«دارا دوم» نیامده عده‌ای را ندار کرد
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، «قبل از هر تصمیم اقتصادی شخصی یک هفته صبر کنید»، این توئیت حسام‌الدین آشنا، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری است؛ توئیتی که ساعاتی پس از سخنرانی حسن روحانی منتشر شد. رئیس‌جمهور در سخنرانی هفته گذشته خود از «گشایش اقتصادی» گفت که دست دولت را برای تأمین مخارج خود باز می‌کند.
هر چند در ظاهر، خبر دادن از گشایش اقتصادی می‌توانست فضای عمومی جامعه را امیدوار به آینده کند، اما روز گذشته، یک بار دیگر واکنش معکوس بازار سرمایه به اظهارات رئیس‌جمهور نشان داد که اگر روحانی و تیمش سکوت کنند، اوضاع سامان بهتری به خود می‌گیرد.
با ریزش یک باره بورس در روز گذشته به دلیل بازی وزارت اقتصاد با اعتماد عمومی، معنای توئیت آشنا آشکار شد، دولت می‌خواهد گشایش اقتصادی ایجاد کند آن هم از طریق پیش‌فروش نفت به مردم. بیش از 200میلیون بشکه به مردم عرضه می‌شود و خریداران به پشتیبانی «دولتی بودن» این اوراق، خریدارش می‌شوند ولی اتفاق دیروز بازار سرمایه نشان داد، به هیچ عنوان نمی‌توان به دولت دوازدهم اعتمادی داشت. روحانی و دولت، بارها طی هفته‌های اخیر از حمایت تمام‌قد خود از بورس گفته‌اند، از اینکه باید بورس را به مردم سپرد و سهامداران نیز که اکثرا تازه‌کار هستند نباید نگران باشند چراکه پاستور، به پشتیبانی از آن‌ها مشغول است. پر بیراه نیست اگر بگوییم اندک اعتماد عمومی به دولت، با اقدام دیروز وزارت اقتصاد و امور دارایی به تاریخ پیوست و دولت را وارد زمینی کرد که هر چه بکارد، «هیچ» برداشت می‌کند.
دولتی که طی چند ماه گذشته از عرضه سهام شرکت‌های دولتی در قالب صندوق‌های ETF گفته بود، ورق بازی را در عرض چند دقیقه برگرداند و ضرر هنگفتی به مردم وارد کرد. قرار بود شرکت‌های پالایشی در قالب صندوق دوم توسعه در بورس عرضه شوند، مقامات دولتی و وزارت اقتصاد بارها از تصمیم جدی خود گفتند و حتی به این موضوع اشاره کردند که پذیره‌نویسی سهام پالایشی در شهریور ماه کلید خواهد خورد.
دیروز صبح که بازار سرمایه روند صعودی خود را آغاز کرد، به دقایقی نکشید که سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرد عرضه سهام دولتی در قالب صندوق دوم منتفی شده و سهام پالایشگاه‌ها به صورت بلوکی عرضه می‌شود. علیرضا صالح، رئیس سازمان خصوصی‌سازی درباره سرنوشت دومین صندوق سرمایه‌گذاری گفت: در صورتی که وزارت نفت نسبت به تأسیس ETF پالایشی اقدام نکند، واگذاری بلوک‌های سهام به پالایشگاه‌ها عرضه خواهد کرد. در همین راستا سازمان خصوصی‌سازی نسبت به آگاهی عرضه بلوکی سهام پالایشگاهی انجام داده است، پس تأسیس دومین صندوق ETF منتفی شده و قرار است سهام پالایشگاه‌ها به صورت بلوکی عرضه شود.
وی تأکید کرد: تنها علت لغو «دارادوم» همکاری نکردن وزارت نفت برای تأسیس صندوق ETF است. سومین صندوق ETF که مربوط به شرکت‌های خودروساز است، همچنان پابرجاست.
واکنش بازار
با رسانه‌ای شدن این خبر در دقایق نخست فعالیت بورس، بازار واکنش منفی نشان داد و صف‌های سنگین فروش، جای صف خرید را گرفت. نمادهای پالایشی به سرعت سقوط کردند و از آنجا که پالایشی‌ها، لیدر این روزهای بورس هستند، سایر نمادهای بورسی نیز دچار سقوط شدند.
این اتفاقات منجر به قرمز شدن تابلوهای بورس شد؛ بورسی که رئیس‌جمهور گفته بود مردم باید به آن اعتماد کنند. در چنین شرایطی، خشم سهامداران به اوج خود رسید و حملات بسیاری به دولت و به ویژه وزارت نفت شد. وزارت اقتصاد توپ را به زمین وزارت نفتی انداخت که مجبور به روشنگری و پاسخگویی شد.
