجه بین‌المللی: نیروی انسانی، دانشجویان و پژوهش (7.5 درصد از نمره کل).
این سیستم رتبه بندی نیز دو فهرست رتبه بندی جهانی و رتبه بندی موضوعی را سالانه منتشر می‌کند.
تعداد / سال سال 2023 سال 2022 سال 2021 برترین دانشگاه / رتبه جهانی دانشگاه علوم پزشکی گلستان، دانشگاه علوم پزشکی کردستان و دانشگاه علوم پزشکی مازندران با رتبه 351-400 دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، دانشگاه علوم پزشکی کردستان و دانشگاه علوم پزشکی مازندران با رتبه 351-400 دانشگاه علوم پزشکی کردستان با رتبه 301-350 تعداد دانشگاه ایرانی 65 دانشگاه 58 دانشگاه 47 دانشگاه آمار دانشگاه‌ها در رتبه بندی موضوعی 65 دانشگاه در 10 حوزه موضوعی 58 دانشگاه در 10 حوزه موضوعی 38 دانشگاه در 10 حوزه موضوعی3. رتبه بندی شانگهای Shanghai
رتبه بندی دانشگاه‌های جهان بر اساس Shanghai، ابتدا در سال 2003 میلادی با هدف یافتن جایگاه جهانی دانشگاه‌های برتر چین بود، اما این رتبه‌بندی طی سال‌های اخیر توجه زیادی را از سوی جوامع علمی در سراسر جهان به خود جلب کرده است. به‌طوری‌که طبق نظرسنجی آموزش عالی که توسط The Economist در سال 2005 میلادی منتشر شد، رتبه بندی دانشگاه‌های جهان بر اساس Shanghai به عنوان «پرکاربردترین رتبه‌بندی سالانه دانشگاه‌های تحقیقاتی جهان» انتخاب شد.
رتبه بندی شانگهای توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ منتشر می‌شود و کیفیت آموزش، کیفیت اعضای هیئت علمی، برونداد پژوهشی و عملکرد سرانه، چهار معیار به کار برده شده در نظام رتبه بندی شانگهای است که توسط شش شاخص ارزیابی می‌شوند.
این 6 شاخص عبارتند از: تعداد فارغ‌التحصیلان برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال، تعداد اعضای هیئت علمی برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال، تعداد محققان پر استناد در 21 حیطه موضوعی، تعداد مقالات منتشر شده در دو مجله Nature و Science، تعداد مقالات نمایه شده در نمایه‌نامه‌های توسعه یافته علوم و علوم اجتماعی و عملکرد دانشگاهی با توجه به اندازه سازمان.
منابع گردآوری داده در این رتبه بندی شامل وب سایت‌های جوایز نوبل، مدال فیلدز، پایگاه‌های اطلاعاتی و اطلاعات آماری دولتی است. اطلاعات پژوهشی دانشگاه‌ها نیز از پایگاه استنادی WOS استخراج می‌شود. بیش از 2500 دانشگاه هر ساله مورد بررسی قرار گرفته و رتبه بندی می‌شوند و در نهایت رتبه 1000 دانشگاه برتر جهان منتشر می‌شود.
این رتبه بندی نیز دو بخش رتبه بندی جهانی شانگهای Shanghai (ARWU) و رتبه بندی موضوعی دارد.
تعداد / سال سال 2022 سال 2021 سال 2020 برترین دانشگاه / رتبه جهانی دانشگاه تهران با رتبه 301-400 دانشگاه تهران با رتبه 301-400 دانشگاه تهران با رتبه 301-400 تعداد دانشگاه ایرانی 11 دانشگاه 11 دانشگاه 12 دانشگاه آمار دانشگاه‌ها در رتبه بندی موضوعی 34 دانشگاه در 54 رشته موضوعی 34 دانشگاه در 54 رشته موضوعی 35 دانشگاه در 54 رشته موضوعی4. رتبه بندی دانشگاه‌های جهان اسلام ISC
در رتبه بندی دانشگاه‌های جهان اسلام دانشگاه‌هایی مورد بررسی قرار گرفتند که حداقل 500 مدرک در سال‌های 2020-2018 در پایگاه وب آو ساینس (WoS) به ثبت رسانیده باشند. اطلاعات این رتبه‌بندی از پایگاه‌های اطلاعاتی بین‌المللی نظیر USPTO و WoS Incites گردآوری شده است.
مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) به منظور رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان اسلام در معیارهای خود، مهمترین مأموریت دانشگاه‌ها که عبارتند از پژوهش (با وزن 60 درصد)، نوآوری (با وزن 15 درصد)، آموزش (با وزن 10 درصد) و فعالیت‌های بین‌المللی (با وزن 15 درصد) را در نظر گرفته و بر این اساس دانشگاه‌های کشورهای اسلامی را مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌دهد.
رتبه بندی نیز دو بخش رتبه بندی جهانی و رتبه بندی موضوعی دارد.
تعداد / سال سال 2022 سال 2021 سال 2020 برترین دانشگاه / رتبه جهانی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران با رتبه 401-450 دانشگاه تهران با رتبه 450-401 دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران با رتبه 600-501 تعداد دانشگاه ایرانی 63 دانشگاه 51 دانشگاه 46 دانشگاه آمار دانشگاه‌ها در رتبه بندی موضوعی حضور 63 دانشگاه از ایران در رتبه بندی موضوعی ISC 2022حضور 42 دانشگاه از ایران در رتبه بندی موضوعی ISC 2021
حضور 39 دانشگاه حاضر در ر رتبه بندی موضوعی 2020-ISC5. رتبه بندی جهانی CWUR
رتبه بندی CWUR یا نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان سالانه دانشگاه‌های جهان را با استفاده از شش شاخص ارزیابی و 1000 دانشگاه برتر را معرفی می‌کند. اطلاعات مورد نیاز این نظام رتبه بندی از طریق وب سایت جایزه نوبل و دیگر جوایز علمی در حوزه‌های مختلف موضوعی، پایگاه پروانه‌های ثبت اختراع وایپو، پایگاه استنادی وب‌علوم، پایگاه شاخص‌های اساسی و پایگاه گزارش نشریات مؤسسه تامسون رویترز گردآوری می‌شود.
شاخص‌های مورد استفاده در این نظام عبارتند از:
کیفیت آموزش: تعداد فارغ‌التحصیلان دانشگاه که موفق به کسب جوایز علمی بین‌المللی شده‌اند (25 درصد امتیاز).
اشتغال فارغ‌التحصیلان: تعداد فارغ‌التحصیلان دانشگاه که در شرکت‌های معتبر مشغول به کار هستند (25 درصد امتیاز).
کیفیت اعضای هیأت علمی: تعداد اعضای هیئت علمی دانشگاه که موفق به کسب جوایز علمی بین‌المللی شده‌اند (25 درصد امتیاز).
تولیدات علمی: تعداد مقالات پژوهشی دانشگاه که در مجلات معتبر منتشر شده است (5 درصد امتیاز).
تأثیرگذاری: تعداد مقالات پژوهشی دانشگاه که در مجلات با کیفیت منتشر شده است (5 درصد امتیاز).
استناد: تعداد مقالات دانشگاه که در بین مقالات پراستناد قرار دارند (5 درصد امتیاز).
تأثیر گسترده: شاخص هیرش (اچ ایندکس) دانشگاه (5 درصد امتیاز).
پروانه‌های ثبت اختراع: تعداد پروانه ثبت اختراع جهانی دانشگاه (5 درصد امتیاز).
وضعیت دانشگاه‌های ایرانی در این نظام رتبه بندی در سال‌های اخیر در بخش جهانی قابل بررسی است. بخش موضوعی این رتبه بندی از سال 2017 به روز رسانی نشده است.
تعداد / سال سال 2023-2022 سال 2022-2021 سال 2021-2020 برترین دانشگاه / رتبه جهانی دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه 352 دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه 372 دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه 398 تعداد دانشگاه ایرانی 40 دانشگاه 39 دانشگاه 38 دانشگاه6. رتبه بندی نیچر ایندکس nature-index
نیچر ایندکس یک پایگاه اطلاعاتی متشکل از وابستگی سازمانی نویسندگانی است که در 82 نشریه برتر علوم طبیعی (Natural-Science) مقاله چاپ کرده‌اند. نیچر ایندکس تعداد مطلق و تعداد سهم کسری از انتشار مقاله در سطح سازمانی و ملی را ارائه می‌دهد و به این ترتیب، شاخصی از خروجی و همکاری پژوهشی با کیفیت در سطح جهانی است. نیچر ایندکس به صورت ماهانه روزآمد شده و اطلاعات یک دوره 12 ماهه را بر روی وبگاه خود نمایش می‌دهد.
