سه‌شنبه 6 آذر 1403

«سرکرده لابی‌گری» ها در مجلس چه کسانی هستند؟ / نمایندگانی که سهم خود را پس از پایان دوره می‌گیرند

وب‌گاه الف مشاهده در مرجع
«سرکرده لابی‌گری» ها در مجلس چه کسانی هستند؟ / نمایندگانی که سهم خود را پس از پایان دوره می‌گیرند

به بهانه نامه اخیر وزیر برکنار شده صمت، نگاهی به قدرت لابی در مجلس دهم شده است که در ادامه می‌خوانید.

روزنامه فرهیختگان نوشت: یکی‌دو روزی هست که ماجرای چالش میان رحمانی، وزیر معزول صمت، رئیس‌جمهور و نمایندگان مجلس در رسانه‌ها مطرح شده و اخبار و تحلیل‌های مختلفی در خصوص آن همچنان درحال انتشار است.

ابوالفضل ابوترابی، یکی از اعضای کمیسیون حقوقی مجلس می‌گوید که مساله منتشرشده در نامه روز دوشنبه رضا رحمانی صحت دارد و او بهای عدم تلاش برای لابی در میان نمایندگان را پرداخت کرده و این مقاومت باعث عزل او شده است، درحالی‌که پیش از این نیز معاون حقوقی وی یعنی سیدشریف حسینی به همین علت یعنی تلاش نکردن برای اجرای خواسته رئیس‌جمهور درخصوص رایزنی با نمایندگان مجلس به‌منظور تفکیک وزارت صمت قربانی و از کار بیکار شده بود.

بر اساس نامه‌ای که وزیر معزول منتشر کرده و اخباری که از نمایندگان مجلس به گوش می‌رسد، واقعیت امر مربوط به خواسته رئیس‌جمهور از رحمانی برای لابی بین نماینده‌ها و استفاده از ظرفیت نمایندگان آذری‌زبان برای تشکیل وزارت بازرگانی بوده است؛ اتفاقی‌که با مخالفت رحمانی به سرانجام نمی‌رسد و درواقع لابی و رایزنی میان نمایندگان برای رای به تفکیک وزارت صمت از اساس صورت نمی‌گیرد.

این ماجرا صرف‌نظر از اینکه حق با کدام طرف است و اصلا کدام‌یک از روایت‌ها اصالت بیشتری دارد، در بستری اتفاق افتاده که سال‌های سال است از موضوعات مهم، داغ و همیشگی مجلس به‌حساب می‌آید. موضوع لابی در مجلس و این‌بار با مصداق لابی دولت با نمایندگان همیشه ازجمله موضوعاتی بوده که موافقان و مخالفان زیادی داشته و البته همواره در بیرون از مجلس و ازسوی بسیاری از فعالان سیاسی به‌عنوان یک مسیر ایجاد فساد شناخته شده است. لابی یا همان مذاکرات و رایزنی‌های پنهان اساسا یکی از رایج‌ترین مسیرهای ارتباط دولت و مجلس نه در ایران که در همه کشور‌های جهان به‌حساب می‌آید.

 لابی، رایزنی و ماجرای وکیل‌الدوله‌ها!

برخی افراد این رایزنی‌ها را یک امر طبیعی و عادی توصیف می‌کنند و می‌گویند این هم بخش لاینفک کنش سیاسی دولت و نمایندگان مجلس است و نمی‌توان بدون آن از قالب‌های خشک قانونی و فرآیند پیچیده حقوقی و بروکراتیک گذر کرد و به‌اصطلاح در زمانی کوتاه‌تر به هدف رسید. برای مثال یکی از مدیران مجلس که سابقه سال‌ها حضور در پارلمان را دارد، لابی را امری عادی و معمول می‌داند و ابراز می‌کند که همه دولت‌ها برای پیشبرد اهداف‌شان لازم می‌دانند که نمایندگان را برای رای به لوایح ارسالی یا طرح‌هایی که فعالیت دولت را تسهیل می‌کند قانع کنند و این هم امری مذموم و ناپسند نیست و تنها زمانی که پای درخواست‌های غیرمعمول به‌میان می‌آید و در ازای انجام آن ارقام و مبالغ مختلف طلب یا ارائه می‌شود، مساله لابی و رایزنی منحرف شده و تولید فساد می‌کند.

