رشته‌های تحصیلی دانشگاهی رازوجرگلان، ناهمگن با نیاز اهالی
بجنورد - ایرنا - همسو شدن رشته‌های دانشگاهی شهرستان راز و جرگلان با نیازهای اهالی این منطقه محروم و مرزی خراسان شمالی، می‌تواند رغبت بیشتری را در جوانان این خطه برای تحصیل در دانشگاه برانگیزد.
بیگانگی کنونی رشته های دانشگاهی با نیاز مردم و ناتوانی آن در گشودن گرهی از زندگی آنان کار را به جایی رسانده که به گفته مسوولان استان از جمعیت 70 هزار نفری این شهرستان مرزی، تنها 95 نفر دانشجو باشند، یعنی از هر 621 نفر تنها یک دانشجو در این شهرستان در حوزه آموزش عالی تحصیل می کند.
گسترش فضاهای آموزشی و دانشگاهی در سراسر کشور از کلانشهرها گرفته تا دورافتاده ترین نقاط کشور، به طور معمول این فکر را در ذهن ایجاد می کند که دیگر کسی دغدغه ادامه تحصیل را نخواهد داشت زیرا واحدهای دانشگاهی با رشته هایی متنوع پذیرای همه دانشجویان بوده و به همه علائق پاسخ خواهند داد.
در این بین عدم استقبال از برخی دانشگاه ها ثابت کرده است که دیگر سیاستگذاری های آموزشی مشابه پاسخگویی به دیگر نیازها نیست، به تعبیر دیگر گاهی اوقات عدم برنامه ریزی در آمایش رشته ای و نبود تمرکز بر توسعه رشته‌های دانشگاهی متناسب با نیاز مناطق، باعث می شود که دانشگاه ها کمتر مهمانی را بر سفره پذیرایی علمی خود ببینند.
ایجاد رشته های تحصیلی متناسب با نیازهای مناطق تاجایی اهمیت دارد که اگر دانشگاه ها، نیروهای متخصص متناسب با ظرفیت های آن مناطق تربیت کنند، شاید دیگر شاهد بسیاری از مشکلات اقتصادی و اجتماعی و پدیده ای به نام بیکاری و پیرو آن مهاجرت سالانه هزاران جوان از شهرستان مرزی رازوجرگلان به کلانشهرها نباشیم.
دانشگاه پیام نور واحد راز با اخذ مجوز از سازمان مرکزی دانشگاه پیام نور از مرداد ماه 1386 با ثبت نام بیش از 95 دانشجو در رشته مهندسی کشاورزی، مهندسی علوم دامی و رشته الهیات و معارف اسلامی فعالیت خود را آغاز کرد، ولی بعد از گذشت بیش از 15 سال، به اذعان مسوولان استانی هنوز تغییری در آمار دانشجویان این شهرستان ایجاد نشده است.
استاندار خراسان شمالی اخیرا در سفری به این شهرستان مرزی، این عدم استقبال و بیگانگی فرزندان و خانواده های رازوجرگلانی با دانشگاه را فاجعه آمیز خواند، زیرا بنا به آمار مسوولان به ازای هر 621 نفر جمعیت این شهرستان تنها یک دانشجو وجود دارد.
رشته های تحصیلی شهرستان متناسب با نیازهای اهالی نیست
یکی از افراد دارای تحصیلات عالیه در شهرستان رازوجرگلان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: هیچ ارتباط و تناسبی بین دانش آموختگان رشته های مختلف در این شهرستان یا دانشجویان زیادی که در شهرستان های دیگر فارغ التحصیل می شوند، با نیازهای منطقه وجود ندارد.
عیسی محمدی با اشاره به عدم استقبال از دانشگاه پیام نور این شهرستان افزود: اگرچه برخی رشته ها چون علوم سیاسی، حقوق یا الهیات در جایگاه خود با اهمیت و لازمه پاسخگویی به بخشی از نیاز هر منطقه ای هستند ولی نیاز کنونی شهرستان محروم رازوجرگلان، افراد تحصیلکرده و متخصص در حوزه کشاورزی، نوغانداری و پرورش اسب است.
وی افزود: خیلی از افراد این منطقه با مشاهده بیکاری دانش آموختگان رشته های مختلف، دیگر رغبتی برای تحصیل در دانشگاه ها پیدا نمی کنند، و حال آنکه اکثر جوانان این منطقه دوست دارند با استفاده از دانش روز، ظرفیت و استعدادهای منطقه خود را در حوزه های مختلف نوغانداری، اسبداری و صنایع دستی احیا کنند.
دانش های سنتی منطقه باید با دانش روز تلفیق شود
یک فعال فرهنگی و پزشک معتمد ترکمن در شهرستان راز و جرگلان گفت: برای استقبال از دانش و دانشگاه باید شاهد پیوند مشاغل سنتی منطقه چون اسبداری، فرشبافی و ساخت زیورآلات، با دانش روز در دانشگاه ها باشیم.
دکتر عبدالجلیل غیادی با بیان اینکه تزریق دانش روز به رشته های سنتی می تواند تحولی اساسی را در این منطقه کم برخوردار ایجاد کند، تصریح کرد: از آنجا که 44 درصد ساکنان خراسان شمالی روستایی و از نظر سرانه درآمدی خانوار، در ردیف آخرین استانهای کشور هستند، مسوولان برای جذب دانشجو، چاره ای جز ارتباط مداوم دانشگاه با بازار و رشته های درآمدزا ندارند.