خروجی مقاله برای یک مؤسسه، کشور، منطقه یا شهر به دو صورت محاسبه می‌شود:
تعداد: در صورتی که یک یا چند نویسنده مقاله پژوهشی از آن مؤسسه یا مکان باشند، بدون توجه به اینکه چه تعداد از نویسندگان همکار از خارج از آن مؤسسه یا مکان وجود دارد، امتیاز یک به مؤسسه یا مکان اختصاص داده می‌شود.
سهم: یک شمارش کسری است که نسبت نویسندگان یک مؤسسه یا کشور / منطقه و تعداد مؤسسات وابسته در هر مقاله را در نظر می‌گیرد برای محاسبه سهم، مشارکت همه نویسندگان به طور مساوی در مقاله در نظر گرفته می‌شود.
بررسی رتبه بندی نیچر ایندکس در بازه زمانی 2022 نشان می‌دهد کشور ایران در میان کشورهای جهان حائز رتبه 30 شده است و بهترین رتبه جمهوری اسلامی ایران در حوزه موضوعی فیزیک با رتبه جهانی 27 بوده است.
همچنین در این رتبه بندی، 95 سازمان ایرانی حضور دارند که 78 سازمان ماهیت دانشگاهی دارند. در بین کلیه سازمان‌ها دانشگاه شیراز با کسب رتبه 921 جهانی در بین سازمان‌ها و نیز کسب رتبه 754 جهانی در بین دانشگاه‌ها، رتبه اول کشور را در هر دو بخش به دست آورده است.
این درحالی است که در رتبه بندی نیچر ایندکس در بازه زمانی 2021 کشور ایران در میان کشورهای جهان حائز رتبه 36 بوده و در بازه زمانی 2020 حائز رتبه 33 بوده است.
7. رتبه‌بندی وبومتریکس Webometrics
رتبه‌بندی وبومتریکس یکی از نظام‌های رتبه‌بندی مشهور دانشگاه‌ها است که توسط آزمایشگاه سایبرمتریکس اسپانیا انجام می‌شود. رتبه‌بندی وبومتریکس اولین‌بار در سال 2004 منتشر شد.
اساس کار نظام وبومتریکس براساس رتبه‌بندی وب‌سایت‌های دانشگاه‌ها است. بنابر آنچه در روش‌شناسی این رتبه‌بندی بیان شده، هدف اصلی انتشار این رتبه‌بندی، ترویج حضور وب و مشارکت دانشگاه‌ها در دسترسی آزاد به‌منظور انتقال علم و دانش به جامعه علمی است. باید توجه داشت که این رتبه‌بندی به‌دنبال ارزیابی وب‌سایت، طراحی و استفاده‌پذیری محتوای آن نیست، بلکه به‌دنبال این است که عملکرد جهانی دانشگاه‌ها را براساس فعالیت‌ها، دستاوردها و تأثیرشان ارزیابی کند.
شاخص‌های وبومتریکس برای رتبه‌بندی شامل تأثیر یا IMPACT با وزن 50 درصد (تعداد لینک‌های ورودی یا برگشتی (backlink) شناسایی شده توسط موتورهای جستجوگر Majestic SEO و ahrefs)، حضور یا PRESENCE با وزن 5 درصد (تعداد صفحات ایندکس شده از وب سایت، توسط موتور جستجوگر Google)، دسترسی آزاد یا OPENNESS با وزن 10 درصد (تعداد مقالات (pdf, doc, docx, ppt) شناسایی شده توسط Google Scholar در مدت 5 سال، مزیت یا EXCELLENCE با وزن 35 درصد (تعداد مقالات در 10 درصد مهمترین ارجاعات مقالات علمی در مدت 5 سال براساس وب سایت Scimago است.
آزمایشگاه «سایبرمتریکس» سالانه دو ویرایش از نظام «وبومتریکس» در ماه‌های ژانویه و جولای منتشر می‌کند.
در نسخه رتبه بندی ژانویه 2023 این نظام رتبه بندی 457 دانشگاه و مؤسسه علمی از ایران در جدیدترین رتبه‌بندی وبومتریکس حضور دارند. 5 دانشگاه برتر کشور شامل دانشگاه تهران، دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی امیرکبیر هستند.
در سال 2022 دو نسخه از رتبه بندی وبومتریکس در بازه‌های زمانی ژوئیه و ژانویه منتشر شده است. در نسخه ژوئیه 2022 تعداد 462 دانشگاه کشور حضور دارند که دانشگاه تهران با رتبه 295 در رده اول، دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه 475 در رده دوم، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با رتبه 648 در رده سوم قرار دارند.
