ساخت فیلم و سریال در غزالی چقدر آب می‌خورد / چه پروژه‌هایی در شهرک سینمایی فیلمبرداری می‌شوند؟ + فیلم
مدیر شهرک سینمایی و تلویزیونی غزالی از نرخ‌نامه‌ها و سوبسیدهایی می‌گوید که براساس طبقه‌بندی و فضای محتوایی اتفاق می‌افتد؛ رئیس مرکز تولید فنی سیما اعتقاد دارد در ایران تولید ارزان است چون اینجا هزینه‌ها دلاری محاسبه نمی‌شود.
خبرگزاری تسنیم- مجتبی برزگر: شهرک‌های سینمایی، جاذبه‌هایی منحصر به فرد و کم‌تعداد در سراسر جهان‌اند که به دلیل داشتن دکور‌های آشنا، همواره جذاب بوده‌اند. هالیوود آمریکا و چینه‌چیتا در ایتالیا، از مشهور‌ترین شهرک‌های سینمایی در سراسر جهان‌اند که هر ساله بازدید‌کنندگان زیادی دارند. در ایران هم چندین شهرک سینمایی وجود دارد که نوستالژیک‌ترین آنها شهرک سینمایی غزالی در غرب تهران است.
به دلیل داشتن دکور‌های فراوانی از تهران قدیم و نیز دکور فیلم‌ها و سریال‌هایی که بار‌ها و بار‌ها آنها را در سینما و تلویزیون دیده‌ایم، بازدید از این شهرک، یک اتفاق خاطره‌انگیز خواهد بود. با دوربین تسنیم واردِ شهرک می‌شویم؛ در یکی از غربی‌ترین نقاط تهران در منطقه 21، محوطه بزرگی قرار دارد که به شهرک سینمایی غزالی معروف است.
ساخت این مجموعه در اواخر سال 1358 با تلاش علی حاتمی، کارگردان فقید سینمای ایران، در زمینی به مساحت 10 هکتار کلید خورد. قرار بود تا دکور‌هایی در اندازه واقعی برای بازسازی بخشی از تهران قدیم ساخته شود. میدان توپخانه، ساختمان عدلیه، خیابان لاله زار، سینما تابان، گراند هتل و عکاسخانه از جمله مکان‌هایی بودند که قرار بود دکور‌های معادل آنان در شهرک سینمایی ساخته شود. ساخت مجموعه با زحمات فراوان تا 1364 به طول انجامید و دکور ساختمان‌های مهمی در آن ایجاد شد. این دکور‌ها، تا همین امروز برای ساخت فیلم‌ها و سریال‌های زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
علی حاتمی طراح اولیه شهرک
طرح و پیشنهاد اولیه شهرک را علی حاتمی در سال 1358 مطرح کرد. «هزار دستان» نام سریالی بود که علی حاتمی طرح اولیه آن را به نام جاده ابریشم در سال 1355 نوشته بود. از آن جایی که این سریال شرایط تاریخی و جغرافیایی متناسب با دوران اوایل قرن چهاردهم هجری شمسی را می‌طلبید، احداث شهرک سینمایی نیز با طراحی خاص آغاز شد. ابتدا عکس هایی از ساختمان‌ها، عمارات دولتی، محله ها، خیابان های تهران و لباس و نوع پوشش جامعه در آن زمان تهیه شد.
حاتمی عکس ها و اسناد را در شهرک سینمایی ایتالیا، به نام چینه چیتا با کمک نقاشی ایتالیایی اتود زد و تابلو‌های کوچکی به وجود آورد. سپس با کمک یکی از بهترین دکوراتورهای ایتالیایی به نام جانی کورتینا و گروه بزرگ او، نقشه شهرک را ترسیم کرد و با ساخت ماکتی از شهرک به ایران بازگشت. پس از مدتی با بررسی اراضی کناره بزرگراه تهران کرج، احداث شهرک در اسفند سال 1358 آغاز شد.
به طور کلی مجموعه دکور‌ها و بناهای موجود در شهرک سینمایی غزالی به سه دسته تقسیم می‌شوند. بنا‌ها و دکور‌های دوره‌ی قبل از اسلام، بعد از اسلام و دوران معاصر. در این بین، مجموعه‌ی دکور‌ها و بناهای دوره معاصر با مساحتی بالغ بر 62 هزار متر مربع، بزرگترین بخش است. برای کسانی که تماشای طهران قدیم و خاطره‌های آن برایشان جذاب است، تماشای دکوری از خیابان لاله‌زار و گراند هتل فرصتی استثنایی محسوب می‌شود.
