سریال‌های الف ویژه اگر حالا ساخته می‌شدند چه قدر بودجه می‌خواستند؟

مهسا بهادری: احتمالا در روزهای گذشته و پس از ماجراهای سریال «موسی» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا و تهیه‌کنندگی سید محمود رضوی و احتمال کند شدن روند ساخت سریال «سلمان فارسی» به کارگردانی داوود میرباقری نام سریال‌های الف ویژه بیش از پیش به گوشتان خورده باشد. عده‌ای گمان می‌کنند سریال‌های الف ویژه، صرفا سریال‌های تاریخی هستند و این ماجرا هم به این خاطر است که بیشتر سریال‌های فاخر یا همان الف ویژه‌ای که در ایران تولید شده در همین دسته قرار داشته، به این جهت می‌توان گفت این تعریف اشتباه نیست اما همه سریال‌های تاریخی هم در این دسته‌بندی قرار ندارد به همین خاطر تعریف سریال‌های الف ویژه نیاز به تکمیل شدن دارد.

سریال‌های الف ویژه آن دسته از آثاری است که دکوربندی‌های عظیمی هم داشته و معمولا در شهرک‌های سینمای تولید می‌شود، اما می‌تواند از حیث کیفیت ساخت و بازنمایی مضامین در حد استانداردهای جهانی بوده و بتواند در عرصه‌های بین‌المللی مطرح شود یا دست‌کم تعداد کثیری از مخاطبان را در تماشای اثر با خود همراه کند.

البته متاسفانه درحال حاضر هم در تعریف سریال‌های فاخر به میزان برآورد تولید این آثار اکتفا می‌کنند که هم بالاتر از حد استاندارد هزینه تولید سریال‌های معمولی است و هم این‌که از حیث مضمونی بیشتر ناظر و محدود به ژانر تاریخی است.

نکته اصلی و اساسی که در مورد آثار الف ویژه وجود دارد این است که تلویزیون سالانه ده‌ها سریال تولید می‌کند که پس از چندسال یا حتی چند ماه داستان آن را به خاطر نمی‌آوریم اما ویژگی مهم سریال‌های الف ویژه این است که قطعا در ذهن می‌ماند. سال‌ها از ساخت سریالی مانند «هزار دستان»، «سربداران» و حتی «ابن سینا» گذشته اما همه گوشه‌هایی از آن سریال را بخاطر دارند، این همان بحث محتواست که باید در آثار با کیفیت بالایی ارائه شود در واقع هر سریالی که نام الف ویژه را به دنبال دارد، واقعا الف ویژه نیست.

اگر به سریال‌های الف ویژه‌ای که از ابتدای انقلاب ساخته شده نگاهی بیندازیم متوجه می‌شویم که آثار زیادی با این عنوان ساخته و به نمایش درآمده است اما از این تعداد، تنها چند سریال به شهرت و مخاطب چشمگیری دست پیدا کرده و به یادماندنی شده است.

سریال «نفوذ» به کارگردانی جواد شمقدری، «ایل‌دا» به کارگردانی راما قویدل، «جشن سربرون» به کارگردانی مجتبی راعی، «دادستان» به کارگردانی مسعود ده‌نمکی، «طلاق» به کارگردانی ابوالقاسم طالبی از سریال‌های تازه‌ای هستند که با عنوان الف‌ویژه روی آنتن تلویزیون رفتند؛ اما از نظر منتقدان هیچ یک تاثیر، محبوبیت و مخاطب «سربداران»، «امام علی (ع)»، «مدار صفر درجه»، «کلاه پهلوی»، «مختارنامه» و حتی «معمای شاه» را نداشتند.

بیشتر بخوانید:

بازیگر نقش حضرت موسی عوض شد؟

4 هزار میلیارد تومان، بودجه رسمی ساخت دو سریال تاریخی

موج تورم، «موسی» را هم می‌برد

ده سریال الف ویژه تاریخ تلویزیون که شهرت خوبی هم دارند را نگاه کنیم و بررسی کنیم که اگر قرار بود حالا ساخته شوند به چند میلیون یا چند میلیارد بودجه نیاز داشتند؟

سریال «هزار دستان» به کارگردانی علی حاتمی با بودجه 90 میلیون تومان در سال‌های 1358 تا 1366 ساخته شد. ساخت این اثر با دلار با 10 تومانی شروع و با دلار 99 تومانی به پایان رسید در واقع در طول ساخت این سریال قیمت دلار به طور میانگین 55 تومان بود. اگر بخواهیم حساب کنیم این سریال حالا و با دلار 42 هزار تومانی ساخته شود، به طور میانگین بودجه‌ای معادل 68 میلیارد و 727 میلیون و 246 هزار تومان با دلار عادی و با دلار نیمایی که قیمت آن 28 هزار و 500 تومان است، نیازی به بودجه‌ای حدود 46 میلیارد و 636 میلیون و 345 هزار و 500 تومان بود.

