در وزارت جهاد کشاورزی چه خبر است؟ | دو تخلف گسترده سازمانی به جای سوت‌زنی

بررسی عملکرد وزارت جهاد کشاورزی دولت سیزدهم از یک جا باید شروع شود. از دو موج گرانی برنج ایرانی و خارجی در بازار و ضعف در کنترل بازار بگیرید تا گرانی گوشت، مرغ و تخم‌مرغی که روز به روز در زندگی مردم کم‌رنگ‌تر و کم‌رنگ‌تر می‌شود.

وکیلان یازدهمی و دولتمردان سیزدهمی وزارتخانه جهاد دولت قبل را ویران‌خانه‌ای توصیف کردند که از دولت دوزادهم پس گرفتند اما حالا و بعد از گذشت شش ماه شاید فرصت مناسبی باشد برای بررسی عملکرد وزیر جهاد کشاورزی دولت سیزدهمی. شخصی که این روزها هم‌سنگرانش در خانه ملت از او زیاد انتقاد می‌کنند. جملاتی مشابه که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با کنایه یا صریح خطاب به او گفته‌اند: «ما با کسی عهد اخوت نبسته‌ایم».

این جمله‌ای بود که محمدجواد عسکری، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس یازدهم اخیرا در جمع خبرنگاران عنوان کرد. جمله‌ای که جلال محمودزاده، رئیس فراکسیون اهل سنت مجلس و عضو کمیسیون کشاورزی در مجلس یازدهم و دهم هم عینا آن را تکرار می‌کند. جلال محمودزاده به دو شعار سید جواد ساداتی‌نژاد یعنی «تعادل بازار و سوت زنی» اشاره می‌کند و می‌گوید: سید جواد سادتی‌نژاد هنگام تحویل گرفتن موقعیت خطیر وزارت جهاد کشاورزی، دو شعار داشت: سوت‌زنی و تعادل بازار. سوت‌زنی نوعی مبارزه با فساد بود. بنا بر این بود که هر جا فسادی دیده شود، سوت خواهد زد. وزیر جهاد کشاورزی دولت سیزدهم در عمل به هر دو شعار ناموفق بوده است. با جلال محمودزاده، نماینده مردم مهاباد در مجلس در مورد عملکرد وزارت جهاد کشاورزی در سالی که گذشت، به بحث نشسته‌ایم. مشروح گفت‌وگو محمودزاده را بخوانید:

چندی پیش رئیس کمیسیون کشاورزی، آب، خاک، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی از احراز تخلف سازمان تعاون روستایی در قرارداد فرآیند ذخیره میوه برای ایام پایان سال و عید نوروز و برخورد قانونی و قاطع با خاطیان خبر داد. ماجرا از چه قرار بود؟ 

مسئولان وزارت جهاد در خرید سیب و پرتقال تشریفات قانونی را رعایت نکردند یعنی هیچ مناقصه‌ای برای خرید این دو محصول انجام نشده است. اعلام عمومی برای ارائه محصول کشاورزان صورت نگرفته است. از طرف دیگر دستور وزیر از نظر سایز و نوع محصول رعایت نشده است. تا به حال 10 جلسه گذاشتیم اما مسئولان وزارت جهاد هیچ مستنداتی ارائه نکردند. مدرکی دال بر اثبات قانونی بود اعمال سازمان تعاون روستایی به مجلس ارائه نشده است سازمان تعاون روستایی سیب 7000 تومانی را 14 هزار و 500 تومان خریده است. سیب‌هایی اندازه گردو که وضعیت تأسف باری دارند و بیشترشان در همان سردخانه خراب شده‌اند. این سیب باید 7000 تومان خریده می‌شد، اما وقتی از دلال خریداری می‌شود، وضعیت همین است. پرتقالی که باید 8000 تومان خریداری می‌شد، 13 هزار و 900 تومان خریداری شده است. احتمالا سیب و پرتقال در بازار به قیمت 20 یا 21 هزار تومان فروخته خواهد شد. مسئولان وزارت جهاد در خرید سیب و پرتقال تشریفات قانونی را رعایت نکردند یعنی هیچ مناقصه‌ای برای خرید این دو محصول انجام نشده است. اعلام عمومی برای ارائه محصول کشاورزان صورت نگرفته است. از طرف دیگر دستور وزیر از نظر سایز و نوع محصول رعایت نشده است. تا به حال 10 جلسه گذاشتیم اما مسئولان وزارت جهاد هیچ مستنداتی ارائه نکردند. مدرکی دال بر اثبات قانونی بود اعمال سازمان تعاون روستایی به مجلس ارائه نشده است. ما در 12 اسفند به سید جواد سادتی‌نژاد گفتیم که اگر روندها اصلاح نشود یا فسادها اصلاح نشود، کمیسیون کشاورزی مجلس استیضاح شما را کلید خواهد زد. بقیه اعضای کمیسیون کشاورزی یا بهتر است بگویم بیشترشان با استیضاح ایشان همراه هستند. وضعیت کشاورزی کشور تعارف بردار نیست. اگر یک مجموعه نتواند کشاورزی کشور را مدیریت کند، باید جوابگو باشد. ما هیچ عهد اخوتی با کسی نبسته‌ایم. خط قرمزمان بخش کشاورزی و سفره مردم است.

