رشد سریع و غیرقابل تصور چین در برنامه‌های پنج‌ساله 2020

جعفر مهراد رئیس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس،‌گفت: وقتی نخستین برنامه پنج ساله چین در سال 1953 به اجرا گذاشته شد در این کشور خبری از علوم و فناوری‌های نوین نبود. در حالیکه اکنون این کشور دو ماه پیش یعنی در ماه مه 2020، یعنی درست در سال پایانی سیزدهمین برنامه پنجساله موفق شده است تا حامل راکت Long March-B5 را روانه فضا کند. رشد سریع علم و فناوری در برنامه‌های پنج ساله سیزده‌گانه چین حیرت آور و غیر قابل تصور است.

* تبدیل اقتصاد چین از کشاورزی به فناوری

وی افزود: دومین هدف نخستین برنامه پنج ساله چین (1957-1953) تبدیل اقتصاد این کشور از کشاورزی به فناوری را هدف گذاری کرده بود. نخستین برنامه بلند مدت چین پیرامون علم و فناوری در سال 1956 به شکل یک برنامه ملی دوازده ساله (1997-1956) منتشر شد که در آن فصول برنامه‌های توسعه علم و فناوری به تفصیل تشریح شده است. از آن تاریخ به بعد، برنامه‌های علم و فناوری چین در قالب طرح‌های کوتاه مدت و بلند مدت اما در مقیاس‌های بزرگ مانند افتتاح کارخانه اتومبیل‌سازی شماره یک چانک چونگ، تولید نخستین هواپیمای چینی با عنوان CJ5 و نخستین رآکتور آب سنگین پیشرفت های قابل توجهی را تجربه کرده است.

رئیس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری اضافه کرد: در ماه مارس 1978 یعنی در سومین برنامه پنجساله چین (1989-1976) بیش از 6000 هیات و نمایندگی در کنفرانس ملی علم شرکت کردند. در این کنفرانس، یک رشته از مسایل بسیار با اهمیت این کشور مطرح و در آن فصول توسعه علم و فناوری که حاکی از نوسازی جمهوری خلق چین بود، به تصویب رسید.

مهراد گفت: تعداد پیشرفت‌های مهم علم و فناوری در سال 1979 به تنهایی بیشتر از کل میزان پیشرفت‌های دهه قبل بود. در سال 1995چین ضرورت تسریع در توسعه برنامه‌های علم و فناوری را که در واقع دستورالعمل فعالیت علم و فناوری این کشور بود را اعلام و به اجرا گذاشت.

وی افزود: در آخرین سال برنامه پنج ساله نهم (2000-1996) بیش از 29 میلیون نیروی کار فنی و حرفه‌ای در تشکیلات اقتصادی و موسسات سرمایه‌گذاری دولتی مشغول بکار بودند که از این تعداد نزدیک به 3 میلیون نفر از جمله 1/56 میلیون دانشمند و مهندس در فعالیت‌های علم و فناوری مشغول بکار بوده‌اند.

* سرمایه‌گذاری بزرگ چین در تحقیق و توسعه

رئیس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری در ادامه گفت: در اوایل قرن 21، در سطوح توسعه فناوری‌های پیشرفته‌، چین به طور شگفت‌آوری فاصله خود با کشورهای توسعه یافته جهان را کاهش داد. در این سال‌ها چین سرمایه‌گذاری‌های بزرگی در تحقیق و توسعه انجام داد که متوسط نرخ سالانه آن بین سال‌های 1992 و 2018 در حدود 29 درصد بود.

مهراد افزود: در برنامه پنج ساله دهم (2005-2001) چین برای نخستین بار به صراحت سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی را اعلام کرد. این رقم در سال 2005 میلادی بیش از 1/5 درصد از تولید ناخالص داخلی گزارش شد. در سال 2018 سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی به 2/18 درصد افزایش یافت که از این حیث بعد از ایالات متحده رتبه دوم را به خود اختصاص داده است.

وی اضافه کرد: در چین در سال 2018 میلادی 4/19 میلیون نفر در حوزه تحقیق و توسعه فعالیت می‌کردند که فعالیت این افراد تاثیر مستقیمی بر نوآوری، افزایش سطح و کیفیت زندگی، و پویایی کسب و کار و بازار داشته است. در این سال سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی 2/2 درصد اعلام شده است.

رئیس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری گفت: در کانون برنامه پنج ساله سیزدهم چین (2029_2016) نوآوری قرار دارد که رسیدن به کشوری نوآور را در همین سال 2020 هدف گذاری کرده است. بر اساس این برنامه مقرر است چین تا سال 2030 به رهبری بین‌المللی تحول آفرین در نوآوری و تا سال 2050 به یک قدرت بزرگ علمی و فناوری مبدل شود.

مهراد در ادامه افزود: پروانه‌های ثبت اختراع اساس نوآوری است که ارزش اقتصادی بسیار دارند. در سال 2016 در چین بیش از 1/1 میلیون درخواست پتنت به ثبت رسیده است که با احتساب این رقم، بعد از ایالات متحده و ژاپن در جایگاه سوم قرار داشت. این کشور در سال 2017 با سه پله ارتقا و با کسب رتبه 22 در فهرست نوآورترین کشورهای جهان قرار گرفت. در سال گذشته، چین در برابر هر 10000 نفر جمعیت 13/2 درخواست اختراع به ثبت رسانده است که نسبت به برنامه پنجساله سیزدهم که رقم 12 درخواست ثبت پتنت را هدف گذرای کرده است پیش افتاده است.

رئیس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری در پایان گفت: افزون بر آن، در سال 2019 میلادی چین با درخواست ثبت 58/990 اختراع از طریق معاهده همکاری ثبت اختراع زیر نظر سازمان مالکیت معنوی، موقعیت خود را نسبت به امریکا که تنها 57/840 درخواست ثبت پتنت داشت مستحکم تر کرد. این موقعیت از سال 1978 که معاهده همکاری ثبت اختراع عملیاتی شد در دست ایالات متحده آمریکا بود.

انتهای پیام /