دوربین تسنیم در پشت صحنه سریالی کمدی با ماجراهای امنیتی / چرا "گسل2" ساخته نشد؟+ فیلم

خبرگزاری تسنیم- مجتبی برزگر: مخاطبان با شگرد کمدی «علیرضا بذرافشان» در سریال‌سازی آشنایند. اگر روزی "هفت سنگ" را با قصه‌های خانوادگی و فضای خاص کمدی به آنتن ماه رمضانی تلویزیون می‌آورد؛ "نابرده رنج" را با درخشش دیرباز و درخشانی می‌سازد چند صباحی دیگر با شکل و شمایلی دیگر "گسل" را برای آنتن سیما آماده می‌کند. این روزها هم برای شبکه یک سیما "خودخواسته" را جلوی دوربین برده و روزهای پایانی تصویربرداری را می‌گذراند. کاری که اتفاقا این بار فضای معمایی و ماجراهای امنیتی هم دارد.

این بار بذرافشان، سریال جدیدش را در دوران سخت کرونایی آماده پخش می‌کند. کارگردانی که فعالیت سینمایی‌اش را از سال 1381 با فیلم "رقص در غبار" اصغر فرهادی آغاز کرد. پیش از آن برای تلویزیون دو سریال "داستان یک شهر2" و "خط قرمز" را نوشته بود. در ادامه فیلمنامه‌های دیگری هم نوشت که در میان آن‌ها همکاری با مهران مدیری در "نقطه چین" و "تب سرد و "زیرزمین" با علیرضا افخمی قابل توجه است.

در میان کارنامه این کارگردان با سابقه، شاید عمده مخاطبین دو سریال "نابرده رنج" و "گسل" را بیشتر از همه پسندیده باشند. چرا که بعد از پایان پخش این دو سریال، بحث ساخت فصل‌های جدید به میان آمد. حتی سال 1396 تصویب طرح فصل دوم "گسل" رسانه‌ای شد و چندی بعد هم رضا کریمی یکی از بازیگران این سریال، چراغ سبز ساخت سری جدید این مجموعه تلویزیونی را روشن کرد اما باز خبری نشد.

بذرافشان در روزهای پایانی کمدی جدیدش قرار دارد؛ از همان مدل کارهای موقعیتی و ماجرایی که همچون "نابرده رنج"، داستان در جستجوی گنج، روایت می‌شود. سریال 30 قسمتی که داستان جوانی است که همیشه بدآورده و سه سال پس از عقد با سارا به این نتیجه رسیده که شانسی برای موفقیت و بنا کردن حتی یک زندگی متوسط هم ندارد. او و سارا به طور تصادفی نشانی گنجی را پیدا می‌کنند. بابک معتقد است که آن گنج آخرین شانس زندگی‌شان خواهد بود.

اما چرا "گسل2" ساخته نشد؟ کاری که طرح آن سال 1396 تصویب شد، نگارش فیلمنامه‌اش به جریان افتاد تا آن ماجرای شیرین زندگی محافظ و معاون وزیر در بستر دیگری ادامه پیدا کند. حتی اعلام شد که قرار است فصل دوم در 30 قسمت با موضوع "آقازادگی" به تولید برسد. بذرافشان پیش از آن به خبرنگار تسنیم گفته بود: «با این رویکردها و نوع رفتارها نمی‌توان کارهای خوب باکیفیت مثل گذشته تولید کرد؛ جالب است بدانید به غیر از سری جدید "گسل" که زیاد در رسانه‌ها مطرح شد، قصه فصل دوم "نابرده رنج" هم موجود است. اما با این سیاستگذاری‌ها نمی‌توان چنین کارهایی را در فصل‌های دیگری ساخت چون برای مدیران اولویت نیستند.»

دوربین تسنیم وارد مدرسه راهیان قدس پایین‌تر از چهارراه سیروس می‌شود. ساختمان اداری که علیرضا آرا با نقش پلیس مخفی دیده می‌شود و در پژوهشکده حضور دارد. حسین پاکدل مثل همیشه سرموقع و منظم وارد صحنه می‌شود. البته پیش از آن در محوطه‌ای که آمفی‌تئاتر مدرسه است، دیالوگ‌ها و فیلمنامه مربوط به سکانس‌هایش را مطالعه می‌کرد. خودش را آماده می‌کند و بسیار حرفه‌ای جلوی دوربین بذرافشان قرار می‌گیرد.