آیا ماجرای فساد در سازمان تعاون روستایی به همین ماجرای سیب و پرتقال محدود می‌شود؟

دوازدهم اسفند جلسه‌ای با شرکت پشتیبانی امور دام، وزیر جهاد و مسئولان تعاون روستایی در کمیسیون کشاورزی داشتیم. این موضوع را از ایشان پرسیدیم. سازمان تعاون روستایی برای خرید میوه شب عید، تخلفات گسترده‌ای انجام داده است. دستگاه‌های نظارتی این روزها به شدت پیگیر این تخلفات هستند. در خرید، جمع‌آوری و حمل نقل تخلفاتی صورت گرفته است. مثلا شرایط مناقصه رعایت نشده و به قانون مصوب عمل نشده است. از همه مهم‌تر به صورت خودسرانه شرکت‌هایی که به بعضی افراد نزدیک بوده را انتخاب کردند. محصولاتی مثل خرما و زعفران میلیاردها دلار به دولت ضرر زدند. شرکتی که بازرسی استاندار میوه‌های شب عید را به‌عهده دارد، خودش دو ماه است که ثبت شده است. این شرکت گواهی استاندارد ندارد. 150 شرکت برای این کار وجود داشته اما همه این شرکت‌ها کنار زده شدند، تا فقط یک شرکت کار را به عهده بگیرد. این شرکت بعد از یک ماه از اداره کل استاندارد مازندران مجوز گرفته است، اما فردای همان روز مجوزش را باطل کردند. شرکت دیگری برای حمل‌نقل کشاورزان وجود داشت، اما شرکت دیگری تحت همین عنوان ثبت شده است. حمل و نقل کشاورز بدون رعایت اصول مناقصه به این شرکت واگذار شده است. زعفران و خرما بدون رعایت اصول فروخته شده است. روالی که وزارت جهاد طی می‌کند، کشور را با مشکل مواجه خواهد کرد. یک داستان دیگر مربوط به مسئولان سازمان تعاون روستایی است که دستور خرید یک میلیون تن زعفران بدون هیچ تضمینی از یکی از آشنایان صورت گرفته است. دو تن از مدیران خراسان رضوی و جنوبی در مورد خرید این میزان زعفران مقاومت کردند و بعد از چند روز متأسفانه عزل شدند. زعفران کیلویی 40 میلیون تومان است. 1.500 کیلویی ضرب در 40 میلیون، چیزی حدود 60 میلیارد تومان می‌شود. این پول بدون هیچ تضمین و مناقصه‌ای به افرادی داده شده است.

