حذف 21 مانع فرزندآوری با 8 هزار ساعت کار کارشناسی / قانون جوانی جمعیت برای افزایش جمعیت نیست

گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو- فاطمه محمودی؛ این روز‌ها در مورد قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده زیاد شنیده ایم. قانونی که پس از گذشت حدود 9 سال از سال گذشته به صورت طرح در دستور کار کمیسیون فرهنگی قرار گرفت و براساس اصل 85 این طرح به صورت تخصصی به کمیسیون مشترک سپرده شد و به تایید شورای نگهبان رسید وهمچنان مخالفان و موافقان خودش را دارد. به گفته طراحان، در این قانون 21 مانع فرزندآوری شناسایی شده و قانون درصدد رفع این موانع است. از طرف دیگر عده‌ای این قانون را از جنبه‌های مختلف جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی و... به نقد می‌کشند و در صورت اجرای این قانون آینده‌ای را متصور می‌شوند که ممکن است دارای مسائل و مشکلات اجتماعی از جمله افزایش فقرا، سقط جنین‌های زیر زمینی و غیر بهداشتی، و تصمیم گیری حکومت به جای مردم در امر فرزندآوری باشد.

در این خصوص پرستو سرمدی، رئیس کمیسیون امور زنان حزب اتحاد ملت، به عنوان مخالف و حامد مصلحی، مشاور کمیسیون ویژه ی جمعیت مجلس و روانشناس، به عنوان موافق این قانون در نشست خبرگزاری دانشجو به گفتگو پرداختند.

تدوین قانون در خفا یا با استفاده از نظر کارشناسان؟

سرمدی در ابتدا به هدف این قانون انتقاد می‌کند و معتقد است از نگاه برخی جمعیت‌شناسان در حال حاضر رشد جمعیت کشور مثبت است و نگرانی در مورد این مسئله، نوعی بزرگنمایی است:«هدف این قانون افزایش جمعیت است. تمام بندهای طرح به افزایش جمعیت ختم می‌شود و دعوت می‌کند به فرزندآوری مجدد؛ در حالی که همین الان جمعیت کشور براساس چند فاکتور بیش از ظرفیت کشور است. یکی بحث ظرفیت زیستی کشور است که منابع طبیعی کشور از بین نروند و پایدار بمانند و دیگر این که میزان جمعیت باید متناسب با امکانات، منابع و سطح رفاه و کیفیت مطلوب زندگی باشد، متناسب با این فاکتورها هم جمعیت کشور بیش از ظرفیت مطلوب است. مسئله بعد این است که چرا این طرح بدون جلب نظر کارشناسان به تصویب رسیده است؟ تصویب این قانون بدون فرصت دادن به جامعه و کارشناسان برای بحث و تبادل نظر لازم و پشت درهای بسته انجام شده است. طرح بدون توافق تصویب شده و در اجرا هم در آینده همراهی جامعه را نخواهد داشت.»

سرمدی معتقد است اگر حتی هدف طرح را هم بپذیریم باید به این پاسخ دهیم که چرا طرح به دلایل اصلی کاهش باروری و فرزندآوری نپرداخته است:» به جای پرداختن به دلایل اصلی کاهش فرزندآوری، کمک‌های اقتصادی ناپایدار در نظر گرفته شده است. کاهش رشد اقتصادی، فقر، بیکاری، ناامیدی نسبت به آینده و ناتوانی مدیران کشور در حل این معضلات از دلایل اصلی کاهش فرزندآوری است. اگر این مسایل حل شود جامعه خود به خود و متناسب با ظرفیت کشور به سمت فرزند آوری بیشتر حرکت می‌کند. در این قانون برای حل این بحران‌ها فکری نشده و به جای آن یک سری کمک‌های اقتصادی ناپایدار، ناکافی و سطحی در نظر گرفته شده است.»

مصلحی مسئله اصلی طرح را افزایش جمعیت نمیداند و معتقد است مسئله، پیر یا جوان بودن جمعیت است:«روند جمعیت شناسی و نمودارهایی که شکل می دهد باید در قسمت جوان، جمعیت بیشتر باشد. همه جای دنیا همین طور است ویک نسبت 7 به 1 در ساختار حقوق بگیری نیاز دارد؛ یعنی 7 نفر حقوق داشته باشند؛ یک نفر بازنشسته. امروز در کشور ما وضعیت طوری است که به ازای هر 7 نفری که کار می‌کنند؛ سه نفر بازنشسته هستند.»

وی در مورد ظرفیت اصل 85 قانون اساسی افزود: این اصل هیچ ربطی به محرمانه بودن ندارد. تمام گزارش‌ها مکتوب و منتشر می‌شود. تمام مصوبات جلسه به جلسه ثبت می‌شود و براساس قانون شفافیت که در حال قانون شدن هست در اختیار همه قرار می‌گیرد. اصل 85 ظرفیتی است که کارشناسان متعددی به آن رفت و آمد می‌کنند. برای این طرح 8 هزار ساعت کار کارشناسی انجام شده و من هم یکی از کارشناسان بودم. ده‌ها کارشناس دعوت شدند. در زمینه پزشکی جلساتی بوده؛ شاید 20 نفر موافق و مخالف حرف می‌زدند؛ در صحن این فرصت‌ها نیست.»