در ادامه این دو لوکیشن را دقیق‌تر بررسی خواهیم کرد.
خیابان لاله‌زار شهرک سینمایی
خیابان لاله‌زار از قدیمی‌ترین و نوستالژیک‌ترین خیابان‌های تهران است که در گذشته به آن شانزه‌لیزه ایران لقب داده بودند. این خیابان در قدیم دشت سرسبزی بود و لاله‌های فراوان در آن می‌رویید. اما بعدها به خیابانی تبدیل شد که از میدان توپخانه شروع و به چهارراه اسلامبول ختم می‌شد. لاله‌زار در اواخر دوره‌ی قاجار و اوایل پهلوی یکی از خیابان‌های مدرن و نماد نوگرایی در ایران بود. بسیاری از تئاتر‌ها، رستوران‌ها، تجارت‌خانه‌ها، کاباره‌ها، پیاله‌فروشی‌ها، خیاط خانه‌ها، سینما‌ها و فروشگاه‌های معروف ایران در این خیابان قرار داشتند. حضور این خیابان در سریال هزاردستان الزامی بود و مساحتی در حدود 4 هزار متر مربع به دکور آن اختصاص داده شد.
گراند هتل
گراند‌هتل از اولین هتل‌های لوکس و مدرن در ایران بود که در خیابان لاله‌زار قدیم وجود داشت. امروزه گراند‌هتل، به نگین شهرک سینمایی معروف شده و با مساعدت مسئولین، تبدیل به مجتمع پذیرایی گراند‌هتل گردیده است. این مجتمع دارای تالار عروسی، رستوران، چایخانه‌ی سنتی، پارکینگ اختصاصی، آتلیه‌ی فیلم برداری، خنچه‌های متنوع عقد، گل‌آرائی، شمع‌آرائی، آتش بازی، ماشین های کلاسیک، دو سالن مجزا و حیاط هزاردستان است. ضمن گشت و گذار در شهرک، می‌توان از رستوران گراند هتل نیز جهت صرف غذا استفاده کرد. در اواخر هفته و روزهای تعطیل، موسیقی زنده نیز در گراند‌هتل پخش خواهد شد.
نام واقعی شهرک غزالی چیست؟/ از برنامه‌سازی دو کشور خارجی تا ساخت کاخ‌های «سلمان فارسی» + عکسدوراهی کوفه - اورشلیم
اما به دلیل کثرت و تنوع لوکیشن، این شهرک میزبان فیلم‌ها و سریال‌های زیادی بوده است. بخش تهران قدیم، علاوه بر سریال هزاردستان، لوکیشن فیلم‌هایی نظیر کارآگاه علوی، کیف انگلیسی، کلاه‌پهلوی، مدار صفر درجه، شب دهم، در چشم باد، سرزمین کهن، جهان‌پهلوان تختی و شهرزاد بوده است.
از لاله زار تا دوراهی کوفه - اورشلیم در این شهرک راهی نیست. در بخش اورشلیم شهرک سینمایی غزالی با گذر از مجسمه‌های بزرگی از فراعنه، به محوطه عظیمی می‌رسیم که در آن کاخ هیرود، خانه‌ی مریم مقدس، هیکل سلیمان، معبد و بازارچه را می‌بینید که یادآور سریال تاریخی مریم مقدس است. بخش کوفه نیز با خانه‌هایی قدیمی، چاه‌های آب و دلو، برج و بارو‌ها و خانه‌های خشتی، محل فیلمبرداری مجموعه امام علی (ع) بوده است. از بخش کوفه، بعدها در ساخت سریال‌های تنهاترین سردار، ولایت عشق، طفلان مسلم، آخرین دعوت و دیگر سریال‌های مذهبی نیز استفاده شد.
نام این شهرک ایران است نه غزالی!