همچنین در نسخه ژانویه 2022 تعداد 694 دانشگاه کشور حضور دارند که دانشگاه تهران با رتبه 308 در رده اول، دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه 504 در رده دوم، دانشگاه صنعتی شریف با رتبه 682 در رده سوم قرار دارند.
در نسخه جولای (ژوئیه) 2021 این نظام رتبه بندی 462 دانشگاه و مؤسسه علمی از ایران در جدیدترین رتبه‌بندی وبومتریکس حضور دارند. رده اول ملی متعلق به دانشگاه تهران با رتبه 396، رده دوم ملی متعلق به دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه 479 و رده سوم ملی متعلق به دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با رتبه 648 اختصاص دارد.
در نسخه ژانویه 2021 رتبه بندی «وبومتریکس» 112 وب سایت دانشگاهی ایرانی در میان 3 هزار و 763 دانشگاه برتر دنیا قرار گرفته بودند و دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه 248 جهانی در رده اول ملی قرار داشت. رتبه دوم ملی به دانشگاه تهران با رتبه 368 و رتبه سوم ملی به دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با رتبه 400 اختصاص داشت.
تعداد / سال ویرایش ژانویه 2023 میلادی ویرایش ماه ژوئیه 2022 ویرایش ژانویه 2022 میلادی ویرایش ماه جولای 2021 ویرایش ژانویه 2021 میلادی برترین دانشگاه / رتبه جهانی دانشگاه تهران با رتبه 293 دانشگاه تهران با رتبه 295 دانشگاه تهران با رتبه 308 دانشگاه تهران با رتبه 396 دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه 248 تعداد دانشگاه ایرانی 457 دانشگاه از جمع 30 هزار 462 دانشگاه از جمع 30 هزار 694 دانشگاه از جمع 30 هزار 704 دانشگاه از جمع 30 هزار 112 دانشگاه از جمع 3 هزار8. رتبه بندی گرین متریک (UI GreenMetric World University Ranking on Sustainability)
«گرین‌متریک» با هدف ارائه چشم‌اندازی فراگیر از وضعیت و سیاست‌های زیست‌محیطی و توسعه پایدار مؤسسه‌های آموزش عالی جهان راه‌اندازی شده است. «گرین‌متریک» در گونه خود یگانه و ابزاری برای آگاه‌سازی مدیران و سیاستگذاران دانشگاهی به چالش‌های زیست‌محیطی و مصرف انرژی است. محیط و زیرساخت، انرژی و تغییر اقلیم، مدیریت پسماند، آب، حمل‌ونقل، و آموزش و پژوهش سنجه‌هایی هستند که در این نظام رتبه‌بندی برای سنجش مؤسسه‌ها به‌کار می‌روند.
داده‌های «گرین‌متریک» برای ارزیابی مؤسسه‌ها، از پرسشنامه‌ای است که برای آنها می‌فرستد. در جدول یک، امتیاز کل و رتبه جهانی مؤسسه‌های ایرانی برتر و در جدول دو، امتیاز مؤسسه‌ها در سنجه‌های گوناگون آمده است.
در ویرایش 2022 نظام رتبه‌بندی «گرین‌متریک» 1050 مؤسسه از سراسر جهان ارزیابی شده‌اند. بر پایه ویرایش 2022 میلادی رتبه‌بندی جهانی دانشگاهی «گرین‌متریک» درباره توسعه پایدار، 45 مؤسسه ایرانی در سیاهه سبزترین‌های جهان جای گرفته‌اند که از میان آنها، «دانشگاه زنجان» در رتبه نخست ملی و 107 جهانی است.
در سال 2021 میلادی 42 مؤسسه از جمهوری اسلامی ایران در نظام رتبه‌بندی «گرین‌متریک» و در سال 2020 میلادی تعداد 41 مؤسسه دانشگاهی ایرانی در این رتبه بندی قرار داشتند.
9. رتبه بندی USNews
رتبه‌بندی بهترین دانشگاه‌های جهان از سوی مؤسسه USNews برای فهم بهتر مقایسه مؤسسه‌ها در جهان پدید آمده است. این رتبه بندی در پی آن است که بهترین دانشگاه‌هایی که در جهان شهرت دارند و پژوهش‌های علمی بسیاری انجام می‌دهند را برای دانشجویان متقاضی از سراسر جهان معرفی کند.
شاخص ارزیابی این مؤسسه به گونه‌ای است که تنها مؤسسه‌هایی در این نظام ارزیابی می‌شوند که دست‌کم 1250 مقاله در پنج سال گذشته در نمایه‌نامه «وب‌آوساینس» داشته باشند.