درمقابل اما خیلی‌ها هم معتقدند چنین مسیر‌هایی حتما با مفاسد مختلف همراه خواهد بود؛ زمانی‌که مذاکرات محرمانه می‌شود، زمینه برای فساد فراهم می‌آید. این دست افراد اظهار می‌کنند که اگر قوانین، قوانین درستی است و دولت هم براساس قانون رفتار می‌کند، قاعدتا باید هم در فرصت مقتضی برای یک امر اقدام کند و هم آن‌قدر ادله پارلمان‌پسند داشته باشد تا نه در پیچ‌وواپیچ‌های حقوقی گیر کند و نه در کمیسیون‌های تخصصی مجلس. علاوه‌بر این، اگر هم جایی نیاز به فوریت یا مصلحت خاص دیگری هست، قانون راه آن را باز گذاشته و مشکلی پیش نخواهد آمد. ابوالفضل ابوترابی در این زمینه به می‌گوید: «رایزنی با نمایندگان مجلس یک چیز است و تبدیل نمایندگان به وکیل‌الدوله چیز دیگر. اعضای پارلمان نمایندگان مردم هستند و زمانی که در مقابل یک وعده به‌جای منافع مردم منافع دولت را پیگیری می‌کنند، درواقع وظایف اصلی خود را که برای آن قسم خورده‌اند، کنار می‌گذارند.»

 استیضاح‌هایی که به نتیجه نمی‌رسند!

یکی دیگر از نمایندگان مجلس می‌گوید: «وکیل‌الدوله همان‌هایی هستند که روز قبل از استیضاح یک وزیر با حضور در دفتر وی و درقبال تخصیص چندصد میلیون یا چند میلیارد برای حوزه انتخابیه مخالف استیضاح و حتی ممکن است در مواردی با پس‌گرفتن امضای خود استیضاح و یا سوال و یا مواردی از این دست را از نصاب بیندازند و نگذارند اقدام پارلمان به نتیجه برسد.»

پیش از این عبدالرضا عزیزی، از نمایندگان مجلس قبل در گفت‌وگویی درخصوص استیضاح عباس آخوندی، وزیر سابق راه و شهرسازی گفته بود که وی نمایندگان مجلس را شب قبل از استیضاح به دفتر خود دعوت کرده بود؛ استیضاحی که البته فردای آن روز رای نیاورد. ناگفته نماند استیضاح عباس آخوندی سه‌بار در مجلس طرح شد و به صحن علنی هم آمد، اما هنگام رای‌گیری استیضاح رای نیاورد و آخوندی در جایگاه خود ابقا شد.

دیگر مصداق این ماجرا مربوط به مناسباتی است که بین افراد اثرگذار در مجلس و برخی دولتی‌ها وجود دارد، مثال آن همین چیزی است که چندروز پیش علی مطهری در صحن علنی مطرح کرد و از رفتار علی لاریجانی، رئیس مجلس انتقاد کرد. فحوای اظهارات وی به استیضاح وزیر کشور برمی‌گردد که تاکنون چندبار طرح استیضاح وی به‌دلیل موضوعات مختلف در صحن مجلس مطرح شده اما چون علی لاریجانی در این خصوص نظر مساعدی نداشته، این مساله به نتیجه نرسیده است. در این مورد باید به این مساله هم اشاره کرد که در همه این سال‌ها شائبه معرفی رحمانی‌فضلی به رئیس‌جمهور ازسوی یکی از مقامات عالی‌رتبه مجلس مطرح بوده است. در این موضوع البته موارد زیادی بوده که مورد گلایه نمایندگان قرار گرفته است، همان مواردی که نمایندگان مختلف درخصوص عدم اعلام وصول برخی سوالات و استیضاح‌ها ازسوی هیات‌رئیسه اعلام کرده و آن را غیرقانونی خوانده‌اند. استیضاح نعمت‌زاده، وزیر سابق صمت ازجمله این موارد بود که مورد نقد تعداد زیادی از نمایندگان است.

