زمزمه‌های اصلاحات در ناتو پیش از روی کار آمدن بایدن
تهران - ایرنا - در آستانه روی کار آمدن «جو بایدن» در آمریکا، اروپایی ها به دنبال تغییراتی ساختاری در پیمان نظامی هستند که به گفته رئیس جمهوری فرانسه دچار «مرگ مغزی» شده است.
به گزارش ایرنا، نشست دو روزه وزیران خارجه 30 کشور عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) با تاکید مقامات این پیمان بر لزوم تغییرات ساختاری این پیمان و تعریف راهبردی جدید در دوران ریاست جمهوری «جو بایدن» برای ناتو، در حال پیگیری است.
طی چند سال اخیر و با سیاست های یکجانبه دولت «دونالد ترامپ» در مورد فعالیت های ناتو، انتقادات اعضا به عدم کارایی این پیمان افزایش یافته است که مهمترین آنها از سوی «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه مطرح شده است. وی در نوامبر 2019 وضعیت ناتو را به مرگ مغزی تشبیه کرد. انتقاد وی از جمله پس از ناهماهنگی بین ایالات متحده آمریکا و اروپایی ها و اقدامات تهاجمی ترکیه به عنوان یکی از اعضای ناتو در شمال سوریه مطرح شد.
اکنون برای نشست وزیران خارجه ناتو، یک گروه کارشناسی پیشنهاداتی را برای اصلاحات اساسی در این پیمان، تهیه کرده که به عنوان مثال جلسات بیشتری از وزیران دفاع و امور خارجه را برای هماهنگی بهتر ارائه می کند. بر این اساس ناتو باید یک مجمع واقعی برای مشاوره در مورد موضوعات مهم استراتژیک و سیاسی برای اعضای خود باشد.
کارشناسان همچنین اصل اتحاد را در این پیمان در معرض خطر می بینند. آنها با این پیشنهاد که نمایندگی هر کشور به سطح وزیر افزایش یابد، گرایش اعضای ناتو به تصمیمات انفرادی را موجب تضعیف اعتبار این پیمان می دانند. «هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان از این گزارش کارشناسی استقبال کرده و در عین حال گفته مشخص است که متحدانانی هستند که با پیشنهادات حق وتو مشکل دارند. اما این گزارش تنها آغاز یک روند است.
همچنین «ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو تاکید کرده که پیشنهادات کارشناسان تنها چارچوبی برای بحث است. وی گفت که اکنون با متحدان، نمایندگان پارلمان ها و نمایندگان جامعه مدنی کشورهای عضو در مورد اصلاحات صحبت خواهد کرد و سپس سال آینده پیشنهادهای نهایی را به سران کشورها ارائه می دهد.
موضوع دیگر گفتگوی وزیران امور خارجه ناتو که از طریق ویدئو کنفرانس انجام می شود، برنامه های خروج از افغانستان است. در این زمینه تصمیمات دونالد ترامپ رئیس جمهور فعلی ایالات متحده، باعث خشم متحدان شده زیرا او بدون نظرخواهی از دیگر متحدان، دستور داده 2000 نفر از 4500 سرباز آمریکایی تا اواسط ژانویه از این کشور خارج شوند.
در نشست روز سه شنبه استولتنبرگ در این خصوص گفت: وزرا اظهار داشتند که همه متحدان همچنان به مأموریت خود پایبند هستند. اما همچنین واضح است که ناتو در ابتدای سال آینده در موضع ضعف قرار می گیرد و وزرای دفاع ناتو در نشست خود در ماه فوریه (بهمن ماه) با تصمیمات دشواری روبرو می شوند.
این در حالی است که گروه طالبان پس از توافق یکجانبه با ایالات متحده در حال انجام مذاکرات صلح با دولت افغانستان هستند و واشنگتن اطمینان داده است که در صورت موفقیت این مذاکرات، همه نیروهای بین المللی تا ماه می (اردیبهشت) از افغانستان خارج شوند.
در این رابطه وزیر خارجه آلمان خواستار تعیین «شرایط شفاف» برای عقب نشینی بیشتر نیروها از افغانستان شد. وی گفت عقب نشینی های نظامی عجولانه نباید روند صلح این کشور را به خطر بیندازد. زیرا این اقدام سیگنال هایی اشتباهی را به طالبان ارسال می کند. اکنون بسیاری از اعضای ناتو امیدوارند که با روی کار آمدن بایدن، واشنگتن در راهبرد خود در خصوص افغانستان تجدیدنظر کند.
در بین اعضای ناتو آلمان و فرانسه بیش از سایرین، از اصلاحات در این پیمان استقبال کرده اند. آنها نیز همانند استولتنبرگ به دنبال بازتعریف راهبرد ناتو در دوره جدیدی هستند که با پایان کار ترامپ و روی کار آمدن بایدن در کاخ سفید آغاز می شود. به گفته وزیر امور خارجه آلمان و همتای فرانسوی اش هر دو کشور می خواهند اطمینان حاصل کنند که ناتو برای چالش های امنیتی فعلی و آینده آماده است.
راهبرد فعلی ناتو در سال 2010 تصویب شده است یعنی زمانی که متحدان هنوز امیدوار بودند که زمان تنش با روسیه به پایان رسیده باشد. با این حال رویدادهایی مانند درگیری اوکراین پس از آن رخ داد. یک راهبرد جدید همچنین می تواند چارچوبی برای مقابله با تهدیدات احتمالی چین یا فن آوری های جدید ایجاد کند. با توجه به این که اجرای راهبرد فعلی ناتو برای دوره ای 10 ساله تعریف شده است، کارشناسان بر این باورند که اکنون باید با توجه به تغییر وضعیت امنیتی مورد تجدید نظر قرار گیرد.
دبیرکل ناتو به دنبال بازنگری در مفهوم استراتژیک فعلی و همکاری سیاسی بهتر در بین اعضای این پیمان است. وی روز سه شنبه پس از کنفرانس ویدیویی با وزرای خارجه کشورهای عضو گفت: اکنون زمان به روزرسانی فرا رسیده است، چرا که فضای امنیتی طی سالهای اخیر تغییرات اساسی داشته است.
توصیه های گروه کارشناسان شامل بازنگری در مفهوم استراتژیک است. آنها پیشنهادات 70 صفحه ای خود را به عنوان نقطه آغاز سایر مراحل ممکن نامیده اند. در مجموع 138 پیشنهاد ارائه شده است که هدف آنها بهبود همکاری سیاسی در ناتو و تسریع در روند تصمیم گیری است.
*س_برچسب‌ها_س*