دبیر جدید جشنواره جهانی فجر و انتظار استانداردسازی

عصر ایران؛ نهال موسوی - روز گذشته حسین انتظامی (رئیس سازمان سینمایی) طی حکمی محمد مهدی عسگرپور را به عنوان دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر منصوب کرد، سمتی که چهار سال در اختیار سید رضا میرکریمی بود و به نظر می‌رسید همچنان قرار است در آن باقی بماند.

مرداد ماه خبر جدایی میرکریمی از جشنواره جهانی فیلم فجر قوت گرفت اما او در پی انتشار شایعه جدایی او از این رویداد، به خبرنگار مهر گفت: «واقعیت این است که بنده نیز چند ساعتی است که در جریان انتشار این شایعه قرار گرفته‌ام و نمی‌دانم منبع آن کجاست و چه بوده است.» در جواب تصمیم مبنی بر استعفا از این سمت هم اعلام کرده بود: «تا امروز قصدی در این زمینه نداشته‌ام و به تازگی هم تصمیم تازه‌ای نگرفته‌ام.»

بهرجهت این تغییر اتفاق افتاد و جشنواره جهانی 99 دبیری جدید به خود خواهد دید حال به عنوان یک آسیب شناسی چند دوره قبلی چه خوب است که محمد مهدی عسگرپور از هم اکنون چند قاعده ساده ولی بنیادی جشنواره های بین المللی را رعایت کند. مدیر جشنواره یک شغل تخصصی و تمام وقت است و در جهان این کار یک تعریف دارد مثلا ژیل ژاکوب حدود 40 سال مدیر جشنواره کن بود و در سال 2018 از این سمت برکنار شد ولی هنوز به عنوان رئیس افتخاری است. در جهان امروز فقط به یک مدیر هم بسنده نکرده و یک ترکیب مدیر اجرایی و مدیر هنری جشنواره را برگزار خواهند کرد. جشنواره فیلم برلین از سال آینده با تیم جدید مدیریت برلیناله شامل کارلو چترین و ماریته رایسنبک برگزار خواهد شد. کارلو چترین در نقش مدیر اجرایی و ماریته رایسنبک به‌عنوان مدیر هنری ایفای نقش خواهند کرد. این دو در مراسم گشایش جشنواره حضور داشتند. ایده انتخاب دو مدیر به جای یک رئیس، ایده خود کاسلیک بود و از این پیش جشنواره به جای یک رئیس با دو مدیر برگزار خواهد شد.

در رسانه‌های داخلی گاهی از جشنواره جهانی فیلم فجر به عنوان محفل خودمانی دبیر جشنواره، دوستان دبیر و... یاد می‌شد، اگرچه با چنین تعبیری موافق نیستم ولی عملکرد دبیر، اتاق فکر و عوامل اجرایی جشنواره جهانی زمان میرکریمی در مقدمات اولیه و ضروری برگزاری یک جشنواره بین المللی متاسفانه ضعیف بود و اصلا در حد و اندازه جشنواره‌ای که سی و هفتمین دوره آن است ظاهر نشد.

به عنوان مثال یکی از مشکلات دوره‌های گذشته جشنواره جهانی فیلم فجر زمان اعلام اسامی فیلم‌های پذیرفته شده در جشنواره بود که در دوره گذشته تا 4 روز به شروع جشنواره این اتفاق رخ نداد و اسامی فیلم‌های پذیرفته شده در 2 بخش اصلی و رقابتی جشنواره یعنی سینمای سعادت (مسابقه بین الملل) و جلوگاه شرق (سینمای آسیا) اعلام نشده بود!

نه فقط اسامی فیلم‌های خارجی بلکه حتی فیلم‌های ایرانی پذیرفته شده در جشنواره هم مشخص نبود، 4 روز مانده به افتتاحیه!

تنها اتفاقی که افتاد این بود که تقریبا از ابتدای شروع سال جدید شمسی (98) هر روز یا 2 روز یکبار اسامی چند فیلم خارجی از بخش‌های مختلف جنبی مانند «نمایش فیلم‌های کمدی معاصر»، «مروری بر آثار سینمای آلمان»، «جام جهان‌نما»، «مروری بر آثار سینمای چین»، «نمایش‌های ویژه - بهترین کشورها» و... بر روی سایت جشنواره در قالب خبری قرار می‌گرفت.