به طور کلی نظر شما در مورد عملکرد وزارت جهاد کشاورزی دولت سیزدهم از ابتدای تشکیل کابینه چیست؟

وزیر جهاد کشاورزی دولت سیزدهم در عمل به هر دو شعار ِسوت‌زنی و تعادل بازار ناموفق بوده است. هم‌اکنون دو تخلف گسترده در شرکت پشتیبانی امور دام و تعاون روستایی رخ داده است. صدا و سیما هم به این موضوع پرداخته است. پس ساداتی‌نژاد نه تنها سوت نزد بلکه فساد در دوره ایشان گسترده‌تر شدسید جواد سادتی‌نژاد هنگام تحویل گرفتن موقعیت خطیر وزارت جهاد، دو شعار داشت: سوت‌زنی و تعادل بازار. سوت‌زنی نوعی مبارزه با فساد بود. بنا بر این بود که هر جا فسادی دیده شود، سوت خواهد زد. وزیر جهاد کشاورزی دولت سیزدهم در عمل به هر دو شعار ناموفق بوده است. هم‌اکنون دو تخلف گسترده در شرکت پشتیبانی امور دام و تعاون روستایی رخ داده است. صدا و سیما هم به این موضوع پرداخته است. پس ساداتی‌نژاد نه تنها سوت نزد بلکه فساد در دوره ایشان گسترده‌تر شد. زمانی که سید جواد ساداتی‌نژاد مسئولیت را به عهده گرفت، هر شانه تخم مرغ 24 هزار تومان بود و این در حالی است که اکنون هر شانه تخم مرغ تنظیم بازاری 43 هزار تومان است و در مغازه‌ها تا 55 هزار تومان هم به فروش می‌رود. هر کیلو مرغ پیش از تصدی ساداتی‌نژاد 24 هزار تومان بود اما حالا به 35 هزار تومان رسیده است. شاید از همه مهم‌تر ماجرای برنج باشد که دو موج گرانی عجیب را طی کرده است. در ابتدای دولت سیزدهم بهترین برنج ایرانی کیلویی 35 هزار تومان بود اما حالا 95 هزار تومان است. گوشت قرمز 140 هزار تومان بود اما حالا به 220 هزار تومان رسیده است. در عرض شش ماه بلایی به بخش کشاورزی آوردند که قیمت‌ها دو برابر شده است. مسئولان می‌خواند با دستور و فشار بازار را کنترل کنند، اما نمی‌توانند.

بیشتر بخوانید:

• خبر تکان‌دهنده از قاچاق گسترده روغن تقلبی / دست قاچاقچیان چرب شد

• پس لرزه های جنگ اوکراین در بازارهای جهان به ایران رسید / دستور ویژه رئیسی به وزیر جهاد کشاورزی

چندی پیش معاون وزارت صنعت، معدن و تجارت از دستوری کردن قیمت برنج و گوشت خبر داد. آیا شما با دستوری شدن قیمت این کالاها مخالف هستید؟

بازرگانی برنج در اختیار وزارت صنعت، معدن و تجارت نیست که معاون این وزیر دستوری شدن قیمت برنج و گوشت را اعلام کند. تیر ماه امسال وظایف تنظیم بازار کالاهای کشاورزی به وزارت جهاد کشاورزی واگذار شد. هنوز مشخص نیست که چرا وزارت صمت در این خصوص تصمیم گرفته است؟ از طرف دیگر، اقتصاد دستورپذیر نیست. هر جایی که به صورت دستوری با اقتصاد برخورد کردیم، نتیجه معکوس داشته است. ما باید زیرساخت‌ها را آماده کنیم و بر اساس واقعیات تصمیم بگیریم. نمی‌توانیم با دستور قیمت‌ها را متعادل کنیم. ما باید عرضه و تقاضا را مدیریت کنیم. ما از نظر تأمین کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی دچار مشکلات شدیدی هستیم. وزارت جهاد کشاورزی هم فقط گفتاردرمانی می‌کند. وزیر جهاد کشاورزی در عمل چیزی برای ارائه ندارد.