 لابی دولتی‌ها و غیردولتی‌ها

حافظه تاریخی کسانی که اخبار سیاسی به‌ویژه اخبار مربوط به پارلمان را دنبال می‌کنند، حکایت از این دارد که اولین باری که ماجرای لابی و رایزنی‌های محرمانه تحت‌عنوان یک فساد بزرگ در رسانه‌ها مطرح شد، همان روزی بود که شهرام جزایری از تریبون متهم در دادگاه سخن می‌گفت و مبالغ کلانی را که به نمایندگان مجلس ششم داده بود، افشا می‌کرد؛ این یک نمونه غیردولتی است و شرکت‌های بی‌حساب و کتاب و ثروت بادآورده فردی مثل شهرام جزایری مصداق آن.

از سوی دیگر اما ماجرا مهم‌تر و کلان‌تر است؛ جایی‌که یک طرف ماجرا نه افراد، که بخشی از دولت قرار دارد و ممکن است سرنوشت کشور یا تعدادی از مردم در اثر یک تصمیم تغییر کند. ازجمله اولین مواردی که به‌صورت جدی رسانه‌ای شد و البته بیشتر حاصل یک چالش سیاسی میان دولت و برخی نمایندگان مجلس بود، به زمانی برمی‌گردد که مرحوم کردان وزیر کشور بود و نمایندگان مجلس به مدرک تحصیلی او ایراد وارد کرده بودند. در آن زمان نماینده وقت شهرضا در گفت‌وگویی از توزیع چک‌پول‌های پنج‌میلیون تومانی میان نمایندگان مجلس برای جلوگیری از استیضاح وزیر کشور خبر داده بود. او گفته بود این چک‌پول‌ها تحت‌عنوان کمک به مساجد حوزه‌های انتخابی میان نمایندگان توزیع شده است؛ خبری که مثل بمب در فضای سیاسی و رسانه‌ای کشور صدا کرد.

در این‌باره البته در دوران اخیر هم اخبار زیادی منتشر شده است. برای مثال، چندی پیش یکی از اعضای کمیسیون امنیت ملی از دعوت به‌شام جمعی از نمایندگان توسط نوبخت سخنگوی دولت خبر داده و گفته بود: «این دعوتنامه به‌نام حزب اعتدال و توسعه انجام شده، اما محل شام، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی است.»

سیدحسین نقوی حسینی، نماینده ورامین در مجلس دهم در آستانه استیضاح سه‌وزیر دولت در سال 96 افشا کرده بود که محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت و رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، برخی از نمایندگان ازجمله امضاکنندگان استیضاح سه‌وزیر را به شام دعوت کرده است. او گفته بود: «اینکه در آستانه استیضاح سه‌وزیر، سخنگوی دولت برخی از نمایندگان ازجمله امضاکنندگان استیضاح را به شام امشب دعوت کند، جای سوال دارد و این موضوع به ذهن متبادر می‌شود که شاید بده‌وبستانی صورت گیرد.»

 همیشه پای پول در میان نیست

باوجود اینکه سعید باستانی، عضو کمیسیون صنایع‌ومعادن مجلس چندی پیش از پرونده‌ای پرده برداشته بود که طی آن اعطای امتیاز بهره‌برداری از برخی معادن وجه‌المصالحه برخی قراردادهای نانوشته است یا برخی از ماجرای تخلف خودرویی دو نماینده مجلس و اساسا از دخالت برخی نمایندگان در واردات و صادرات و گرفتن ارزهای سنگین دولتی خبر داده‌اند، باید بگوییم که همیشه پای پول در میان نیست و گاهی مراودات سیاسی و ائتلاف‌ها هستند که نتیجه یک همراهی خواهند بود.