مؤسسه «یو. اس. نیوز» از 13 سنجه کلیدی (آوازه جهانی پژوهشی، آوازه منطقه‌ای پژوهشی، شمار انتشارات، کتاب‌ها، همایش‌ها، تأثیر استنادی تعدیل‌شده، شمار همه استنادها، شمار انتشارات در میان 10 درصد انتشارات باکیفیت، نسبت انتشارات در میان 10 درصد انتشارات باکیفیت، شمار همکاری جهانی [نسب به کشور]، شمار همکاری جهانی، شمار مقاله‌های پراستناد در میان یک درصد انتشارات باکیفیت، و نسبت مقاله‌های پراستناد در میان یک درصد انتشارات باکیفیت) برای ارزیابی مؤسسه‌ها بهره می‌گیرد.
داده‌های ارزیابی این سنجه‌ها با همکاری شرکت «کلاریویت آنالیتیکس» (ناشر پایگاه‌های «وب‌آوساینس» و «اینسایتس») گردآوری می‌شوند.
در رتبه بندی USNews سال 2023 تعداد 52 دانشگاه ایرانی در این رتبه بندی جهانی قرار گرفتند که علاوه بر آن 6 دانشگاه نیز بدون درج رتبه در جدول مربوط به ایران قرار داشتند. بهترین رتبه‌های دانشگاه‌های ایرانی در این نظام رتبه بندی به دانشگاه تهران با رتبه جهانی 329، دانشگاه آزاد اسلامی با رتبه 394 و دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه جهانی 517 تعلق دارد
تعداد / سال سال 2023-2022 سال 2022-2021 برترین دانشگاه / رتبه جهانی دانشگاه تهران با رتبه 329 دانشگاه تهران با رتبه 353 تعداد دانشگاه ایرانی 52 دانشگاه 49 دانشگاه10. نظام رتبه‌بندی لایدن
نظام رتبه‌بندی لایدن یکی معتبرترین نظام‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌های برتر دنیا است. این نظام رتبه بندی در قالب چهار معیار کلی مرجعیت علمی، دیپلماسی علمی، دسترسی آزاد به انتشارات و تنوع جنسیتی تولیدات علمی دانشگاه‌ها در مدت 5 سال از پایگاه اطلاعاتی Web of Science ارزیابی می‌کند.
معیار مرجعیت علمی (تأثیر علمی) از تعداد کل انتشارات و شاخص‌هایی چون مقالات 1 درصد برتر، مقالات 5 درصد برتر، مقالات 10 درصد برتر و مقالات 50 درصد برتر به صورت تعداد و سهم از کل و نیز تعداد کل انتشارات، مجموع و میانگین تعداد استنادهای انتشارات دانشگاه TCS و MCS و نیز مجموع و میانگین تعداد استنادات نرمال شده (به رشته و سال) دانشگاه TNCS و MNCS بهره گرفته است (دو شاخص آخر در صفحه اصلی نتایج نشان داده نمی‌شود).
در معیار دیپلماسی علمی از شاخص‌هایی چون تعداد کل انتشارات، همکاری علمی، همکاری بین‌المللی، همکاری صنعتی، همکاری علمی با فاصله جغرافیایی کمتر از 100 کیلومتر و همکاری علمی با فاصله جغرافیایی بیشتر از 5000 کیلومتر (به صورت تعداد و سهم از کل) استفاده کرده است.
معیار دسترسی آزاد به انتشارات نیز از شاخص‌های تعداد کل انتشارات، انتشارات دسترسی آزاد، انتشارات دسترسی آزاد طلایی، انتشارات دسترسی آزاد هیبرید، انتشارات دسترسی آزاد برنز، انتشارت دسترسی آزاد سبز (به صورت تعداد و سهم از کل) تشکیل می‌شود.
معیار تنوع جنسیتی نیز شامل شاخص‌های همکاری با نویسندگانی که جنسیت آنها ذکر نشده، نویسندگان مرد (به نسبت کل نویسندگان)، نویسندگان زن (به نسبت کل نویسندگان)، نویسندگان مرد (به نسبت تمام نویسندگان مرد و زن)، نویسندگان زن (به نسبت تمام نویسندگان مرد و زن) است.
در رتبه‌بندی سال جاری این نظام، تعداد 44 دانشگاه از ایران در جمع 1318 دانشگاه برتر جهان قرار گرفتند. این در حالی است که در سال قبل 36 دانشگاه از ایران در این رتبه بندی حضور داشته‌اند. همچنین در سال 2020 نیز تعداد 36 دانشگاه در این جمع حضور داشتند.