زمین خواری‌های رضا شاه از شمال تا جنوب کشور / بازگرداندن املاک غصب شده رضا پهلوی به مردم توسط بنیاد مستضعفان

به گزارش خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، رضاشاه مردی از طبقه پایین، با انباشت ثروت و ازدواج با یک شاهزاده قاجار که زن سومش بود، به طبقه بالا پیوست.

زننده‌ترین نقیصه اخلاقی رضا‌شاه میل سیری ناپذیری او به تملک زمین بود. پس از تبعید رضاشاه درباره تلاش‌های وی در بدست آوردن ثروت‌های عظیم سر و صدای زیادی برخاست و این موضوع یعنی فراهم آوردن آن همه ثروت با ادعای او در مورد میهن دوستی و اظهاراتش در مورد تواضع و فروتنی شاخصه‌اش مغایرت داشت.

رضا شاه پس از رسیدن به سلطنت برای بدست آوردن املاک مزایده های مختلفی برپا کرد و اگر پس از آن کسی بالای دستش بلند می شد، نابودی اش قطعی بود. مصادره اموال و املاک مبذول و ضبط اموال مردم با قیمت‌های بسیار نازل، قبول هدایا و زمین‌های کشاورزی به پایین‌ترین قیمت از مالکان به زور شلاق و شکنجه ترفند‌های رضا شاه برای تملک بود.

در علی آباد کتول برای تصرف شمس به بعضی از افراد قدیمی پول کم می داد که آن زمان اگر از کسی می پرسیدید املاک رضا شاه چقدر است می گفتند از آن طرف تا مرز شوروی، از این طرف هم تا کوه‌های قسمت شاهرود؛ به این ترتیب رضا شاه همه منطقه را از آن خود کرد و به گروهی از اعزامیان مأموریت می‌داد تا موقعیت املاک ارزشمند را به وی اطلاع دهد.

اگر در زمینی به چاه آب می رسیدند، شاه فورا فرمان ثبت ملک به نام خودش را صادر می کرد؛ معنی آن این است که تمام اراضی به نام من است و مالک آن شاه است. به این ترتیب رضا شاه مالک بیش از 2167 روستا شده است.

تقریبا تمام شهر لرستان و بخشی از شمال خوزستان و اصفهان به مالکیت رضا شاه درآمد. رضاشاه قصد داشت روستا به روستا برای خود ساختمان‌های مدرن بسازد؛ رضا شاه با طمع خود کشاورزی و محصولات کشاورزی را درو می‌کرد، در لنجان اصفهان به بهانه از بین بردن مالاریا کشت برنج را به نام خود می‌کرد.

بالغ بر 254 هزار نفر درآمدشان برای شاه بود که درآمد سالانه رضاشاه به 7 هزار میلیون تومان رسید که 60 میلیون تومان آن، معادل 25 میلیون دلار به حساب یکی از بانک‌های لندن واریز می‌شد. رضاشاه در آن زمان اعلام می‌کرد هدف از تصرف اراضی، آبادانی املاک رونق محصولات و جذب جهانگرد برای کسب در آمد بود.

در مواردی که صاحبان زمین از قدرت مالی و سیاسی خوبی برخوردار بودند و تصرف آن‌ها به سهولت امکان داشت، رضا شاه برنامه‌های مختلف برنامه ریزی می‌کرد و در نهایت آن املاک را به زور به نام خود ثبت می کرد.

سید پرویز فتاح رئیس بنیاد مستضعفان در گفت و گو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: نمایشگاهی از اسناد 100 ساله دوران رضا شاه افتتاح شده است. باید پس از انقلاب مکانی برای برگرداندن املاک تصرف شده ایجاد می شد که بعد از آن به فرمان امام بنیاد مستضعفان تاسیس شد.

او بیان کرد: داخل املاک و کاخ‌ها اسنادی موجود بوده است که این اسناد به دست بنیاد مستضعفان رسید و از همان زمان جمع آوری و نگهداری شده است. نمایشگاه کنونی که در سال‌های مختلف برپا می‌شده است، چند نمونه از اسناد املاک تصرف شده را به نمایش گذاشته است.

فتاح افزود: بیش از 5 هزار و 400 سند مربوط به قریه، روستا، باغ‌ها و مراتع بوده که توسط رضاشاه غصب شده است؛ تمام این موارد را بنیاد احصا کرده و با دفتر ثبت هماهنگ شده و به نام هر نفر ریز شده که در نهایت سند آن را تحویل مالکان می‌دهیم که ممکن است 100 تا هزار متر باشد.

رئیس بنیاد مستضعفان افزود: تمام املاک به ورثه آنها باز خواهد گشت. اکنون 85 هزار فقره داده‌ایم و 7 هزار فقره در گرگان خواهیم داد و این روند ادامه پیدا می‌کند و با روال منطقی تمام اسناد به خود مردم باز خواهد گشت.

موسی حقانی مدیر پژوهشکده تاریخ معاصر ایران در گفت و گو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: با ارائه اسناد، عکس‌ها و مدارک تاریخی مسائل سیاسی و اقتصادی را به تصویر کشیدیم و کار‌های مطالعاتی زیادی در این حوزه انجام شده است.

او بیان کرد: ارائه اسناد و املاک تاریخی زندگی مردم را در صد و ده سال گذشته نشان می‌دهد. ارائه و رونمایی از املاک رضاخان، نشان می دهد که پس از او هیچ پادشاهی برکنار نشده است. ارائه اسناد و املاک نشان می دهد مردم در زمان رضاشاه شکایت زیادی داشته اند.

مدیر پژوهشکده تاریخ معاصر ایران ادامه داد: این اسناد موجود با کیفیت نگه داری شده است. ارائه اسناد و آشنا کردن مردم با این مقولات باعث می‌شود پروژه پهلوی را به نمایش بگذاریم.

حسن مرادی مدیر حوزه علمیه 2 استان تهران در گفت و گو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: رضا شاه زمین‌های مرغوب را در اختیار می‌گرفت که 2000 قریه و 3000 سند روستایی داشت، اما آخر و عاقبت او با خفت و خواری از مملکت رها شد.

او بیان کرد: این نکته را باید در نظر گرفت که اگر بصیرت نداشته باشیم آلت دست دشمنان می شویم. این اسناد متعلق به رضا شاه بود که 8 هزار سند شش دانگ مال مردم بوده است و اکنون به وارثان اصلی بازگشته است.

اسنادی که در دوران سلطنت رضاشاه به نام او صادر شد، در سال 1320، به رقم شگفت‌آور 44 هزار سند رسید و آمار رعایایی که مانند بردگان روی زمین‌های پهلوی اول کار می‌کردند و جرئت نفس کشیدن هم نداشتند، از مرز 254 هزار و 585 نفر گذشت.

افراد بخت‌برگشته‌ای که بخش مهمی از درآمد سالانه آن‌ها به جیب رضاشاه می‌رفت و مبدل به بخشی از سرمایه سرسام‌آور سالانه او می‌شد. گزارش‌هایی که پس از فرار وی در شهریور 1320 به دست آمد، نشان می‌داد که او سالانه حدود 65 میلیون دلار را در حساب خودش، نزد یکی از بانک‌های لندن، سپرده‌گذاری می‌کرد.

افزون بر این، مؤید احمدی، یکی از وکلای دوره سیزدهم مجلس شورای ملی، در گزارش مفصل خود به مجلس، با اسناد معتبر نشان داد که رضاشاه، طی دوران سلطنتش، هر سال مبلغ 12 هزار لیره استرلینگ از شرکت نفت انگلیس و ایران، بابت عبور لوله‌های نفت از اراضی متعلق به وی در خوزستان، دریافت می‌کرده است. پهلوی اول که هنگام تصاحب سلطنت، آهی در بساط نداشت، هنگام فرار از ایران، مالک دو هزار و 167 روستا در سراسر ایران بود؛ روستا‌هایی که از نظر جایگاه و اراضی زراعی، در بهترین نقاط کشور قرار داشت.

انتهای پیام /