در هیچ کشوری فرهنگ را یک شبه تغییر نداده اند / شروع لایحه زنان و خانواده با واگذاری وظایف دستگاه‌های اجرایی است + فیلم

فاطمه محمدی، پژوهشگر حوزه‌ی زنان و خانواده و سیاست‌پژوه حوزه‌ی آسیب‌های اجتماعی زنان در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، در رابطه با افزایش بار روانی بر روی زنان کشور اظهار داشت: اساسا زن در ایران و کشور‌های درحال توسعه و یا نیمه توسعه یافته دچار یک سری دگردیسی‌هایی معنایی است. به این معنا که یک سری از مسائلی که زن محور اصلی آن است یک سری تغییر و تحول‌هایی داشته است. ما دیگر با زنی که آمال و آرزوی او تشکیل خانواده، فرزندآوری و ادامه تحصیل بوده است رو به رو نیستیم. ما با زنی رو به هستیم که دارد از دنیای سنتی عبور می‌کند. حالا این که زیرساخت‌های فرهنگی در کشور و تببین هویت زنانه به چه صورت پیش رفته است و رسانه‌ها چقدر تأثیر گذاشتند روی این اتفاق، علت‌هایی است که قابل بررسی است. او در ادامه گفت: تغییر و تحول‌هایی در کل دنیا در حوزه زنان دارد اتفاق می‌افتد که فقط خاص کشور ایران نیست. طبعاً اولین تأثیرش رو خانواده است. من معتقدم اولین اتفاقی که در حوزه زنان می‌افتد خانواده را تحت الشعاع خودش قرار می‌دهد. کشور ایران هم اساساً کشور خانواده محوری است و یکی از چیز‌هایی که ما در آن به شدت مورد هجمه رسانه‌ها گرفته ایم، بخش زیادی از تهاجم فرهنگی که در حال حاضر درکشور ما وجود دارد، یا همان جنگ نرم که از سال‌ها پیش شروع شده است و ادامه‌دارد و همچنین خصوصاً در فضای رسانه اولین و مهم‌ترین مبحث خانواده است. چراکه در هیچ جای دنیا نمی‌توان خانواده را به معنایی که در کشور ایران وجود در تعریف کرد. من قصد ندارم بگم در دنیای غرب خانواده وجود ندارد چرا اتفاقاً آنجا هم وجود دارد. در بعضی از کشور‌ها خیلی خوب هم خانواده وجود دارد، اما خانواده محوری که در ارکان نظام اجتماعی به معنایی که در جمهوری اسلامی وجود دارد، طبعاً در هیچ کجا وجود ندارد. محمدی در رابطه با افزایش مراجعه زنان به روانشناس اذعان داشت: مراجعه کردن به روان‌شناس و مشاوره در سال‌های اخیر در کشور ما رشد چشمگیری داشته است و در سال‌های پیش این موضوع نبوده است. الان دیگر پدر و مادر وقتی فرزندشان دچار تنش رفتاری می‌شود و یا به یک مشکل برمیخورد خیلی راحت او را می‌برند و از مشاور و روان‌شناس استفاده می‌کنند. وی افزود: در قضایای خانواده هم در واقع تا جایی که من اطلاع دارم به دلیل راه‌اندازی دفاتر مشاوره که در قوه قضاییه اتفاق افتاد یا تغییراتی که در سازمان نظام روان‌شناسی داشتیم که در یک سال گذشته در مجلس مصوب شد و یک سری قوانین تغییر پیدا کرد طبعاً این رفت و آمد‌ها در حوزه تراپی و درمانی مضاعف شده است. او در ادامه بیان داشت: من معتقدم که خیلی از آن‌هایی که درقانون‌شکنی‌ها شرکت کردند به نظر خیلی قائل به مشاور و روان‌شناس نیستند. ممکن است که در طیف دیگر بتوانیم بگیم که آن‌هایی که به‌هرحال تقید خانوادگی دارند و آدم‌های مذهبی‌تر و کسانی که به لحاظ اعتقادی آدم‌ها قوی‌تری هستند، دیدن بعضی صحنه‌ها