سریال «سربداران» به کارگردانی محمدعلی نجفی با بودجه 48 میلیون تومان در سال‌های 1360 تا 1363 ساخته شد. ساخت این اثر با دلار 27 تومانی شروع و دلار 58 تومانی به پایان رسید این یعنی میانگین قیمت دلار در طول ساخت این سریال 43 تومان بود. اگر این سریال حالا و با دلار 42 هزار تومانی ساخته می‌شد به طور میانگین به بودجه‌ای حدود 46 میلیارد و 883 میلیون تومان نیاز داشت، این رقم با قیمت دلار نیمایی فعلی به 31 میلیارد و 813 میلیون تومان می‌رسد.

سریال «بوعلی سینا» به کارگردانی کیهان رهگذار با 17 میلیون تومان بودجه تصویب و در نهایت با 15 میلیون تومان ساخته شد و منوچهر محمدی دو میلیون تومان را به تلویزیون بازگرداند، در سال 1364 قیمت دلار 61 تومان بود. 10 میلیارد و 327میلیون و 868 هزار تومان که با ارز نیمایی رقمی حدود 7 میلیارد تومان می‌شود.

سریال فاخر «امام علی» به کارگردانی داوود میرباقری در بین سال‌های 1370 تا 1375 با هزینه، حدود 270 میلیون تومان ساخته سد. میانگین قیمت دلار در آن سال‌ها 293 تومان بود که اگر قرار بود در این سال‌ها و با دلار 42 هزار تومانی ساخته شود به رقمی معادل 38 میلیارد و 703 میلیون تومان نیاز داشت که با ارز نیمایی می‌شود رقمی حدود 26 میلیارد و 262 میلیون تومان.

سریال «در چشم باد» به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی بین سال‌های 1382 تا 1387 با بودجه 12 میلیارد تومانی ساخته شد و میانگین قیمت دلار در آن زمان 900 تومان بود. اگر قرار بود این سریال در سال 1401 ساخته شود به بودجه‌ای معادل 560 میلیارد تومان نیاز داشت و این رقم با ارز نیمایی380 میلیارد تومان تخمین زده می‌شود.

سریال «یوسف پیامبر» به کارگردانی فرج‌الله سلحشور با 6 میلیارد و 700میلیون تومانی در سال‌های 1383 تا 1386 ساخته شد. در آن سال‌ها رقم تقریبی دلار 905 تومان بود. اگر سلحشور می‌خواست این سریال را حالا بسازد باید حدود 311 میلیارد تومان بودجه دریافت می‌کرد و اگر ارز نیمایی به او تعلق می‌گرفت، نیاز به بودجه‌ای معادل 211 میلیارد تومان دریافت می‌کرد.

سریال «مختارنامه» به کارگردانی داوود میرباقری نیز از سال 1383 کار تولید را شروع کرد و سال 1388 کارش را به پایان رساند و در همین زمان بودجه 24 میلیارد تومانی دریافت کرد. میانگین قیمت دلار در آن سال‌ها 937 تومان بود. میرباقری که حالا در حال ساخت «سلمان فارسی» است اگر می‌خواست اکنون «مختارنامه» را بسازد باید هزار و هفتاد و پنج میلیارد و 770 میلیون تومان دریافت می‌کرد.

سریال «روزگار قریب» به کارگردانی کیانوش عیاری درسال 1386 و با 3 میلیارد تومان ساخته شد. در آن سال‌ها میانگین دلار 935 تومان بود. عیاری در این روزها و با این قیمت دلار می‌توانست این سریال را با 134 میلیارد و 760 میلیون تومان بسازد.

سریال «معمای شاه» به کارگردانی محمدرضا ورزی که در زمان خودش هم سریال پر هزینه‌ای بود در سال‌های 1389 تا 1394 و با بودجه 56 میلیارد تومان ساخته شد، در آن سال‌ها میانگین قیمت دلار 2 هزار و 350 تومان بود؛ که با دلار فعلی می‌شود هزار میلیارد و با دلار نیمایی رقمی حدود 680 میلیارد تومان تخمین زده می‌شود.

سریال «کلاه پهلوی» به کارگردانی سید ضیاءالدین دری در حدود سال‌های 1390 و با بودجه 8 میلیارد تومانی ساخته شد در آن سال‌ها میانگین قیمت دلار هزار و 300 تومان بود که اکنون دری با ارز نیمایی به 175 میلیارد و 385 میلیون تومان و با دلار 42 هزار تومانی 258 میلیارد تومان بودجه نیاز داشت.

57245