درس‌هایی از عاشورا؛ نقش خواص و ضرورت تبعیت از رهبر

حجت‌الاسلام ادیب یزدی، کارشناس اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، درباره جایگاه سلیمان بن صرد گفت: سلیمان بن صرد خزاعی از اصحاب پیامبر اکرم (ص) و از بزرگان شیعه نخستین قرن هجری است. او در جنگ‌های مهم دوران امام علی (ع) از جمله نبرد صفین، فرمانده پیادگان سمت راست سپاه امام بود و شجاعت‌های فراوانی از خود نشان داد. مثلاً کشتن حَوشَب، پهلوان مشهور سپاه معاویه، یکی از افتخارات نظامی اوست.

این کارشناس تاریخ ادامه می‌دهد: در عین حال، سلیمان بن صرد در مسائل سیاسی دچار تردید و کوتاهی‌هایی شد که تأثیرات جدی بر روند مبارزات شیعه گذاشت. برای مثال، در جنگ جمل شرکت نکرد و موضع بی‌طرفانه گرفت که بعدها امام علی (ع) او را به همین دلیل سرزنش کردند.

بی‌بصیرتی در زمان صلح امام حسن (ع)

ادیب یزدی درباره دوره امام حسن (ع) اظهار داشت: یکی از نقاط عطف در عملکرد سلیمان، مخالفت جدی او با صلح امام حسن (ع) بود. او صلح را خیانتی بزرگ به شیعیان و مؤمنان می‌دانست و این صلح را به تعبیر تلخ «یا مذل المؤمنین» - کسی که با صلح خود مؤمنان را ذلیل کرد - خطاب می‌کرد.

او با اشاره به اینکه این مخالفت ناشی از نگاه ایدئولوژیک و بی بصیرتی سلیمان بود، ادامه داد: او تصور می‌کرد امام باید با تمام قوا به جنگ ادامه می‌داد، اما واقعیت‌های سیاسی و نظامی آن روز، شرایطی متفاوت رقم زده بود. این نکته عبرتی است برای ما امروز که باید ضمن حفظ اصول، به مقتضیات زمان و شرایط عمل کنیم.

تردید در حمایت از امام حسین (ع) و تبعات تلخ آن

کارشناس مسائل اسلامی در تحلیل رفتار سلیمان در قیام امام حسین (ع) گفت: سلیمان یکی از بزرگان شیعه کوفه بود که در ابتدا مردم را به حمایت از امام حسین دعوت می‌کرد، اما وقتی امام به کربلا آمد، خود از یاری ایشان سر باز زد و به موقع اقدام نکرد. این تعلل و بی‌عملی باعث شد امام حسین (ع) در کربلا تنها بماند و حادثه عظیم عاشورا رقم بخورد.

او تصریح کرد: این موضوع نشان می‌دهد نقش خواص و تصمیمات آنها چقدر تعیین‌کننده است. خواصی که باید در لحظه‌های حساس، فداکاری و هوشمندی داشته باشند، اما غفلت و تردید آنها سرنوشت جامعه را دگرگون می‌کند.

ادیب یزدی قیام توابین را حُسن نیت بدون تدبیر سیاسی تعبیر کرد و در توضیح قیام توابین افزود: پس از واقعه کربلا، سلیمان بن صرد رهبری قیامی را برعهده گرفت که هدفش جبران کوتاهی‌های گذشته و انتقام خون امام حسین (ع) بود. این قیام نشان‌دهنده حسن نیت و ایمان عمیق سلیمان و یارانش است، اما متأسفانه بدون برنامه‌ریزی و شناخت کافی از اوضاع سیاسی بود.

او خاطرنشان کرد: در نهایت قیام توابین در عین‌الورده شکست خورد و سلیمان به شهادت رسید. این شکست بیانگر اهمیت همزمانی ایمان و تدبیر سیاسی و استراتژیک است.

عبرتی برای امروز؛ ضرورت تبعیت بی‌چون و چرا از رهبری

کارشناس اسلامی در پایان با نگاهی به شرایط امروز گفت: تاریخ زندگی سلیمان بن صرد خزاعی، نمونه‌ای روشن برای ماست که نشان می‌دهد خواص جامعه اگر دچار تردید، تعلل و انفعال شوند، فرصت‌های بزرگ برای تحقق عدالت و حقیقت از دست می‌رود. این عبرت برای دوران ما نیز اهمیت دارد.

او تصریح کرد: امروز ما در شرایطی حساس قرار داریم و رهبر معظم انقلاب اسلامی به عنوان ولی فقیه و چراغ راه، مسیر درست را نشان می‌دهند. تبعیت بی‌چون و چرا از رهبری، به معنای پرهیز از تردید و بی‌عملی در شرایط سخت است. همان‌طور که سلیمان در لحظات حساس کوتاهی کرد و سرنوشت شیعه را دچار مشکل کرد، اگر ما هم در زمانه خود از ولایت فاصله بگیریم، دچار خسارت خواهیم شد.

ادیب یزدی در پایان تأکید کرد: تجربه تلخ خواص زمان سلیمان بن صرد باید برای ما عبرت باشد تا با بصیرت، هوشمندی و ایمان، در کنار رهبری بایستیم و از فرصت‌ها برای پیشرفت و حفظ ارزش‌های انقلاب و اسلام بهره ببریم.