آقای دژپسند یادتان رفته؟
شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به نمایندگی از وزارت نفت، بیانیه‌ای را صادر کرد تا دلیل تصمیم عجیب وزارت اقتصاد را شفاف کند. گر چه این بیانیه سعی دارد به طور محترمانه‌ای اصل ماجرا را تشریح کند، اما در واقع سعی دارد به وزارت اقتصاد این نکته را گوشزد کند که نباید اشتباهات خود را به وزارتخانه دیگری نسبت دهد.
در این بیانیه آمده است: در پاسخ به اظهارات آقای علیرضا صالح، رئیس محترم سازمان خصوصی‌سازی درباره همراهی نکردن وزارت نفت برای واگذاری سهام پالایشگاه‌ها، با اظهار تعجب از مطالب اظهار شده توسط ایشان به اطلاع می‌رساند، طبق آخرین نظر آقای فرهاد دژپسند، وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی مقرر شد سهام پالایشگاه‌ها به صورت بلوکی فروخته شود، بنابراین با انتخاب این روش عرضه، دیگر لزومی به تشکیل صندوق ETF نبوده است، اما در صورت تغییر این نظر و تصمیم برای تشکیل صندوق ETF، این شرکت و وزارت نفت آماده بوده و هستند که همه اختیارات خود را در این باره به وزیر و وزارت محترم امور اقتصادی و دارایی تفویض کنند.
یک منبع آگاه در همین باره گفت: برخلاف ادعای وزارت اقتصاد، وزارت نفت آمادگی خود را برای عرضه سهام شرکت ملی پالایش و پخش در شرکت‌های پالایشی تهران، بندرعباس، اصفهان و تبریز در قالب صندوق دوم اعلام کرده است که مکاتبات وزارت اقتصاد با معاونت برنامه‌ریزی وزارت نفت موجود است. در یکی از این نامه‌ها هوشنگ فلاحتیان، معاون وزیر نفت به وزارت اقتصاد اعلام کرده است این وزارتخانه برای آماده‌سازی شرایط واگذاری از طریق صندوق، هیچ مشکلی ندارد.
وی ادامه داد: وزارت اقتصاد از وزارت نفت می‌خواهد امور صندوق را به پیش ببرد که وزارت نفت با اشاره به اینکه این موضوع در حیطه کاری و تخصصی این وزارتخانه نیست، از وزارت اقتصاد می‌خواهد خودش امور صندوق دوم را انجام دهد و وزارت نفت در هر زمانی که نیاز به حضور داشته باشد، شرایط را تسهیل می‌کند. با این وجود، وزارت اقتصاد که سهام دولتی را در دست دارد، به بهانه اینکه وزارت نفت هیچ کاری انجام نداده است، تصمیم می‌گیرد برخلاف مصوبه امسال دولت، عرضه سهام پالایشی‌ها را از صندوق ETF به بلوکی تغییر دهد!
اعتماد عمومی چه می‌شود
با بازی‌ای که دولت و وزارت اقتصاد بر سر بازار سرمایه آورد، نگرانی‌ها درباره آینده بورس بیشتر شد، این نتیجه چندصدایی و بازی وزارت اقتصاد با بازاری است که حجم بزرگی از نقدینگی را جذب خود کرده و البته سودهای خوبی نیز به سهامداران خود داده است. با این وجود، ضرر هنگفتی که سازمان خصوصی‌سازی که روز گذشته به مردم وارد کرد، همه خاطراتی را احیا کرد که قرار بود تنها خاطره باشند، مانند تسویه‌حساب دلاری با سپرده‌گذاران دلاری، اعمال مالیات بر پیش‌فروش سکه و...
در حالی که مهم‌ترین عامل در رشد بورس و بازار سرمایه، اعتماد مردم به دولت است، ناهماهنگی و بدعهدی دولت دوازدهم در قبال مصوبات خود موجب شد تا نگرانی‌ها درباره سوءاستفاده دولت از سرمایه‌های مردم بیشتر احساس شود. حالا در چنین شرایطی می‌خواهد اوراق سلف نفتی را منتشر کند و به مردم بفروشد؛ اعتمادی که دیروز از بین رفت، همه برنامه‌های اقتصادی که نیازمند سرمایه‌های مردمی است به شکست می‌رساند و در این میان، چیزی جز ضرر نصیب کشور نمی‌شود.
منبع: روزنامه جوان