این سیستم اعلام قطره چکانی واقعا در نوع خود نوبر است قطعا هیچ جشنواره معتبری چنین نیست و تنها جشنواره های که بیشتر شبیه به هفته فیلم هستند از چنین روشی استفاده می کنند تا زمان زیادتری برای ارائه اخبار به رسانه‌ها و انعکاسش در آنها داشته باشند، با این استدلال که هر 2 یا 3 روز یکبار یک خبر از ما در رسانه‌ها درج شود!

اگر به هر شخصی که ساز و کار جشنواره‌های سینمایی در دنیا را می‌شناسد این موضوع گفته شود اولین نظرش این خواهد بود که چنین جشنواره‌ای احتمالا متعلق به یک شهر کوچک در گوشه‌ای از دنیاست که چند نفر علاقه‌مند به سینما راه اندازی کرده‌اند و هنوز چنان از حال و هوا و تایم لاین و زمانبندی‌های جشنواره‌ها خبر ندارند.

معمولا جشنواره‌های دنیا در یک فاصله زمانی 20 الی 30 روز قبل از شروع جشنواره لیست تمامی فیلم‌های پذیرفته شده را طی یک کنفرانس خبری با حضور دبیر جشنواره، مدیر هنری و... اسامی فیلم‌ها را اعلام می‌کنند، در مرحله بعدی اسامی تمام فیلم‌های پذیرفته شده را بروی سایت جشنواره قرار می‌گیرد تا حداقل هر فیلم یا صاحب فیلمی با استناد به آن بتواند اخبار مربوط به حضور فیلم را در جشنواره مورد نظر منتشر کند.

از همه مهمتر اهالی رسانه همواره جهت راستی آزمایی و جلوگیری از هر گونه سو استفاده خاص یا... و برای اطمینان از حضور یک فیلم در هر جشنواره‌ای به سایت آن مراجعه می‌کنند و بر اساس اسم فیلم در سایت و بخش پذیرفته شده، اخبار مربوطه را منتشر می‌کنند.

تصور کنید فیلمسازی از اروپا یا هر جای دیگر دنیا که فیلمش در جشنواره فیلم فجر پذیرفته شده و قطعا از طریق ایمیل و... در جریان قرار گرفته است و قرار است زمان برگزاری جشنواره به تهران بیاید، 4 روز به شروع جشنواره مانده بود و هنوز هیچ خبری از پذیرش فیلمش در سایت جشنواره مذبور وجود نداشت!

قطعا صاحبان چنین فیلم‌هایی جشنواره‌های دیگری در دنیا را هم دیده‌اند و آنموقع است که باید پرسید آنها درباره جشنواره «بین المللی» فیلم فجر چه قضاوتی خواهند کرد؟ و واقعا در دنیای جشنواره‌ها کدام جشنواره دیگری این شکلی سراغ دارید؟

قطعا صاحبان چنین فیلم‌هایی جشنواره‌های دیگری در دنیا را هم دیده‌اند و آن موقع است که باید پرسید آنها درباره جشنواره «بین المللی» فیلم فجر چه قضاوتی خواهند کرد؟ و واقعا در دنیای جشنواره‌ها کدام جشنواره دیگری این شکلی سراغ دارید؟

این یک نمونه ابتدایی از مشکلات اساسی دوره قبلی جشنواره جهانی فیلم فجر است که با هیچ توجیهی قابل قبول نیست، یه این دلیل که یک اشتباه بنیادی است.

امید که دبیر جدید و تیم همراهش، در برگزاری جشنواره جهانی سال 99 با استفاده از مشاوره جشنواره رو های حرفه‌ای و حتی شاید یک مدیر برنامه خارجی سعی کنند جشنواره جهانی فیلم فجر را به قامت استاندارد لازم درآرند و شاهد یک جشنواره بین المللی باشیم.