حاشیه‌نشینی؛ معضلی زیر پوست زاهدان / فقر و محرومیت در سکونتگاه‌های غیررسمی جولان می‌دهد
شهر زاهدان به عنوان بزرگترین شهر در جنوب شرق ایران یکی از بی قاعده‌ترین روندها در گسترش فیزیکی شهری را طی سه دهه گذشته دارا بوده است؛ بالا بودن آمار حاشیه‌نشینی و عدم توجه مناسب مسئولان به حل معضلات حاشیه‌نشینان به یکی از نواقص مهم تبدیل شده است.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصرهامون، حاشیه نشینی همواره یکی از معضلات جامعه شهری است که با خود مشکلات بی شماری را از نظر امنیت، اشتغال، مسائل فرهنگی و اجتماعی به دنبال دارد.
پدیده حاشیه نشینی نخستین آسیب اجتماعی از شهر نشینی و گسترش شهرهای صنعتی است ولی بر خلاف کشورهای صنعتی که افزایش جمعیت شهر معلول صنعتی شدن و افزایش مشاغل صنعتی است در کشورهای کمتر توسعه یافته این پدیده به علت های عدیده تبدیل به حاشیه نشینی و نوعی تهدید اجتماعی می شود. حاشیه‌نشینی در سیستان و بلوچستان نیز مثل خیلی از شهرهای کشورمان دلیل و علت‌های خاص خودش را دارد گاهی فقر، گاهی خشکسالی، گاهی همجواری با همسایگانی نا امن و بی‌ثبات و صدها دلیل ریز و درشت دیگر که این پدیده ناموزون را به وجود آورده است. با پیشروی به سمت شمال شهر زاهدان که به بام زاهدان نیز معروف است رد پای ادارات نیز کمرنگ می شود به گونه ای که کوچه های خاکی، تکثیر واحدهای مرغ پر کنی در کنار خیابان، زباله های پراکنده، عبور کانال های فاضلاب از میان محله ها و تجمع معتادان خیابانی پر رنگ تر و محرومیت از خدمات شهری به وضوح خودنمایی می کند. کریم آباد، شیر آباد، همت آباد و بلوار رسالت در زاهدان یکی از نواحی حاشیه نشین این شهر است که به دلیل پایین بودن سطح سواد و مهارت به شغل های کاذب اشتغال دارند. حاشیه نشینی؛ ریشه در مهاجرت از روستا و شهرهای کوچک دارد حسن میرشکار، کارشناس اجتماعی در گفت و گو با خبرنگار ما بیان کرد: ایران به عنوان یک کشور در حال توسعه، با مشکل حاشیه نشینی درگیر است که این مسئله ریشه در مهاجرت روستا و شهرهای کوچک به حاشیه شهرهای بزرگ دارد و آسیب های فراوانی از جمله قاچاق، چرخه فقر، خشونت، کودکان کار و اعتیاد در جامعه ایجاد می کند. وی افزود: مسئله اعتیاد یکی از آسیب های حاشیه نشینی که با دیگر آسیب های آن بستگی دارد و نیازمند توجه بیشتری است، تدوین سیاست برای درمان حاشیه نشینی و پیشگیری از آن نیازمند دانشی عمیق در علوم انسانی مختلف است. میرشکار تصریح کرد: در ایران قبل از انقلاب پس از اجرای قانون ترومن رئیس جمهوری وقت آمریکا برای کشورهای اطراف اتحاد جماهیر شوروی و از جمله ایران قوانینی وضع و اجرا شد. کارشناس اجتماعی ادامه داد: از جمله تاثیر گذارترین این قوانین، قانون اصطلاحات ارضی در سال 42 بود که طبق آن با هدف گذار از فئودالیته در ایران و عدم نفوذ حزب توده این طرح در سطح وسیعی از کشور بدون در نظر داشتن شرایط خاص حاکم بر ایران اجرا شد. وی گفت: با رفرنس به آمارهای موجود می توان به وضوح دریافت یکی از نتایج این قانون مهاجرت روستائیان به شهرها بود که بین سالهای 43 تا 49 روند بسیار صعودی به خود گرفت و در برخی شهرها تبدیل به زاغه نشینی و یا به عبارتی حاشیه نشینی شد، عدم وجود نقدینگی در دهقانان و نبود تخصص در حاشیه شهر اسکان یافته و به شغل های کاذب در شهر مشغول شدند. میرشکار افزود: سیستان وبلوچستان به علت دوری از مرکز و اجرا نشدن این طرح به این آسیب اجتماعی دچار شد ولی از ابتدای سال 1390 در شهرهای چابهار و زاهدان شاهد رشد 600 درصدی حاشیه نشینی در استان بودیم که در چابهار رکوردی با عنوان بزرگترین حاشیه نشینی در کشور به نسبت جمعیت محسوب شد. اشتغال حلقه مفقوده معضل حاشیه نشینی است کارشناس اجتماعی اذعان کرد: درشهر زاهدان به دلیل مرکزیت استان و تمرکز منابع و امکانات استانی نیز شاهد پدیده حاشیه نشینی در مجاورت شهر به خصوص مناطق شیرآباد و کریم آباد هستیم که تاکنون برنامه جامع و مشخصی از سوی مسئولین ارائه نشده است. وی گفت: حاشیه نشینی به مانند بسیاری از پدیده های اجتماعی تک علتی نیست و دلایل بی شماری موجب ظهور این پدیده در کنار شهرها می شود. میرشکار خاطرنشان کرد: اشتغال حلقه مفقوده معضل حاشیه نشینی است به گونه ای که اگر در روستاها کسب و کار ایجاد شود حتی ساکنین شهرها نیز برای بهره مندی از نعمت شغل به روستاها مهاجرت خواهند کرد. انتهای پیام /