جهان در حال آماده شدن برای ریاست‌جمهوری ترامپ
در دهه قبل از بحران مالی بزرگ سال2008، رئیس فدرال‌رزرو، آلن گرینسپن، به یک شبه‌پیامبر مجازی در واشنگتن تبدیل شده بود. همان‌طور که سناتور ایالات متحده، جان مک‌کین، جمهوری‌خواهِ آریزونا، توصیه معروفی داشت، «اگر او زنده یا مرده بود، مهم نیست. اگر او مرده هم باشد، او را نگه دارید و عینک تیره روی صورت او بگذارید.» گراهام آلیسون، استاد دانشگاه هاروارد در مجله فارن‌افرز نوشت: در طول دو دهه...
یکی از منابع شهرت گرینسپن چیزی بود که بازارهای مالی آن را «گزینه اختیار فروش فدرال‌رزرو» نامیدند. گزینه اختیار در اینجا قراردادی است که به مالک این حق را می‌دهد که دارایی را به قیمت ثابت در یک تاریخ معین بفروشد. در دوران تصدی گری گرینسپن، سرمایه‌گذاران به این باور رسیدند که هر چقدر هم که محصولات جدیدی که مهندسان مالی ایجاد می‌کنند خطرناک باشد، اگر مشکلی پیش بیاید، سیستم می‌تواند روی فدرال‌رزرو گرینسپن حساب باز کند که به کمک بیاید و بستری را فراهم کند که اجازه سقوط سهام داده نشود. نتیجه آن اما چه شد: زمانی که اوراق بهادار و مشتقات رهنی وال استریت منجر به سقوط لمان‌برادرز شد و جرقه بحران مالی سال2008 زده شد و خزانه‌داری ایالات متحده و فدرال‌رزرو به دومین رکود بزرگ وارد شدند.
این داستان ارزش یادآوری دارد؛ چراکه انتخابات سال2024، از نظر تاثیرگذاری شرایطی مشابه آن دوران دارد. رهبران اکنون شروع به بیدار شدن از این واقعیت کرده‌اند که یک سال دیگر، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده ممکن است به کاخ سفید بازگردد. بر این اساس، برخی از دولت‌های خارجی به‌طور فزاینده‌ای روابط خود با ایالات متحده را مورد بازبینی قرار خواهند داد که ممکن است به‌عنوان «گزینه اختیار فروش ترامپ» شناخته شود. در این شرایط آنها ممکن است برای ارائه گزینه‌هایشان دست نگه دارند تا بتوانند با دونالد ترامپ دست به معامله بزنند. در مقابل، برخی دیگر شروع به جست‌وجو برای چیزی می‌کنند که می‌توان آن را «تله ترامپ» نامید، تحلیل راه‌هایی که بازگشت او احتمالا گزینه‌های بدتری را برای آنها به همراه خواهد داشت و بر اساس آن آماده می‌شوند.
شبح ریاست‌جمهوری گذشته
محاسبات ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در جنگ علیه اوکراین، نمونه واضحی از سخنان ترامپ است. در ماه‌های اخیر، با به‌وجود آمدن بن‌بست در صحنه، گمانه‌زنی‌ها درباره آمادگی پوتین برای پایان دادن به جنگ افزایش یافته است. اما در نتیجه گزینه اختیار فروش ترامپ، احتمال اینکه جنگ در این زمان در سال آینده همچنان ادامه داشته باشد، بسیار بیشتر است. به نوشته فارن‌افرز، با وجود علاقه برخی اوکراینی‌ها به آتش‌بس طولانی‌تر یا حتی آتش‌بس برای پایان دادن به کشتار، قبل از اینکه زمستان تلخ دیگری رقم بخورد، پوتین می‌داند که ترامپ قول داده است که جنگ را «در یک روز» پایان دهد. به گفته ترامپ: «به ولودیمیر زلنسکی می‌گویم، دیگر کمکی در کار نیست. باید با یک معامله به آن پایان دهی.» مشخصا پوتین از ترامپ عایدی بهتری به‌دست خواهد آورد تا اینکه یک دموکرات مثل جو بایدن در کاخ سفید باشد. متحدان اوکراین در اروپا همچنین، باید برای سال آینده تله ترامپ را در نظر بگیرند.
درحالی‌که جنگ به پایان دومین سال خود نزدیک می‌شود، تصاویر روزانه از ویرانی‌ها و مرگ‌ومیر ناشی از حملات هوایی و گلوله‌های توپخانه روسیه، توهمات اروپایی‌ها را مبنی بر زندگی در دنیایی که در آن جنگ منسوخ شده، از بین برده است. به‌طور قابل پیش بینی، این منجر به احیای شور و شوق برای تقویت اتحاد ناتو و ستون فقرات آن شده است. در این راستا تعهد ایالات متحده برای دفاع از هر متحدی که مورد حمله قرار می‌گیرد، بسیار حائز اهمیت است. اما ازآنجاکه نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که ترامپ برتری خوبی نسبت به بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری سال2024 دارد، ترس فزاینده‌ای در بین اروپایی‌ها وجود دارد. به‌ویژه آلمانی‌ها که خاطره خوشی از همکاری ترامپ با آنگلا مرکل ندارند؛ به‌گونه‌ای‌که صدر اعظم سابق آلمان گفت: «ما باید به‌تنهایی برای آینده خود بجنگیم.»
