«جیران» ی که در روایت تاریخ کم آورده است!

به گزارش خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ وقتی از سریال های تاریخی یاد می کنیم بدون شک باید نام «حسن فتحی» را بارها و بارها تکرار کنیم؛ دوست داران سریال های تاریخی و مخاطبان تلویزیون قطعا خاطرات شیرینی با «پهلوانان نمی میرند، شب دهم، مدار صفر درجه» و این اواخر ویژه تر با «شهرزاد» در شبکه نمایش خانگی دارند که همه این ها با نام حسن فتحی گره کور و جدانشدنی خورده است.

حسن فتحی با ساخت این سریال های تاریخی ثابت کرده که علاوه بر علقه ای که به تاریخ دارد، به خوبی با جذابیت های نمایشی آشناست و اصطلاحا رگ خواب تماشاگر را بلد است و می داند که با چه المان هایی مخاطبان را با خود همراه کند.

بسیاری از همین عاشقان مجموعه های نمایشی تاریخی و طیف زیادی از منتقدان، مجموعه سریال «شهرزاد» را به خصوص در فصل نخست آن از بهترین های سریال های تاریخی می دانند. سریالی که به لحاظ فیلمنامه و گره های داستانی، کارگردانی و بازیگری همه چیز تمام بود و می شود بارها و بارها آن را در زمان های مختلف تماشا کرد و از دیدنش سیر نشد.

اما آقای فتحی در چند سال اخیر مسیر پرحاشیه ای را برای تولید فیلم و سریال های تاریخی درنظر گرفته است؛ شاید شروع این حاشیه ها از سریال شهرزاد و داستان پول شویی های سرمایه گذاران این مجموعه آغاز شد و در ادامه فتحی در مسیر ساخت فیلم سینمایی «مست عشق» با محوریت زندگی مولانا که پروژه ای مشترک با ترکیه بود، باز به مشکل برخورد کرد که تا حالا مشکلات این فیلم به طور کامل برطرف نشده است.

حالا این روزها نام فتحی با سریال «جیران» دوباره بر سر زبان ها افتاده است؛ سریالی در شبکه نمایش خانگی که به مقطعی از زندگی ناصرالدین شاه و سوگولی حرمسرای او یعنی جیران پرداخته است.

این سریال نیز پیش از پخش با حاشیه هایی روبرو شد مبنی بر استفاده از قصه سریال دیگری به نام «آهوی من مارال» که آن هم قرار است از شبکه نمایش خانگی پخش شود و حاشیه های دادگاهی رسانه ای که درنهایت حکم به پخش سریال «جیران» داد.

جیرانی که تا به امروز ده قسمت از 55 قسمت آن پخش شده، برخلاف پیش بینی ها و انتظارات منتقدین از حسن فتحی، نتوانسته رضایت کامل آنها را به دست آورد و برخی این سریال را شکستی تلخ در کارنامه آقای کارگردان عنوان می کنند؛ هرچند این سریال تازه شروع شده و شاید برای قضاوت نهایی اندکی زود باشد. اما در همین ده قسمت پخش شده، مخاطب با اشکالات فراوانی روبرو شده که چشم پوشی از آنها سخت به نظر می رسد.

همواره یکی از دعواهای مورخین با کارگردان های سریال های تاریخی این بوده که چرا روایت شما از این مقطع تاریخی الکن، ناقص و گاها خلاف واقع است و فیلمسازان نیز در پاسخ به مورخان و تاریخ نویسان، این ادعا را دارند که روایت نعل به نعل تاریخ برای مخاطبان جذابیت خاصی ندارد و برای جذب تماشاگر سریال تاریخی، باید گاهی دست به این تحریف ها زد و تاریخ را به سلیقه خود تعریف کرد؛ اما واقعا نمی شود با اندکی پژوهش و وقت گذاشتن برای نوشتن فیلمنامه، هم به درستی آن واقعه تاریخی را روایت کرد و هم جذابیت های داستانی را به سریال اضافه کرد؟!

یکی از اشکالاتی که به سریال «جیران» وارد است، همین ماجرای فیلمنامه و داستان کلیشه ای آن است که این نوع روایت عشق های مثلثی دیگر برای مخاطب نخ نما و قدیمی شده هرچند این بار داستان عشق بازی شاه مملکت باشد. داستانی عشقی که تماشاگر، «پیچیده تر، استخوان دارتر و عمیق تر» ش را در «شهرزاد» دیده و تجربه کرده بود. شاید آقای فتحی یادشان رفته که جیران در چه مقطع زمانی از تاریخ در حال روایت شدن است و اگر بنا بود سریالی صرفا عاشقانه روایت کند، دیگر نیازی به دستاویزی به آن مقطع از تاریخ و آن هم زندگی ناصرالدین شاه نبود. دوره ای از تاریخ که با فراز و نشیب فراوانی همراه بوده و گویا هیچ جایی در این سریال ندارد.

عدم پایبندی به تاریخ در سکانس هایی از جیران اذیت کننده است؛ صف سلامی که برای بزرگان، سفرای خارجی و در برخی مواقع سال برگزار می شد، به صفی برای انتخاب شبانه شاه تبدیل شده است. تصویری که از ناصرالدین شاه در منابع تاریخی روایت شده؛ با فردی مقتدر و سیاسی مواجه ایم که بسیاری از اولین ها مثل تاسیس دارالفنون در زمان او اتفاق افتاده است؛ اما «ناصرجون» جیران فردی عاشق پیشه، شاعر مسلک و لطیف است که گویا به جز خوش گذرانی، شکار و حرمسرا کار دیگری نداشته است؛ درصورتی که ناصرالدین شاه تنها شاه ایرانی است که خاطرات روزانه خود را نوشته و جزئیات زندگی او برای تاریخ پژوهان در دسترس است. جدای از این مساله، روایت جیران به گونه ای است که نقطه راهبردی مسائل مملکت گویا از حرمسرای شاهانه شروع و هدایت می شده است و سیاست مداران دیگر همه گوش به فرمان بانوان حرم بوده اند!

در همین ده قسمتی که از سریال پخش شده، علاوه بر اشکالاتی که در فیلمنامه، روایت داستانی تکراری و عدم پایبندی به تاریخ روایت شده، با وجود حضور بازیگران سرشناس این سریال، هیچ کدام از بازی ها چنگی به دل نمی زنند و نمی توان بازی شاهکاری از میان آنها انتخاب کرد؛ حتی سکانسی که بازی آن آنقدر جذاب باشد که در شبکه های اجتماعی وایرال شود.

با همه این توصیفات، این امید وجود دارد که آقای فتحی به مانند پیشینه درخشانی که از ساخت سریال های تاریخی از او سراغ داریم، مخاطبان بی شمار خود را با ادامه جیران راضی نگه دارد.

انتهای پیام /