دوربین تسنیم بخش‌های مختلف شهرک غزالی را در قاب خود به نمایش درآورده و با مهدی میرچی مدیر شهرک سینمایی تلویزیونی غزالی و سیدباقر حاجی سیدرضی رئیس مرکز تولید فنی سیما نیز به گفت‌وگو پرداخته است. اول از همه نکته جالب این بود که سیدرضی رئیس مرکز تولید فنی سیما برای اولین بار این نکته را یادآور شد نام این شهرک ایران است نه غزالی! اینجا، زمین آقایی به نام غزالی بوده است. این هم نکته جالبی بود تا به حال کسی نشنیده بود. در واقع می‌توان گفت اینجا (شهرک غزالی) می‌توان به عمق تاریخ سفر کرد. آدمی را با خودش به 100 سال پیش می‌برد.
اما هر لحظه که در این شهرک قدم برمی‌داریم یادِ سریالی نوستالژی در ذهن مرور می‌شود؛ از سریال «کلاه پهلوی» و کارگردان فقید و بزرگ سینما و تلویزیون ایران مرحوم سیدضیاء الدین دری تا سریال «شهرزاد» حسن فتحی، سریال «معمای شاه» و خانه دکتر وزیری و حتی سریال «مهیار عیار» شبکه دو که برای ماه رمضان تولید می‌شود را می‌بینیم. در این مسیر که با میرچی همراهیم او ما را با خودش به حلبی‌آباد که برای سریال «معمای شاه» طراحی شده بود و کاخ‌های در حال بازسازی مثل کاخ هارون‌الرشید و لوکیشن «کلاه پهلوی» و لاله‌زار می‌برد.
در مسیر سردرِ مسجد قندی را می‌بینیم که خطاطی‌های برجسته روی آن خودش یک میراث به حساب می‌آید از آخرین کارهای خط استاد مافی است. یا محله خانی‌آباد زنده‌یاد حاتمی که براساس فیلمنامه جهان پهلوان تختی ساخته شده است.
دیدنِ آن پنجره‌های قدیمیِ زمان قدیم که اصطلاحاً به آنها «ارسی» می‌گویند، حال‌مان را خوب می‌کند. فضایِ باز و دلنشینی که همه‌چیز در آن وجود دارد؛ از جلوه‌های ویژه و سوله‌های لباس و گریم تا کافه‌های قدیمی و جدیدی که در شهرک غزالی مرتب و منظم کنار هم قرار دارند.
در همان خیابان‌های لاله‌زار قدم می‌زنیم می‌توانیم سری به «هزاردستان» علی حاتمی بزنیم؛ در واقع اینجا می‌توان رضا خوشنویس‌ها را جستجو کرد. علی حاتمی در سال 1358 به‌واسطه ساخت سریال "هزاردستان " تصمیم می‌گیرد، تهرانِ زمان پهلوی اول و پهلوی دوم را در یک قواره کوچک‌تر بازسازی کند.
گفت‌وگو با مدیران در شهرک غزالی
گزارش ویدئویی از شهرک غزالی و حال و هوای آن همراه با توضیحاتی درباره میدانِ بازی که برای ساخت تولیدکنندگان فیلم و سریال‌ها و همچنین بازدید عموم مردم تهیه شده قابل توجه است.
از مهدی میرچی مدیر شهرک سینمایی تلویزیونی غزالی پرسیدیم یک فیلم روزانه بخواهد لوکیشن بگیرد چقدر برای آن فیلم هزینه دارد، به خبرنگار تسنیم گفت: شهرک سینمایی تلویزیونی ایران با توجه به رویکردی که در چند سال اخیر دارد با یک نرخ‌نامه سازمانی خودش را مواجه کرده؛ هر عزیزی که با تولید محتوا به شهرک مراجعه کند و عوامل تولید و کاری که می‌خواهد تولید کند چه اتفاقاتی برای او حادث می‌شود و چه هزینه‌هایی برای آن فرد تولیدکننده دارد. ما همچون پروژه‌های سازمانی طبقه‌بندی برای نرخ‌نامه انجام دادیم. پروژه داستانی و لوکیشنی برای تصویربرداری و فیلمبرداری انتخاب کند متناسب با آن طبقه‌بندی خودش این اتفاق رقم می‌خورد. پروژه ج، ب، الف، الف ویژه و پلتفرم‌ها را با توجه به بودجه‌هایی که دارند و براساس نرخ‌نامه درنظر گرفتیم.