ترامپ تنها رهبر ایالات متحده نیست که می‌پرسد چرا جامعه اروپایی که سه برابر روسیه جمعیت دارد و تولید ناخالص داخلی آن بیش از 9 برابر روسیه است، باید همچنان برای دفاع به واشنگتن وابسته باشد. باراک اوباما، رئیس‌جمهور ایالات متحده در مصاحبه‌ای که با جفری گلدبرگ، سردبیر آتلانتیک در سال2016 داشت، اروپایی‌ها (و دیگران) را به خاطر آنچه «مجانی سواربگیرها» خوانده، مورد نکوهش قرار داده بود. اما ترامپ از این هم پیشتر رفته است. به گفته جان بولتون که در آن زمان مشاور امنیت ملی ترامپ بود، رئیس‌جمهوری سابق ایالات متحده در یک نشست در سال2019 که در آن به‌طور جدی درباره خروج از این ائتلاف صحبت کرد، گفت: «ناتو برای من پشیزی هم ارزش ندارد.» تا حدی، تهدیدهای ترامپ یک ترفند چانه‌زنی برای وادار کردن کشورهای اروپایی به انجام تعهدات خود برای صرف 2درصد تولید ناخالص داخلی برای دفاع از خود بود؛ اما فقط تا حدی این مصداق دارد.
پس از دو سال تلاش برای متقاعد کردن ترامپ درباره اهمیت ائتلاف‌های ایالات متحده، جان متیس، وزیر دفاع آمریکا به این نتیجه رسید که اختلافات او با رئیس‌جمهور آن‌قدر عمیق است که او دیگر نمی‌تواند خدمت کند؛ موضعی که او در نامه استعفای خود در سال2018 به صراحت توضیح داد. امروزه نیز وب‌سایت ستاد انتخاباتی ترامپ خواستار «بازنگری اساسی هدف و ماموریت ناتو» شده است. برخی از اروپایی‌ها در حال بررسی تعداد تانک یا گلوله‌های توپخانه‌ای برای ارسال به اوکراین هستند و می‌پرسند که در صورت انتخاب ترامپ در نوامبر، ممکن است برای دفاع از خود به این سلاح‌ها نیاز داشته باشند یا خیر؟
یک جهان آشفته
دومین دوره ترامپ نوید نظم یا بی‌نظمی جدید در تجارت جهانی را می‌دهد. ترامپ در اولین روز ریاست‌جمهوری خود در سال2017 از توافق تجاری شراکت ترانس پاسیفیک خارج شد. هفته‌های بعد شاهد پایان بحث‌های مشابه درخصوص اروپا و همچنین سایر توافقات تجارت آزاد بود. ترامپ با استفاده از اختیارات یک‌جانبه‌ای که بخش301 قانون تجارت1974 به قوه مجریه می‌دهد، 25درصد تعرفه‌ها را بر 300میلیارد دلار واردات چین اعمال کرد؛ تعرفه‌هایی که بایدن تا حد زیادی آن را حفظ کرده است. همان‌طور که رابرت لایت‌هایزر، مذاکره‌کننده تجاری دولت ترامپ - که کمپین ترامپ او را به‌عنوان مشاور اصلی خود در این موضوعات معرفی کرده است - در کتاب اخیرا منتشرشده‌اش با عنوان «هیچ تجارتی رایگان نیست» توضیح داد، دوره دوم ترامپ بسیار جسورانه‌تر خواهد بود.
ترامپ در کمپین کنونی خود را «مرد تعرفه‌ها» می‌خواند. او وعده می‌دهد که 10درصد تعرفه جهانی بر واردات از همه کشورها اعمال کند و با کشورهایی که تعرفه‌های بالاتری برای کالاهای آمریکایی وضع می‌کنند، مطابقت دهد و وعده «چشم در برابر چشم، تعرفه در برابر تعرفه» را می‌دهد. ترامپ می‌گوید، پیمان همکاری با کشورهای آسیا - قیانوسیه که توسط دولت بایدن مجددا تا حدی رونق گرفته بود، در روز اول خواهد مرد. برای لایت‌هایزر، چین «دشمن کشنده» است که هدف اصلی اقدامات تجاری حمایت‌گرایانه ایالات متحده خواهد بود. هدف ترامپ «از بین بردن وابستگی به چین در همه زمینه‌های حیاتی» از جمله الکترونیک، فولاد و داروسازی خواهد بود. ازآنجاکه تجارت محرک اصلی رشد اقتصاد جهانی است، اکثر رهبران این احتمال را می‌دهند که ابتکارات ایالات متحده اساسا نظم تجاری مبتنی بر قوانین را از بین خواهد برد. اما برخی مشاوران می‌گویند که احتمالا سیاست‌های ترامپ بیشتر از اینکه موفق شود تا چین را از تجارت جهانی جدا کند، آمریکا را از این تجارت به شکل موفقیت‌آمیز بیرون کند.
چهار سال بیشتر
از نظر تاریخی، دوره‌هایی وجود داشته است که اختلافات بین دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان درباره مسائل مهم سیاست خارجی آن‌قدر کم بود که می‌شد گفت این اختلافات اصلا به چشم نمی‌آید. این دهه اما یکی از آنها نیست. در هر موضوعی - از مذاکرات درباره آب و هوا یا تجارت یا حمایت ناتو از اوکراین گرفته تا تلاش‌ها برای متقاعد کردن پوتین، شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، یا محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان بایدن و تیم سیاست خارجی او به‌طور فزاینده‌ای خود را ناتوان می‌بینند؛ زیرا همتایانشان وعده‌ها یا تهدیدهای واشنگتن را در مقابل این احتمال که یک سال بعد با دولت بسیار متفاوتی روبه‌رو خواهند شد، ارزیابی می‌کنند. امسال نوید سالی پرخطر خواهد بود؛ زیرا کشورهای سراسر جهان سیاست ایالات متحده را با ترکیبی از ناباوری، وحشت و امید تماشا می‌کنند. آنها می‌دانند که این نمایش سیاسی تنها برای انتخاب رئیس‌جمهوری آمریکا نیست، بلکه انتخاب رهبر بعدی جهان است.
--> اخبار مرتبط