جنجال تعویق آزمون‌های ارتقا و بورد پزشکی / چالش‌هایی که وزارت بهداشت نمی‌تواند نادیده بگیرد

به گزارش خبرآنلاین، مطالبه‌ای که حتی می‌تواند به تیتر اخبار تبدیل شود، مثل تعویق کنکور سراسری سال 1404 که همه بر انجامش متفق‌القول بودند و در کوران جنگ 12 روزه خبرش اعلام شد تا آزمون ارتقا دستیاران تخصصی پزشکی که قرار بود در 26 تیرماه 1404 برگزار شود. البته تعویق این آزمون به تاریخی دیگری یعنی 22 مرداد هم گویا چندان برای داوطلبان رضایت‌بخش نبود. آزمون ارتقا یکی از آزمون‌هایی است که اجازه می‌دهد یک دستیار پزشکی در سطح بالاتری به تحصیل خود ادامه دهد و هر دستیار تخصصی برای ارتقا به سال بالاتر، باید امتحان سالانه "ارتقا" را پاس کند. امسال با توجه به جنگ 12 روزه و شرایط خاص کشور، داوطلبان آزمون ارتقا دستیاری نه تنها تقاضای تعویق بلکه حتی تقاضای لغو این آزمون را داشتند تا جایی که کارزاری با همین عنوان تشکیل شد و در آن خطاب به وزیر بهداشت با بیان دلایلی مانند دستیاران به‌عنوان نیروهای خط‌مقدم در مراکز درمانی کشور در شرایط کنونی می‌بایست تمامی توان حرفه‌ای خود را صرف خدمت‌رسانی به آسیب‌دیدگان و آمادگی برای شرایط بحرانی کنند، فشار روانی مضاعف با توجه همزمانی این آزمون با شرایط کنونی، محدودیت منابع و زمان و ضرورت حفظ کیفیت آموزش، بر لغو آزمون تأکید کردند.

درواقع تأکید دستیاران برای لغو آزمون مسئله جنگ 12 روزه بود، آنها معتقد بودند که درگیر جنگ بودیم و شرایط خوب نبوده و طبعا درس نتوانستیم بخوانیم و هم خیلی گرفتار بودیم. یکی از داوطلبان می‌گوید: در طول جنگ رزیدنت‌هایی که باردار بودند، رزیدنت‌های مادری که از فرزندانشان دور بودند، رزیدنت پدری که دو راهی استرس فرزند و همسر در شهر دیگر را داشت، حتی آن رزیدنتی که دچار اختلال و استرس پس از سانحه شده، همه و همه پای کار بودند اما تقاضای لغو آزمون‌شان پذیرفته نشد. داوطلب دیگری هم به لغو این آزمون در دوران کرونا اشاره و تأکید می‌کند: اگر در دوره کرونا این آزمون لغو شد پس در این امکان لغو در حال حاضر هم می‌توانست اتفاق بیفتد.

با این حال دلایل مطرح شده از سوی وزارت بهداشت و موافقان برگزاری این آزمون هم قابل توجه است. موافقان برگزاری آزمون و تعویق بجای لغو می‌گویند آزمون ارتقا در امتداد ارزیابی‌های رزیدنت‌ها در طول سال است و مقدماتی دارد که در بخش‌ها انجام می‌شود که رزیدنت را به آزمون ارتقا معرفی می‌کنند که شامل مهارت‌های عملی، نمره درون‌بخشی، آسکی و هر روشی که دارند، می‌شود. در کنار این‌ها یک آزمون کتبی ارتقا هم دارند و لذا این آزمون ربطی به درس خواندن دستیاران در یک روز و دو روز و دو هفته ندارد. از طرفی موافقان برگزاری آزمون می‌گویند قبولی در آزمون ارتقا بالای 95 درصد است و آزمون سختی نیست که برای دستیاران مسئله‌ساز شود. این آزمون رقابتی هم نیست که اگر کسی نمره بیشتری بیاورد جایزه بگیرد. تعداد مردودی‌های آزمون ارتقا بسیار کم است و اصولاً قرار نیست رزیدنت دو هفته درس بخواند و در این آزمون حضور یابد، بلکه دانشجو باید یک‌سال درسی که خوانده است را آزمون دهد.