زمانی که فردی در انتخابات ریاست‌جمهوری پیروز می‌شود و دولتی تازه‌تاسیس کار را به‌دست می‌گیرد، این دولت دارای یک محبوبیت و به‌اصطلاح هژمونی است و نمایندگانی که نمی‌خواهند از منافع این محبوبیت جا بمانند، ترجیح می‌دهند همراهی با دولت را برگزینند و هرطور شده، به دولت کمک کنند، شاید بعدا بتوانند از مواهب این همراهی در دوران محوبیت و پیش بودن حرف دولت استفاده کنند. ماجرای نماینده‌ای که در دوران بررسی برجام به عباس عراقچی چشمک می‌زد را برخی ازجمله همین همراهی‌ها عنوان می‌کردند، چراکه در مجلس نهم با همراهی جمعی از همین نمایندگان توافق هسته‌ای ظرف 20 دقیقه در مجلس به تصویب رسید و بعدا همان نماینده‌ای که از جریان اصولگرایی رانده شده بود، با حضور در لیست امید آن هم در تهران، عضوی از ائتلاف دولت و اصلاح‌طلبان شد و توانست برای یک دوره دیگر به مجلس راه یابد.

نمایندگانی که سهم خود را پس از پایان دوره می‌گیرند

امروز که در روزهای پایانی دوره دهم مجلس هستیم، خبرهایی منتشر می‌شود که نشان می‌دهد نوع دیگری از مناسبات دولت با برخی نمایندگان مجلس در این دوره شکل گرفته است؛ اخباری که وقتی شنیده می‌شود، ناخودآگاه برخی گره‌های ذهنی درخصوص رفتار نمایندگان در ایامی نه‌چندان دور را باز می‌کند. برخی اخبار حکایت از این دارد که عده‌ای از نمایندگان مجلس که از مدت‌ها قبل بار خود را بسته‌اند، حالا با فرارسیدن روزهای پایانی مجلس آماده حضور در سمت جدید خود می‌شوند. شایع شده برخی از این نمایندگان سفیر خواهند شد، برخی معاون وزیر، برخی مدیر و عضو هیات‌مدیره هلدینگ‌های بزرگ و برخی هم... برای مثال، خبرگزاری‌ها طی روزهای اخیر از موج حضور برخی نمایندگان در وزارت نفت خبر داده و طبق آن از مناسبات پیشین نمایندگان رازگشایی کرده‌اند.

محمدجواد جمالی، عضو هیات نظارت بر نمایندگان: «سرکردگان لابی» در مجلس دهم به‌شدت فعال بودند تا زمانی که از آنها شکایت نشود هیات نظارت حق ورود ندارد

محمدجواد جمالی‌نوبندانی، نماینده مردم فسا و عضو هیات نظارت بر نمایندگان در مجلس درباره نوع بافت و چارچوب‌های لابی‌گری در مجلس و نقش هیات نظارت بر این رفتارها، اظهار داشت: «قطعا در همه مجالس چنین اموری وجود دارد، اما گاهی لابی‌گری یک‌وجه مثبت دارد که افراد درمورد طرح و لایحه خود مخاطب را از نظر قانونی توجیه می‌کنند و گاهی بعد منفی و مخرب هم دارد.»

ممکن است بخشی از رای نمایندگان به وزارت رحمانی به‌خاطر مسائل قومیتی بوده باشد

عضو هیات نظارت بر نمایندگان در مجلس ادامه داد: «گاهی ممکن است یک قانونی به نفع یا به‌ضرر عده‌ای باشد و همه آنها به میدان بیایند و برای پیشبرد مقاصد خود قول و وعده بدهند؛ البته درباره وزارت آقای رحمانی بنده از مخالفان وی بودم، اما به‌خاطر برخی مسائل قومیتی رای خوبی آورد.»