وی با بیان اینکه اهالی این منطقه هیچگاه با دانش و دانشگاه غریبه نبوده اند، افزود: بسیاری از جوانان این شهرستان در دانشگاه های معتبر کشور تحصیل می کنند ولی دلیل عدم استقبال اهالی از دانشگاه این شهرستان به عدم سنخیت رشته ها با نیازهای روز یا محدود بودن رشته های تحصیلی برمی‌گردد.
نیازمندی رازوجرگلان به مراکز آموزش علمی‌کاربردی
دکتر غیادی، ایجاد دانشگاه های علمی، کاربردی را با نیاز این منطقه سازگارتر دانست و اظهار داشت: آنچه که بر هیچ مسوولی پوشیده نیست، ظرفیت ویژه این شهرستان مرزی در پرورش اسب و اسبداری، نوغانداری و صنایع دستی است، به گونه ای که می توانیم با ایجاد دانشکده های علوم اسب، صنایع دستی و نوغانداری برای هر حوزه نیروی متخصص تربیت کنیم.
وی با بیان اینکه عامل اصلی توسعه در عصر حاضر، نیروهای متخصص و کاردان هستند، تصریح کرد: اسبداری و پرورش اسب (مهتری) یکی از مشاغل است که نه تنها نیاز کنونی این شهرستان، بلکه تمامی باشگاه های کشور است به گونه ای که با ایجاد دانشکده علوم اسب و تربیت نیروهای مهتر در این منطقه، نیاز بسیاری از باشگاهای سوارکاری کشور تامین می شود.
غیادی با تاکید بر اینکه مسوولان باید با کارشناسان هر منطقه ارتباط و تعامل مداوم داشته باشند، خاطرنشان کرد: ایجاد رشته های تحصیلی دانشگاهی در هر شهرستان باید با توجه به نیازسنجی ها و ظرفیت مناطق انجام شود تا شاهد استقبال از دانشگاه و اشتغالزایی پایدار در کشور و استان باشیم.
اعطای رشته های دانشگاهی در این شهرستان، کارشناسی شده نبود
رییس دانشگاه پیام نور رازوجرگلان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بر ضرورت توزیع رشته های دانشگاهی با توجه به ظرفیت هر منطقه تاکید کرد و اظهار داشت: بدون شک ارایه هدفمند رشته‌های تحصیلی در دانشگاه‌ها با توجه به توانایی های هر منطقه، استقبال افراد را از دانشگاه دوچندان می کند.
احمد رضایی افزود: در واقع با توجه به ظرفیت ویژه شهرستان در رشته های کشاورزی، نوغانداری، صنایع دستی و فقه و حقوق حنفی باید رشته های تحصیلی نیز در همین جهت تعریف شود.
وی با اشاره به آمایش رشته ای در دانشگاه های پیام نور کشور، افزود: اگرچه این واحد دانشگاهی از مرداد ماه 1386 با رشته مهندسی کشاورزی، مهندسی علوم دامی و رشته الهیات و معارف اسلامی فعالیت خود را آغاز کرد و بعدها رشته های تربیت بدنی، اقتصاد کشاورزی، حقوق و علوم سیاسی به آن افزوده شد ولی هم اکنون این واحد دانشگاهی تنها در رشته حقوق دانشجو می پذیرد.
رضایی با بیان اینکه بقای هر رشته تحصیلی در دانشگاه ها بدون وجود امکانات آن رشته امکانپذیر نیست، تصریح کرد: کشاورزی یکی از رشته هایی بود که متناسب با ظرفیت رازوجرگلان تعریف شده بود ولی متاسفانه با وجود امکانات و آزمایشگاه مجهز در شهرستان، پیرو آمایش رشته ای، این رشته دانشگاهی نیز از این واحد آموزشی گرفته شد.
وی با اشاره به حذف رشته تربیت بدنی دانشگاه پیام نور رازوجرگلان یادآور شد: با وجود آنکه از ابتدا استقبال خوبی از این رشته صورت می گرفت ولی به دلیل نبود امکانات ورزشی از جمله استخر، این رشته نیز با اقبال چندانی مواجه نشد.
رییس دانشگاه پیام نور رازوجرگلان افزود: پیرو سفر اخیر استاندار خراسان شمالی به این شهرستان، با توجه به نیازسنجی های صورت گرفته، ظرفیت‌های علمی این دانشگاه در خدمت اقتصاد شهرستان قرار خواهد گفت به گونه ای که رشته های دانشگاهی متناسب با فعالیت های منطقه تعریف خواهد شد.
علیرغم تماس های مکرر با مسوولان اجرایی شهرستان رازوجرگلان، آنان با بهانه کردن جلسه و نشست، از اظهار نظر خودداری کرده و دادن هرگونه آمار و اطلاعاتی از آخرین وضعیت آموزشی و تحصیلات عالی شهرستان پرهیز کردند.
خراسان شمالی دارای 301 کیلومتر مرز مشترک با کشور ترکمنستان است که بیشتر این مساحت در شهرستان راز و جرگلان واقع است.
این شهرستان سه بخش و 6 دهستان دارد و 95 درصد جمعیت این منطقه روستایی هستند.
راز، مرکز شهرستان مرزی راز و جرگلان در 120 کیلومتری مرکز خراسان شمالی قرار دارد و بیشترین تمرکز جمعیتی قوم ترکمن این استان در راز و جرگلان است.
*س_برچسب‌ها_س*