برای آن‌ها آزاردهنده است؛ و اگر از این حیث بخواهیم نگاه کنیم واقعاً دیگه الان بعضی‌ها تنها نقض قانون عفاف و حجاب نمی‌کنند و با پوششی از منزل خارج می‌شوند که گاهی وقتا خیلی‌ها شاید در منزل هم با همچین پوششی ظاهر نشوند. به هر حال این موضوع چه ما بخواهیم و چه نخواهیم حتماً در جامعه تأثیر خودش را می‌گذارد. محمدی در رابطه با این موضوع که پوشش خارج از عرف نوعی تعرض برای نوجوانان، علی الخصوص پسر بچه‌ها محسوب می‌شود یا خیر اظهار کرد: بعضی از کلمه‌ها بار دارند. من خیلی روی این تأکید دارم و خیلی معتقدم که باید خیلی انتخابمان، انتخاب صحیح در واژه‌ها باشد. چراکه حال حاضر ما واقعاً در یک موقعیت رسانه‌ای خیلی پر فشار و خطرناک قرار داریم. اما در جامعه امروز طبعاً بچه‌ها خیلی از مسائل را می‌بینند و متوجه می‌شوند در خانواده خودشان اینطوری نیست؛ و با خودش فکر میکند که این چرا این شکلی است. این مقایسه‌ها در ذهن جوان و نوجوان چیز‌هایی را تداعی می‌کند و ممکن است این تناقض‌هایی که در ذهن آن فرد ایجاد می‌شود مخرب باشد. محمدی تاکید کرد: عادی‌سازی در چیز‌هایی که به مقوله دین برمی‌گردد طبعاً اتفاق خطرناکی است. خطرناک به این معنا که در طولانی‌مدت تأثیرش را در لایه‌های مختلف اجتماع میگذارد. اگر فردی از یک فرمان الهی نافرمانی کند، کم‌کم تأثیرات ضد فرهنگی خودش را در جامعه می‌بیند. نکته‌ای که من خیلی تلاش کردم که در جلسات متعددی که در حال نگارش لایحه بودیم به آن اشاره کنم. این موضوع که ما فکر کنیم که فقط در واقع لایحه عفاف و حجاب که الان اسمش هم حتی حمایت از خانواده است در برابر این پدیده‌ها که درحال وقوع است، این است که فقط ما داریم یک که حکم الهی رو اجرا می‌کنیم. این دیدگاه که ما می‌خواهیم یک تقابلی با کسایی که دارند دهن کجی به حکمرانی حکومت می‌کنند، انجام دهیم اصلاً به صلاح نیست و فرهنگ نیز یک شبه تغییر نمی‌کند و اساساً در هیچ کشوری فرهنگ را یک شبه تغییر نداده اند. یک فرآیندی طی می‌شه تا پایه‌های اعتقادی و فرهنگی یک جامعه متزلزل بشود. این فرآیند ممکن سال‌ها طول بکشد. یعنی شما فکر نکنید که اتفاقی که پارسال در خیابون‌های ایران افتاد و اتفاقاتی که داریم می‌بینیم در مواجهه با بی‌حجابی بی‌بندوباری برهنگی یا هر چیز دیگری پیامد سال گذشته است. من معتقدم که این پروسه از سال‌ها پیش آغاز شده است. وی در انتها گفت: خواهش من این است که راجع به این موضوع هم در جامعه صحبت بشه که به‌هرحال آقایون هم نمی‌توانند به هر شیوه‌ای که دلشان می‌خواهد باشند. در مسئله عفاف و حجاب اصلاً اینطوری نیست. نکته بعدی این که در واقع بخشی که خیلی به من مربوط بود و ما سعی کردیم که در حوزه اجتماعی برای دستگاه‌هایی که در ساحت‌های مختلف متولی امر هستند خیلی به آن بپردازیم، پیش بینی دقیق وظایف بود. اگر لایحه را مطالعه کنید شروع لایحه با واگذاری وظایف دستگاه‌های اجرایی است. ما معتقدیم که چرا فقط باید با مردم یا نسل جوان برخورد بشود و کسی که واردکننده خیلی از البسه‌هایی است که الان نباید در جامعه باشد مورد مؤاخذه قرار نگیرد.