«سرکرده لابی‌گری» ها در مجلس چه کسانی هستند

وی اضافه کرد: «گاهی شرایطی وجود دارد که برای قومیت یک وزیر که قرار است از مجلس رای بگیرد، برای او لابی می‌کنند و حتی کسانی که «سرکرده لابی‌گری» در مجلس هستند برای انجام این کار قول‌هایی گرفته‌اند.» جمالی‌نوبندانی ادامه داد: «این امر در کمیسیون‌ها نیز وجود دارد، مثلا فردی در کمیسیون عمران یا برنامه‌وبودجه است به سبک خودش لابی‌گری می‌کند.»

وی درباره نقش هیات نظارت بر رفتار نمایندگان برای برخورد با لابی‌گری‌های منفی اظهار داشت: «مجلس دهم کاری کرد که قانون هیات نظارت بر رفتار نمایندگان از پستوی مجلس بیرون بیاید، چراکه قانون آن در انتهای مجلس هشتم تصویب شد - هرچند فعال نبود - اما در مجلس دهم فعالیت منظمی دارد.»

ضعف هیات نظارت نمایندگان بر رفتار سرکرده‌های لابی

جمالی‌نوبندانی درخصوص نوع فعالیت «سرکردگان لابی» در مجلس و اقدام هیات نظارت برای برخورد با آنها، گفت: «متاسفانه در قانون نیامده است که هیات نظارت می‌تواند مستقیما به این مسائل ورود کند، مگر اینکه شکایتی به قوه قضائیه رفته باشد و آنها از ما بخواهند نظر بدهیم یا شکایت‌های مستقیم از افراد حقیقی یا حقوقی وجود داشته باشد.» عضو هیات نظارت بر رفتار نمایندگان این خلأ قانونی را یکی از ضعف‌های قانون نظارت بر رفتار نمایندگان دانست و گفت: «امیدوارم مجلس یازدهم بتواند این موضوع را ترمیم کند و برای رسیدگی به ایرادها و مشکلاتی که به‌صورت واضح در مجلس وجود دارد، وارد صحنه شود.»

وی در پاسخ به این سوال که چه ضمانت اجرایی‌ای برای تصمیمات هیات نظارت وجود دارد، تاکید کرد: «ضمانت اجرایی این هیات بسیارکم است و حتی نمی‌تواند فراتر از قانونی که برای آن نوشته شده، عمل کند. در آن قانون حقوقدانان می‌گفتند بدون داشتن شکایت و گزارش نمی‌توان ورود کرد که این ایراد کلی است و در محدوده‌های ضعیفی مانند تذکر کتبی، تذکر شفاهی یا اعلام موضوع در جلسات علنی یا غیرعلنی مجلس می‌توان واکنش نشان داد، اما اگر مسائل مالی اتفاق افتاده بود گزارش به شورای نگهبان فرستاده می‌شد.» جمالی‌نوبندانی درباره لابی‌گری‌های اخیر برخی نمایندگان نیز گفت: «شکایتی در این مورد نیامده بود، ولی همه به‌طور مشخص در مجلس می‌دانند چه کسی لابی منفی انجام می‌دهد.»

این نماینده تصریح کرد: «متاسفانه در برخی موارد توافقاتی برای گرفتن پست ریاست یک کمیسیون یا وزارتخانه به‌شکل غیررسمی صورت می‌گیرد که البته تنها بعضی از نمایندگان چنین رفتاری داشته‌اند و این امر فراگیر نیست.»