حضور دو کشور عراق و لبنان / ایران ارزان‌تر از همه‌جا
نکته‌ای که سیدباقر حاجی سیدرضی رئیس مرکز تولید فنی سیما به گونه‌ای دیگر مطرح کرد که ناظر بر حضور دو کشور عراق و لبنان برای ساخت برنامه بیگ پروداکشن در شهرک غزالی‌اند؛ او به خبرنگار تسنیم گفت: چرا به کشور ایران روی می‌آورند تا سریال و فیلم بسازند؛ چون در ایران تولید ارزان است ما با دلار با آنها حساب نمی‌کنیم با ریال حساب می‌شود و از این رو برای تولیدکنندگان کشورهای خارجی هم مقرون به صرفه‌تر است. البته ما هم از حضورشان استقبال می‌کنیم.
میرچی در ادامه درباره سوبسیدها و یارانه‌ها صحبت کرد که به کدام نوع کارها می‌رسد؛ او تأکید کرد: ما سوبسیدها (یارانه‌ها) را می‌خواهیم به پروژه‌ها بدهیم منتخب نمی‌کنیم؛ این یارانه‌ها و امتیازها براساس محتوا داده می‌شود. نرخ‌نامه سازمانی کاملاً مشخص شده است. همین‌جایی که با همدیگر صحبت می‌کنیم لوکیشن خانه وزیری است؛ اگر قرار باشد پروژه‌ای اینجا ساخته شود و مجموع خانه وزیری را برای تصویربرداری انتخاب کند حتماً حجم بالای مبالغ را به خودش اختصاص می‌دهد و صاحب اثر باید اینجا مدیریت کند؛ مثلاً بگوید من از فضای خارجی یا داخلی خانه وزیری می‌خواهم استفاده کنم. برای ما مصداق و معیار آن تصویربرداری است که در آن لوکیشن اتفاق می‌افتد.
زمان بازدیدها از شهرک غزالی؟
با میرچی صحبت‌هایمان را ادامه می‌دهیم و از بازدید مردم و گروه‌های مختلف و علاقه‌مند می‌گوید. به خاطر اینکه پروژه‌ها فعال‌اند گروه‌ها می‌توانند از شنبه تا چهارشنبه در ساعت‌های 9 صبح تا 6 بعدازظهر و مردم و خانواده‌ها روزهای پنجشنبه و جمعه در همین ساعت‌ها برای بازدید به شهرک غزالی مراجعه کنند.
سیدرضی رئیس مرکز تولید فنی سیما به امکاناتی اشاره کرد که در شهرک غزالی فراهم است. او گفت: امکانات ما در شهرک غزالی با اختلاف از جاهای دیگر در کشور بیشتر و بهتر است. نسبت به بیرون از کشور عددها آنقدر بزرگتر است دوستان بیرونی‌هایش را می‌گیرند و داخلی‌هایش را داخل ایران می‌آورند و تصویربرداری کنند. چون واقعاً به صرفه نیست تمام امکانات، تجهیزات و آدم‌ها را با خودشان به خارج از کشور ببرند. ما اینجا در حال انجام کارهایی هستیم که شهرک مقرون به صرفه‌تر شود حتی اگر بخواهند پروژه‌ای را در تهران تصویربرداری کنند. در واقع معتقدیم شهرک از هرجایی ارزان‌تر خواهد بود.
میرچی نیز درباره پروژه های در حال تولید در شهرک غزالی توضیح داد: تا قبل از مدیریت جدید دو برنامه تلویزیونی، دو سریال و دو اثر پلتفرم خانگی اینجا فیلمبرداری می‌شد. در حال حاضر 19 برنامه تلویزیونی در شهرک غزالی در حال تولید است، دو برنامه بین‌الملل فعال است و پنج سریال در شهرک غزالی در حال تولید است که از جمله سریال‌های «مهیار عیار»، «نامیرا»، «نائله»، «تنها گریه کن»، «سلمان فارسی» و فیلم‌های سینمایی «بهشت تبهکاران» و آیینه» در حال تولیدند و در واقع شش سوله که پیش از این انبار بوده تبدیل به استودیوی تلویزیونی شده است.
برای بازدید از این شهرک سینمایی به آدرس تهران، کیلومتر 15 جاده مخصوص کرج، بعد از کارخانه سایپا، خیابان پنجاه و پنجم بروید.
تصاویر شهرک غزالی را در ادامه ببینید:
