«خبر‌های خوب» سازندگی از افزایش درآمد‌های نفتی و کاهش رشد نقدینگی

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، روزنامه سازندگی در گزارشی با عنوان «خبر‌های خوب نقدینگی» نوشت: سورپرایز ارقام پولی را باید در اولین ماه بهار 1401 جست وجو کرد که بعد از چندین سال نرخ رشد ماهانه نقدینگی منفی شد. از مهر 1400 رشد نقطه به نقطه (رشد نسبت به ماه مشابه سال قبل) نقدینگی به تدریج کاهش یافت و از 42 درصد در سال 1400 به 38 درصد در فروردین 1401 رسید. اما واضح است که توجه به رشد نقطه به نقطه کاملا می‌تواند گمراه کننده باشد (چراکه رشد نقدینگی در پاییز و زمستان 1399 بسیار بالا بود و طبیعی بود که انتظار کاهش این متغیر را باید می‌داشتیم) و به همین دلیل توجه به رشد ماهانه نیز اهمیت زیادی دارد که در فروردین 1401 منفی شده است. اگرچه معمولا در فروردین رشد نقدینگی اندک است (اثرات فصلی)، اما به نظر می‌رسد سه عامل اساسی باعث شده نرخ رشد نقدینگی منفی اتفاق بیفتد.

منفی شدن نرخ رشد نقدینگی در فروردین، اتخاذ موضع انقباضی در بازار ریپو و جذب حدود 20 هزار میلیارد تومان از منابع نقد بانکها، افزایش جزئی نرخ سود بین بانکی و حداقل نرخ ریپو و در نهایت جدی شدن محدودیت‌های بانک مرکزی بر رشد دارایی بانک‌ها مهمترین مختصات بازار پول بهار 1401 بود که رنگ و بوی انقباضی شدیدی را نشان می‌دهد. اتفاقی که با توجه به داده‌های منتشره توسط بانک‌های بورسی انتظار می‌رود در اردیبهشت ماه نیز ادامه یابد و با توجه به دسترسی بهتر دولت به منابع نفتی و کنترل نسبی رشد دستمزد‌ها و مصارف بودجه، حجم نقدینگی و انقباض سنگین پولی را بسیار جدی کند. کنترل رشد مقداری ترازنامه مهم‌ترین برنامه پیشگیری دولت از افزایش مقدار نقدینگی است که محوریت آن جلوگیری از تسهیلات دهی بانک‌ها بیشتر از یک سقف مشخص (20 درصد در سال) تعیین شده بود. ظاهرا این برنامه از زمستان 1400 (آذر) به صورت جدی پیگیری شده و طبق آن بانک‌ها بسته به کیفیت ترازنامه خود می‌توانند ارقام کمتر یا بیشتری تسهیلات دهند.

داده‌های بانک‌های بورسی نیز نشان می‌دهد، رشد ماهانه تسهیلات در اردیبهشت ماه نیز بسیار اندک بوده و بعید نیست که رشد اندک نقدینگی در دومین ماه بهار نیز ادامه یابد. از طرف دیگر ظاهرا فروش درآمد‌های نفتی ایران بهبود مناسبی یافته به نحوی که طی سه ماه اول دولت از تنخواه خود نزد بانک مرکزی استفاده نکرده است. فروش دلار‌های نفتی به‌صورت خالص می‌تواند حتی بخشی از رشد نقدینگی در ماه‌های گذشته را نیز کاهش دهد چراکه منابع ریالی را از واردکننده می‌گیرد و ما به ازای آن دلار به واردکننده می‌دهد. در کنار این عوامل عملکرد مثبت دولت رئیسی در کنترل کسری بودجه را نیز باید مدنظر قرار داد که مهم‌ترین نمود آن را در رشد دستمزد کارکنان دولتی مشاهده می‌کنیم. نتیجه این عوامل باعث شده که نرخ رشد نقدینگی در ماه فروردین منفی شود و انتظار تداوم آن در ماه‌های دیگر بهار را نیز داریم.