حسینعلی حاجی‌دلیگانی: اصرار روحانی برای «لابی‌گری» بدعت بسیار بدی است ماجرای پیشنهاد 20 میلیونی آقای وزیر به خبرنگار

حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس درخصوص عزل وزیر صمت و افشاگری وی درباره اصرار دولت برای لابی با نمایندگان و وجوه چنین ساختاری در مجلس، اظهار داشت: «متاسفانه رئیس‌جمهور به‌جای اینکه به علت گرانی خودرو از آقای رحمانی، وزیر معزول صنعت توضیح بخواهد، او را فقط به‌خاطر اینکه با نمایندگان جهت تشکیل وزارت بازرگانی لابی نکرده و اصطلاحا «دم نمایندگان را ندیده است» عزل کرد.»

عزل وزیر به‌دلیل لابی نکردن با نمایندگان یک «بدعت بسیار بد» است

حاجی‌دلیگانی این اقدام رئیس‌جمهور در عزل وزیر صمت به‌علت لابی نکردن با نمایندگان را یک «بدعت بسیار بد» عنوان کرد و افزود: «ایشان باصراحت به وزیر معزول گفته است که باید با نمایندگان لابی کنید تا لایحه وزارت بازرگانی رای بیاورد و برای این هدف بسیار هم اصرار داشتند، اما الحمدلله مجلس بارها به آن رای مخالف داد.»

نماینده مردم شاهین‌شهر و میمه در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه رویه لابی‌گری در بسیاری از موارد دیگر نیز در مجلس وجود دارد، گفت: «به‌نظر می‌رسد قبح‌آور بودن این موضوع برای برخی وزرا، افراد و نمایندگان از بین رفته است.»

پیشنهاد 20 میلیونی وزیر دولت به یکی از خبرنگاران برای سانسور خبرش

وی با اشاره به برخی مصادیق لابی‌گری در این زمینه به موضوع تطمیع بعضی اصحاب رسانه توسط دولتی‌ها پرداخت و یادآور شد: «قرار بود از وزیری درباره موضوع یک‌وزارتخانه سوال شود، اما در این‌گونه موارد با لابی‌گری به‌نوعی اجازه دسترسی خبرنگاران به اطلاعات را نمی‌دهند یا در بین جامعه خبری افرادی را پیدا می‌کنند که اخبارشان را منتشر نکنند.»

حاجی‌دلیگانی در همین زمینه ادامه داد: «یکی از همکاران معتمد بنده این موضوع را نقل کرد که مایه تاثر است، او گفت فردی در کسوت خبرنگاری اطلاع داده یکی از وزرا پیشنهاد مبلغ 20 میلیون تومان به او داده است تا خبرش منتشر نشود.»

به گفته وی این موضوع مربوط به وزیر وزارتخانه‌ای است که در کمیسیون شوراها مسائل آن را رسیدگی و پیگیری کرده و وقتی که آقای بیگی، نماینده تبریز جلوی آن وزیر ایستاده است، خبرنگار مذکور بعد از اتمام جلسه به او گفته که ما می‌دانیم حق با شماست، اما این وزیر چنین مبلغی را به ما پیشنهاد داده تا خبری از این موضوع کار نشود.

وی درباره بافت و ابعاد لابی‌گری دولتی‌ها با نمایندگان مجلس، اظهار داشت: «لابی‌گری با عناوین مختلفی صورت می‌گیرد و کسی به‌صراحت نمی‌گوید که شما این اقدام را انجام دهید و ما هم جبران می‌کنیم؛ اما کم‌کم سعی می‌کنند کار خود را پیش ببرند.»

احمد توکلی: مجلس جای لابی است نه معامله وزرا و نمایندگان بر سر منافع مردم

احمد توکلی، رئیس سازمان دیده‌بان شفافیت و عدالت و نماینده سابق مردم تهران در مجلس شورای اسلامی درخصوص عزل وزیر صمت و افشاگری رحمانی درباره اصرار دولت به لابی با مجلس برای رأی آوردن لایحه وزارت بازرگانی و چارچوب لابی‌گری در مجلس اظهار داشت: «مجلس جای لابی است و در تمام مجالس دنیا، اقدام عقلایی این است که افراد و نمایندگان در جهت تامین اهداف و درخواست‌های خود با برخی نمایندگان مذاکره و مباحثه کنند.»