بذرافشان با ظرافت و دقت پشت دوربین نشسته و ابراز امیدواری می‌کند که مخاطبان با مدل از کمدی مواجه می‌شوند که ماجراجویانه و معمایی است. کمدی موقعیتی که مثل کمدی‌های موقعیت بی‌مزه‌ای که در چند سال اخیر ساخته می‌شوند، نیست. به تعبیر بازیگر نقش اول آن (صدیق مهر) کمدی که هم موقعیت دارد هم ماجرا دارد و هم بامزه است. البته از طرفی دیگر، مخاطب لحظاتی با "خودخواسته" به تراژدی نزدیک می‌شود.

دورخوانی بازیگران سریال "خودخواسته"

محور کمدی ماجرایی "خود خواسته" خیلی شبیه به "نابرده رنج" است؛ چرا که در بستر دیگری کاراکترهای اصلی داستان در جستجوی گنج‌اند و البته اینجا در موقعیت و بستر اجتماعی به روز روایت می‌شود و کاراکترها، امروزی‌اند و ماجرا هم کاملا در این روزها روایت می‌شود. نقش اصلی سریال را محمد صدیق مهر بازی می کند که کار تصویری داشته اما بیشتر او را روی صحنه تئاتر دیده‌ایم.

سکانس مربوط به علیرضا آرا و حسین پاکدل و برخی از بازیگران دیگر چندین بار به دلیل ظرافت‌های آقای کارگردان تکرار می‌شد. یکی از اتفاقات خوبی که در پشت صحنه این سریال به چشم می‌خورد، دورخوانی و تمرین کردن قبل از قرار گرفتن جلوی دوربین در سریال‌های تلویزیونی خیلی کم شده اما بذرافشان و گروهش داخل اتاقی رفتند و در کنار حسین پاکدل و علیرضا آرا و بقیه دوستان دورخوانی کردند.

در حین دورخوانی، نکته جالب دیالوگ‌گویی‌های حرفه‌ای حسین پاکدل بود که بعد از این همه سال تجربه و سابقه، هنوز به سنت تمرین کردن قبل از جلوی دوربین قرار گرفتن، اعتقاد ویژه‌ای دارد. البته او با شکل کارگردانی علیرضا بذرافشان آشناست چون کارگردان "خودخواسته" یک فصل "از سرنوشت" را نیز کارگردانی کرده است. در این میان محمد صدیقی‌مهر را دیدیم که نقش امید را در "خودخواسته" برعهده دارد. او درباره این مجموعه تلویزیونی گفت: "نقش اصلی سریال را بازی می‌کنم؛ کار کمدی که متن خوبی دارد و کار خوبی از آب درآمده که مردم حتما از سکانس به سکانس آن لذت خواهند برد. موقعیت‌های جذابی را برای مخاطبان تدارک دیده و چند قصه موازی را به تصویر می‌کشد."

او همچنین می‌گوید که عمده سریال در پژوهشکده می‌گذرد و با کاراکترهای مختلفی روبرو می‌شویم که هرکدام قصه خودشان را دارند. جذابیت سریال در جایی رقم می‌خورد که چند قصه و کاراکترهای موازی کنار هم قرار می‌گیرند و به یک هدف مشترک دست پیدا می‌کنند و برای آن هدف مشترک پیش می‌روند و در نهایت اتفاقاتی می‌افتد که سریال را دیدنی می‌کند.

وقتی از بازیگر نقش اصلی سریال سؤال کردیم که با تماشای "خودخواسته" چه اتفاقی برای مخاطب رقم می‌خورد؟ به این نکته اشاره کرد: اساسا با وجود مشکلات زیادی که در جامعه شاهدیم کمدی خیلی کمک می‌کند مردم ساعتی در تلویزیون حال‌شان خوب شود و همه ما با کمدی، حال‌مان خوب می‌شود که موقعیت‌محور و ماجرامحور باشد. به نظرمن بزرگترین کاری که می‌توان در کنار کار محتوایی هوشمندانه و فرهنگساز با کمدی انجام داد، شاد کردن مردم است. یک جنبه سریال‌سازی ایجاد سرگرمی و شاد کردن است؛ ناگفته نماند که حرف‌هایی هم سریال مسلما درباره رفاقت‌ها، مسائل اجتماعی و خانواده دارد که می‌تواند آنتن را گرم کند و مهمتر از همه سریال فضای اجتماعی "خودخواسته" است.

با پاشا جمالی که نقش سهیل را در این سریال بازی می‌کند لحظاتی گپ زدیم تا گریم شود و جلوی دوربین قرار بگیرد. همان بازیگری که نقش داماد «نورالدین خانزاده» - سعید آقاخانی - را در سریال "نون‌خ" بازی کرد و بازتاب‌های جالبی را به همراه داشت. یا برای آن دسته از مخاطبینی که سریال "شهرزاد" را دنبال کردند او را به «اصغری» این مجموعه نمایش‌خانگی هم می‌شناسند. او خیلی اهل گفت‌وگو کردن نیست و فقط متوجه شدیم که در سریال جدید حسن فتحی به نام «جیران» نقشی متفاوت ایفا می‌کند.

نهایتا با علیرضا بذرافشان لحظاتی صحبت کردیم که مشروح آن به زودی در قالب مصاحبه‌ای جداگانه منتشر خواهد شد. اما او درباره سریال "خودخواسته" به نکاتی اشاره کرد که هم خواندنی‌اند و هم دیدنی. شاید یکی از نکات جالب توجه در کنار این همه بازیگر شناخته شده، استفاده از محمد صدیقی‌مهر به عنوان بازیگر نقش اصلی است. البته کارگردان "خودخواسته" پیش از آن در سریال "نابرده رنج" از سام درخشانی استفاده کرد که چندان بازیگر شناخته شده‌ای نبود.

در حالی که بذرافشان می‌گفت خیلی‌ها آن موقع می‌گفتند چرا این نقش را به کامبیز دیرباز که آن روزها با چند کار بیشتر مطرح بود، ندادم؟ اما من می‌دانستم چه کار می‌کنم و آنجا شروعی برای سام درخشانی بود و الان یکی از پول‌سازترین بازیگران سینما و تلویزیون است. اینجا هم از بازیگرانی استفاده کردم که همه با استعدادند و مثل بازیگران "از سرنوشت" آینده دارند و می‌توانند به بازیگران خوبی تبدیل شوند که بعدها در فیلم‌ها و سریال‌های دیگری بدرخشند."

او جلوی دوربین تسنیم به توضیحات بیشتری درباره سریال "خودخواسته" پرداخت و گفت: «ما الان بیش از هفت ماه است داریم کار می‌کنیم. از سوم اسفندماه کلید زدیم. روزهای آخر فیلمبرداری سپری می‌شود؛ "خودخواسته" یک کار کمدی است که در آن مدل کارهای کمدی که من می‌کنم، قرار دارد. همان فرمتی که من دوست دارم فیلمنامه‌اش نوشته شده و در اجرا همان راه را رفتیم. یک مقداری از کارهای قبلی من بامزه‌تر است و کاراکترهایی که اینجا داریم شیرینی‌شان بیشتر است و موقعیت یک مقدار با مزه‌تری دارد. سیر داستانی‌اش را که نمی‌خواهم لو بدهم عین همه کارهای کمدی من است.»

البته او به سؤال دیگری هم پاسخ داد که قابل تأمل است؛ همان مشکلی که امروز بیشتر تلویزیون درگیر آن است و درام‌های سنگین و نوعی تلخ‌سازی به اوج خودش رسیده و از طرفی هم درام‌ها خوب مسیرشان را طی نمی‌کنند؛ او به این سؤال پاسخ داد که چرا کمدی خوب نداریم و آن‌قدر درام می‌سازیم. بذرافشان می‌گوید: یک بخشی از این درام‌سازی‌های متعدد، به تحولات اجتماعی برمی‌گردد و دوره امروز دوره ماندگاری نیست. فضای شبکه‌های اجتماعی و اتفاقاتی که در دنیای مجازی می‌افتد، زودگذر است و همه‌چیز خیلی سرعت دارد؛ می‌آید و می‌رود. سریال‌ها همین تم را به خودشان گرفته‌اند و از این زاویه هم می‌توانیم به آن نگاه کنیم که چرا کارهای خوب قبلا بیشتر ساخته می‌شد و الان ساخته نمی‌شود؟ عصر طراحی سریال‌سازی را در مدیوم تلویزیون دهه 1380 طی کردیم.