کرونا دلیل خوبی بود اما... از طرفی مقایسه وضعیت کنونی یعنی وضعیت جنگی با وضعیت کرونا هم چندان منصفانه نیست، زیرا در کرونا اصلاً بنا نبود تجمعی برای آزمون یا هر کاری صورت گیرد. آنجا انتقال بیماری مطرح بود ولی الآن چنین چیزی مطرح نیست. با این حال وزارت بهداشت تأکید می‌کند که باید شرایط دانشجویان را در آزمون لحاظ کرد تا خیلی سخت‌گیرانه برگزار نشود. تاریخ 22 مرداد برای آزمون ارتقا با توجه به نزدیکی به ایام اربعین نیز مورد انتقاد برخی از داوطلبان بود که گویا برخی دستیاران که به راهپیمایی اربعین می‌روند، سال بعد دو آزمون می‌دهند ولی موجب اعتراض برخی دیگر شد که می‌گفتند کار آنها گردن ما می‌افتد، در حالی که سال‌های قبل نیز همین‌گونه بوده است. بر این اساس در دستورالعمل وزارتخانه نیز قید شده که روال اربعین مانند مرخصی استحقاقی با نظر بخش خواهد بود.

تعویق آزمون بورد

تعویق آزمون بورد تخصصی (مدرکی معتبر برای متخصصان پزشکی است که جهت شرکت در دوره فلوشیپ یا استخدام هیئت علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی الزامی است) هم چالش‌های خودش را داشت. در واقع در مورد آزمون بورد تمام حرف‌ها مربوط به تعویق دو هفته‌ای آن بود، علت مخالفت وزارت بهداشت چند مورد بود. یکی زمان‌بندی آزمون به دلیل سنگین بودن اجرای آزمون است. دبیرخانه آزمون اعلام کرده محل آزمون (دانشکده پرستاری دانشگاه شهید بهشتی) از 12 مرداد تا 20 شهریور در اختیار آنها و سیستم حراست است. یعنی عملیات اجرایی آزمون 40 روز طول می‌کشد و سنجش و حراست و... همه در این 40 روز درگیر آزمون هستند.

بنابراین هر جابجایی در آزمون کل این 40 روز را جابجا می‌کند و اینگونه نیست که تعویق یک هفته‌ای آزمون یک هفته این موارد را جابجا کند، بلکه کل پروسه جابجا می‌شود. بنابراین دو هفته جابجایی آزمون بورد موجب تداخل آزمون با سال تحصیلی جدید شده و دانشکده‌ها را از کار می‌اندازد.

مشاور عالی وزیر بهداشت گفت: از نظر جنبه رقابتی نیز در بسیاری از رشته‌ها و شهرها مسئله یکسان است. یعنی افرادی که در ریسک این موضوع بوده‌اند همگی شرایط یکسان داشته‌اند. به ویژه در شهر تهران که سه دانشگاه بزرگ علوم پزشکی داریم، شرایط برای همه یکسان بوده است. یا شرایط تبریز و اصفهان و سایر شهرهای جنگ‌زده یکسان بوده و دانشگاه‌های تیپ یک به نوعی همه درگیر جنگ بوده‌اند. نکته دیگر این است که آزمون بورد هم برآیند چهار سال است نه فقط سال منتهی به جنگ. ضمن اینکه تعویق آزمون بورد موجب تعویق آزمون سایر آزمون‌های دیگر مانند آزمون تکمیل ظرفیت فوق تخصصی می‌شود.

ضمن اینکه ساختار آزمون‌ها را برای رتبه آوردن عده‌ای نمی‌توان بهم ریخت. از دیدگاه عدالت‌محور نیز چنین کاری درست نیست. ضمن اینکه آزمون بورد اهمیت آنچنان کلیدی ندارد و برای دانشجو موضوع مرگ و زندگی محسوب نمی‌شود. کسی که بورد نداده هیئت علمی شدنش تعویق می‌افتد ولی لغو نمی‌شود. ضمناً اینکه برخی‌ها به خاطر آزمون بورد خود را مشتاق عضویت در هیئت علمی قلمداد کنند با فرار عده‌ای برای هیئت علمی نشدن، خیلی جور در نمی‌آید!

از حدود 4 هزار شرکت‌کننده در بورد حدود 10 درصد یعنی 400 نفر می‌توانند رتبه بیاورند و منطقی نیست که به خاطر این 10 درصد برنامه 90 درصد بقیه را بهم ریخته شود.

دکتر جعفریان بیان داشت: ضمن اینکه باید شهادت دهم که وزیر با نیت مخالفت وارد موضوع نشد و ابتدا با تعویق آزمون هم موافق بود. من هم همینطور بودم. تا اینکه تمام دیتاها از جمله تقویم آزمون‌ها و... رسید که منجر به این تصمیم شد. ضمن اینکه از طرف عده قلیلی شاهد زورگویی از پنجره مظلوم‌نمایی بودیم که روش و دیالوگ درستی برای ارائه خواسته‌ها از طرف دانشجویان نبود.

4747