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در عین حال ادامه داد: «نکته مهم در این زمینه آن امری است که مدنظر دارند؛ البته مجلس محل پخت‌و‌پز است و مهم این است که چه کسی چه چیزی را می‌پزد، لذا ممکن است برای یک هدفی در راهرو و کمیسیون با سایر نمایندگان صحبت کنند که این بد نیست.»

وی تصریح کرد: «درواقع تعجبی ندارد برای اینکه امری رای بیاورد مباحثه و مذاکره کنند اما اگر بگویند وعده بدهید تا به ما رای دهند، دروغ‌گویی، فریب و اغواست.» توکلی با بیان اینکه بنده دولت را برای اینکه درصدد بوده تا برای رای آوردن وزارت بازرگانی با نمایندگان مباحثه و مذاکره کند، ملامت نمی‌کنم، افزود: «اگر در این زمینه به سمت‌وسویی بروند که بگویند اگر این لایحه را تایید نکنید، فلان اقدام را نیز انجام نمی‌دهیم، معامله بر سر مسائل مردم محسوب می‌شود و پسندیده نیست.»

نباید در گفت‌وگو خیانت کرد

نماینده سابق مردم تهران در مجلس درباره افشاگری وزیر معزول و تاکید دولت برای لابی با نمایندگان آذری‌زبان که گسل‌های قومیتی را فعال می‌کند، گفت: «اگر مجلس چیزی را تبلیغ کند، باید شفاف باشد، آنها سعی داشتند از این امور برای نزدیک شدن به باب گفت‌وگو استفاده کنند اما نباید در گفت‌وگو خیانت کرد.»

وی با ذکر مثالی تصریح کرد: «اینکه به وزیر بگویند با مازندرانی‌ها صحبت کنید، اشکالی ندارد چراکه همه اینها روش‌هایی است که در مجلس مرسوم و طبیعی است اما اشکال کار در مخفی کردن محتوا و عدم‌شفافیت و پنهان‌کاری است.»

ساختار دولت واردات‌گراست و تشکیل وزارت بازرگانی هم اشتباه بود

توکلی درباره نقش مافیای واردات برای اصرار به مجلس در تصویب لایحه تشکیل وزارت بازرگانی خاطرنشان کرد: «بنده از ابتدا با این امر مخالف بودم چون معتقدم ساختار دولتی واردات‌گراست و بازرگانی بر صنعت سوار می‌شود و نمی‌تواند امکانات را در خدمت صنعت آورده و موفق شود.» وی افزود: «وزارت بازرگانی هم مسئول تولید و هم مسئول تامین بود و باید در این خصوص پاسخگو باشد چراکه هر وقت کم می‌آورد سراغ واردات می‌رود، درحالی که این دو اگر جدا باشند مسائل بهتر تامین می‌شود.»

دولت باید تشکیل وزارت بازرگانی را در ابتدای دوره خود دنبال می‌کرد

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تأکید کرد: «دولت در ماه‌های پایانی خود به‌سر می‌برد و چرا به دنبال تغییر در ساختار است در حالی که باید این کار را در شروع دوره ابتدایی خود دنبال می‌کرد.»

در توزیع مناصب هم دچار فساد هستیم

وی همچنین درباره مناصب نمایندگان پس از مجلس و حضور در وزارتخانه‌هایی همچون نفت از طریق لابی‌گری با وزرا در زمان خدمت گفت: «متاسفانه همان‌طور که ما در توزیع ثروت فساد داریم، در توزیع مناصب هم دچار فساد هستیم که این قابل قبول نیست.»