دستاورد کرونا برای روحانی: احساس واقعی ریاست جمهوری!

عصر ایران؛ مهرداد خدیر - در روزهای خانه‌نشینی مردم بیش از گذشته تلویزیون نگاه می‌کنند و خصوصا پای اخبار ساعت 14 می‌نشینند یا از گوش یتلفن همراه دنبال می کنند تا از آخرین آمار مبتلایان و قربانیان کرونا از زبان سخن‌گوی وزارت بهداشت باخبر شوند. ببینند روند تلفان افزایشی است یا کاهشی و همه منتظر آن بخش هستند که دکتر کیانوش جهان‌پور با تلخی اعلام می‌کند در 24 ساعت گذشته و از ظهر دیروز تا ظهر امروز چند نفر دیگر به جمع رفتگان پیوسته‌اند و سکوت می‌کنیم تا ببینیم آمار چگونه است و صد و چند نفر است. کمتر یا بیشتر؟ چندان که با امروز - دهم فروردین 1398- آمار جان‌باختگان به 2640 نفر رسید. این همان موردی است که در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی یافت نمی‌شود و از دو لب دکتر کیانوش جهان‌پورکه اعلام می‌شود رسمیت و مرجعیت پیدا می‌کند. هر چند که سه گانه ماهواره‌ای (بی بی سی فارسی، من و تو و ایران‌اینترنشنال) بعد از نقل آمار رسمی این جمله را هم اضافه می‌کنند که «البته منابع غیر رسمی آمار را بیش از این اعلام می کنند». این که منابع غیر رسمی کدام‌هایند و چرا این جمله را در انتهای اخبار آمار ایالات متحده و ایتالیا و اسپانیا نمی‌آورند موضوع این نوشته نیست. البته یک اتفاق دیگر هم افتاده است. این که هر روز خبرها با سخنان رییس جمهوری در جلسه هیأت وزیران شروع می‌شود که درباره کرونا و نوع مدیریت آن صحبت می‌کند.

این در حالی است که قبل از اسفند 20 دقیقه و گاه نیم ساعت باید می گذشت و سخنان چهره‌های مختلف خارج از قوه اجرایی پخش می‌شد تا نوبت به رییس جمهوری و مقامات اجرایی می‌رسید. انگار اینها تدارکاتچی دیگران اند و کار گل به آنان سپرده شده است. از این رو می‌توان گفت کرونا با همه تلخی‌ها و گرفتاری‌ها و هزینه‌های اقتصادی که بخش اصلی آن تازه پس از این خود را نشان می‌دهد امکان اجرای مدل مورد نظر روحانی را فراهم آورده است: یک مملکت، یک دولت. با این همه فشار و طعنه و انتقاد اما چهره روحانی آرامش دارد و خسته به نظر نمی‌رسد. انتقادات رسانه‌ای درباره تأخیر در اجرای قرنطینه و فاصله‌گذاری اجتماعی هم او را برآشفته نکرده و حتی از اتهام مسؤولیت احتمالی در مرگ کسانی که شاید با اجرای زودتر قرنطینه نجات پیدا می‌کردند خشم نگرفته است. او تنها به کنایه های توییتی دو رقیب خود در انتخابات 96 - محمد باقر قالیباف و مصطفی میرسلیم که احتمالا برای ریاست مجلس هم با رقابت می کنند - پاسخ داده و گفته است: «از کسانی که فعلا در صحنه تصمیم‌گیری نیستند و دو سه ماه دیگر مقام و صندلی پیدا می کنند خواهش می کنم کمک کنند. شرایط، شرایط مرید جمع کردن و جنگ سیاسی نیست.» راز این رفتار و آرامش جدای جهانگیر بودن بحران و امکان مقایسه با آمریکا و کشورهای اروپایی و احتمال گشایش در تحریم ها و حتی احیای برجام، می‌تواند این باشد که آنچه در این روزها در ستاد ملی مقابله و مهار کرونا تصویب می‌شود بی چون و چرا اجرا به اجرا درمی‌آید و بخش هایی دیگر در قدرت به مقابله برنمی‌خیزند خنثی یا ضایع یا زایل نمی کنند. طبیعی است که در همه حکومت ها در دنیا مقامات ارشد اراده خود را با صدور فرمان یا ارایه لایحه پیش ببرند خاصه اگر برآمده از آرا باشند و برای پیش برد اهداف خود اختیارات بخواهند چندان که دکتر مصدق به مدت 6 ماه اختیار قانون گذاری را هم گرفت و در آن 6 ماه به سرعت لوایح مورد نظر را به تصویب رساند. در ایران اما فرمان رییس جمهوری در بیرون قوه اجرایی نافذ نیست و چنانچه لایحه‌ای را به مجلس بفرستد و آنها نیز تصویب کنند تازه باید از دالان هایی چون شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام و تازگی ها «هیأت عالی نظارت بر حسن اجرا» بگذرد و گاه مسکوت می ماند و این گونه است که مصوبات مربوط به اف. ای. تی. اف به قانون بدل نشده اند و اصلا معلوم نیست رد شده‌اند یا در این ساختار حقوقی پیچ در پیچ م موازی در موازی رسوب کرده‌اند. به عبارت دیگر رییس جمهوری نه می تواند به دیگر ارکان جمهوری «فرمان» دهد، نه «قانون» مورد نظر خود را به تصویب برساند، نه صدا و سیمای حکومتی را در اختیار دارد و نه نیروهای مسلح را. بی فرمان، بی قانون، بی تریبون و بی زور نظامی آنچه می ماند فقط اختیار توزیع پول است و آن هم با تحریم نفت، خبری نیست. در جریان کرونا اما هم صدا و سیما پوشش می دهد، هم مصوبات ستاد اجرا می شود نه این که به سد شورای نگهبان و هیأت نظارت بر حسن اجرا و خود مجمع تشخیص و این شورای عالی و آن شورای عالی بخورند و هم ستاد کل نیروهای مسلح با تمام امکانات با دولت هماهنگ است. حسن روحانی دوست داشت در زمینه‌های دیگر هم می‌توانست این‌گونه عمل کند. حال آن که می‌دانیم چنین اتفاقی نیفتاد و اراده دولت با موانع جدی رو به رو می‌شد. انکار نباید کرد که البته در برخی زمینه ها اصلا اراده ای وجود نداشت و دولت تا پیامی از جایی می شنید پا پس می کشید مثل انتخاب وزیر زن و این هم مؤثر بود در این که از چشم خیلی ها بیفتد. در ماجرای کرونا اما جای شعار و ادعا نیست. میدان کار و فعالیت است و با جان مردم سر وکار دارد و هر حرفی را هر کسی نمی تواند بر زبان آورد و اکثر قریب به اتفاق صاحبان تریبون‌هایی که در هر زمینه‌ای نظر می دادند و دخالت می‌کردند نیز در خانه‌اند و مراقب‌اند تا خودشان کرونا نگیرند. نهایت چهار توییت است ولی تریبون های مدعی که درباره زمین و زمان نظر می دادند، خاموش اند و موانع جدی در کار نیست. با این وصف گزاف نیست که گفته شود کرونا با همه گرفتاری ها برای دولت و شخص حسن روحانی یک دستاورد داشته است. این که از اول اسفند احساس می‌کند واقعا رییس جمهور است!