یک داستان دیگری که هنوز تکلیف آن مشخص نشده است، شائبه گندم‌های روسی سرب داری بود که اختلاف نظری بین سازمان غذا و دارو و وزارت جهاد کشاورزی ایجاد کرد. آیا مجلس اطلاعی از سالم بودن یا نبودن گندم‌ها دارد؟ 

وزارت جهاد کشاورزی مدعی است که گندم‌ها سالم هستند. استنادشان هم به گواهی مبدأ کشور روسیه است. گواهی مبدأ نباید سند مناسبی برای سالم بودن محصولات باشد. گواهی مذکور لزوما نسبتی با حقیقت ندارد. شاید کشوری بخواهد محصول آلوده بفروشد. ادعای وزارت جهاد کشاورزی برای ما کافی نیست بلکه وزارت بهداشت باید آن را اعلام کند. سکوت وزارت بهداشت چه معنایی دارد؟ محصولات آلوده وارد کشور می‌شود. گندمی به کشور وارد شد که دارای سرب است. 5 کشتی گندم روسی وارد و توزیع شده است. متولی سالم بودن یا نبودن گندم‌ها سازمان غذا و دارو است تا امروز که با هم صحبت می‌کنیم، این سازمان زیر بار سالم بودن گندم‌ها نرفته است. تحقیقات نشان می‌دهد که درصد سرب بالای 15 صدم میلی‌گرم بر کیلو است. دست کم 20 نماینده مجلس از وزیر در این مورد سوال کردند. ایشان مدعی است که گندم‌ها سالم است استنادشان هم به گواهی مبدأ کشور روسیه است. گواهی مبدأ نباید سند مناسبی برای سالم بودن محصولات باشد. گواهی مذکور لزوما نسبتی با حقیقت ندارد. شاید کشوری بخواهد محصول آلوده بفروشد. تکلیف چیست؟ ما باید فکر مردم خودمان باشیم. ادعای وزارت جهاد کشاورزی برای ما کافی نیست بلکه وزارت بهداشت باید آن را اعلام کند و این وزارتخانه هنوز جواب مثبت یا منفی نداده است. سکوت وزارت بهداشت چه معنایی دارد؟

چه ایرادات دیگری در عملکرد وزارت جهاد کشاورزی می‌بینید؟

حجم ذخایر استراتژیک کشور به شدت کاهش پیدا کرده است. ما برای نهاده‌های دامی از چهار کشور روسیه، اوکراین، برزیل و و رومانی نهاده وارد می‌کنیم. دو کشور از این چهار کشور، به شدت درگیر جنگ هستند بنابراین نمی‌توانیم از آنها نهاده بخریم. هم‌اکنون در تأمین نهاده‌ها دچار مشکل شدیم. زمان برداشت در کشور برزیل هم هنوز فرا نرسیده است. بنابراین نمی‌توانیم ذخایر خود را تأمین کنیم. مسئله بعدی به تسهیلات بانکی جهاد کشاورزی علی الخصوص در ماشین آلات بر می‌گردد که به‌کلی قطع شده است. بلایی سر بدنه جهاد کشاورزی آورده‌اند که نمونه ندارد. کسانی از دانشگاه انتخاب شدند که یک روز فعالیت اجرایی نداشتند. از زمانی که آقای ساداتی‌نژاد وزیر شده است، همه پروژه‌های آبیاری تحت فشار از بین رفته است. عملیات آبیاری تحت فشار در مناطق مختلف، صفر است. حوزه انتخابیه بنده تا الان 6 هزار هکتار آبیاری تحت فشار صورت گرفته، اما در زمان آقای ساداتی‌نژاد حتی یک هکتار پیشرفت نکرده و این خلاف قانون برنامه ششم توسعه است. علتش هم این است که اعتبار تخصیص نمی‌دهند. وزارت جهاد کشاورزی شعاری عمل می‌کند. فقط حرف می‌زنند. مصداق بارز عملکرد شعاری در ماجرای ارز 4200 تومانی مشخص می‌شود. از مسئولان وزارت جهاد پرسیدم که اگر ارز 4200 تومانی حذف شود، تکلیف چیست؟ برنامه جایگزین شما چیست؟ ایشان تأکید کردند که قول می‌دهم هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد. این قول دادن‌ها در حالی اتفاق می‌افتد که هم‌اکنون قیمت کالاهای اساسی در حال افزایش است. خانواده‌هایی را می‌شناسم که دو ماه است لب به گوشت قرمز نزده‌اند.

219