او همچنین تأکید کرد: کمدی ژانر خیلی سختی است. هم سختی‌های خاص خودش را دارد و هم روی لبه تیغ است. خنداندن اصلا کار آسانی نیست و شیوه‌ای که باید بخندانی، بسیار اهمیت دارد. سازندگان این نوع کارها حتما باید به روز باشند و ذائقه مخاطب امروز را بشناسند. چیزی که هفته قبل می‌خنداند با چیزی که هفت سال قبل می‌خنداند، متفاوت است؛ شاید مخاطب امروز را آن کارها نخنداند. خیلی اتفاقات باید در درون من سازنده بیفتد و خیلی به روز بودن می‌خواهد. همه این اتفاقات کار ما را به مراتب سخت‌تر کرده است.

حسین پاکدل در این سریال نقش دکتر میرزایی را بازی می‌کند و همه‌چیز از درون این ساختمان مشخص می‌شود. اینجا شخصیت‌های داستان از طریق شنود، متوجه می‌شوند که جواهر کجاست. ماجرا از این قرار است که علیرضا آرا که نقش افشین - پلیس مخفی داستان - را بازی می‌کند به فرودگاه می‌رسد و تا آنجا سعید قصه را دستگیر کند. در انتها جواهر پیدا می‌شود... همه‌چیز در این ساختمان می‌گذرد که دوربین تسنیم در آنجا حضور داشت.

سهیلا گلستانی نقش همسر امید را بازی می‌کند که وکیل قصه است. وکالتی انجام می‌دهد که به حمایت از همسرش برآمده و متوجه می‌شوند جواهر در خانه‌شان در دست پدر سهیلا گلستانی است که نقش آن را اسماعیل محرابی بازی می‌کند؛ پاشا جمالی هم نقش سهیل برادر سارا را بازی می‌کند آمده اینجا دنبال خواهرش؛ سهیل در قصه نوعی کنجکاوی دارد و هر اتفاق بدی که برای امید می‌افتد، مقصرش سهیل است. سهیل یک بلندپروازی کرده و با سند خانه‌شان وام گرفته که به هند برود و خرما بیاورد. سهیل کاراکتر جوان‌هایی است که می‌خواهند یک شبه ره صدساله بروند. چون سهیل قصه "خودخواسته" هم خواهید دید که در بازپرداخت اقساط آن وام چه مشکلاتی را برای خودش و دوروبری‌هایش ایجاد می‌کند.

دوربین تسنیم وارد یکی از سکانس‌های مهم (بیست و نهم و سی‌ام) سریال شد که همه مهمترین‌ها اینجا اتفاق می‌افتد. سی قسمت می‌جنگند و جواهر را پیدا می‌کنند. اینجا شخصیت‌های داستانی متوجه می‌شوند که جواهر کجاست؟

سریال 30 یا 31 قسمتی، به روایت تاریخی در 2 برهه زمانی می‌پردازد. داستان از سال 1320 شروع می‌شود و ادامه آن به سال 1390 می‌رسد. در ابتدای این سریال جوانی روایتی از 70 سال پیش را بیان می‌کند. این سریال داستان خاصی دارد که گروه نویسندگان حدود 5 سال برای نگارش آن زمان گذاشتند. ثریا قاسمی، علیرضا آرا، حسین پاکدل، باربد بابایی، سهیلا گلستانی، محمد صدیق‌مهر، محمد نادری، عزت‌الله مهرآوران، رضا کریمی، اسماعیل محرابی، علیرضا استادی، ایمان صفا، پیام احمدی‌نیا، محیا دهقانی، پادینا کیانی، آتش تقی‌پور، بهزاد رحیم‌خانی، سعیده عرب، صبا گرگین‌پور.

"خودخواسته" توأمان با روزهای پایانی تصویربرداری، مراحل فنی را پیش می‌برد، پخش شبکه یک منتظر این سریال است اما کار با آن ظرافت‌ها و دقت‌های آقای کارگردان پیش می‌رود تا آذرماه و یا حداکثر دی‌ماه به آنتن سیما برسد.