سل: علائم، علل، درمان و نکات پیشگیری
با درمان، سل معمولاً قابل درمان است، اما در صورت عدم درمان می‌تواند کشنده باشد. گونه‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک‌ها در حال افزایش هستند. واکسیناسیون ب‌ث‌ژ (گونه‌ای از باکتری‌های ایجاد کننده سل) می‌تواند از عفونت جلوگیری کرده یا شدت و مدت آن را کاهش دهد.
فرارو - سل یک بیماری عفونی باکتریایی است که به طور عمده ریه‌ها را درگیر می‌کند، اما ممکن است به سایر اعضای بدن نیز گسترش یابد. این بیماری به‌طور معمول به دلیل عفونت با مایکوباکتریوم توبرکولوزیس ایجاد می‌شود و از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود.
به گزارش فرارو، در گذشته تحت کنترل بود، اما با شیوع بیماری‌هایی همچون ایدز، فقر، سوء مصرف الکل و داروها، مجدداً ظاهر شده است.
علائم شایع سل:
- مراحل اولیه:
- غالباً بدون علامت
- علائم شبیه آنفلوانزا
- مراحل ثانویه:
- تب اندک
- کاهش وزن
- خستگی مزمن
- تعریق شدید به ویژه در شب
- مراحل بعدی:
- سرفه خلط‌دار که ممکن است به تدریج خونی، زرد، غلیظ یا خاکستری شود
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- ادرار قرمز یا کدر (گاهی)
علل سل:
سل به‌طور عمده توسط باکتری مایکوباکتریوم توبرکولوزیس ایجاد می‌شود که از طریق هوا و از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. همچنین، گاوها نیز می‌توانند این بیماری را از طریق شیر غیرپاستوریزه منتقل کنند.
عوامل افزایش‌دهنده خطر:
- افراد بالای 20 سال و نوزادان
- بیماری‌های مزمنی که سیستم ایمنی را کاهش می‌دهند
- مصرف داروهای ساکت‌کننده ایمنی یا کورتیکواستروئیدها
- شرایط زندگی شلوغ و غیر بهداشتی
- سوء مصرف الکل و دارو
- ایدز
- افراد بی‌خانمان
- بیماران خارجی یا پناهندگان
پیشگیری از سل:
- واکسیناسیون ب‌ث‌ژ (گونه‌ای از باکتری‌های ایجاد کننده سل) می‌تواند از عفونت جلوگیری کرده یا شدت و مدت آن را کاهش دهد.
- درمان پیشگیرانه با داروهایی مانند ایزونیازید برای افرادی که تست پوستی توبرکولین مثبت دارند، به ویژه کودکان زیر 5 سال.
عواقب مورد انتظار:
با درمان، سل معمولاً قابل درمان است، اما در صورت عدم درمان می‌تواند کشنده باشد. گونه‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک‌ها در حال افزایش هستند.
عوارض احتمالی سل:
- آبسه ریه
- برونشکتازی
- بیماری انسدادی مزمن ریه
- نارسایی تنفسی
- گسترش عفونت به مغز، استخوان، ستون فقرات و کلیه‌ها
درمان سل:
- آزمون‌های تشخیص شامل تست پوستی توبرکولین، آزمایش‌های خون، بررسی خلط و رادیوگرافی قفسه سینه است.
- ممکن است از شما خواسته شود که نمونه خلط 24 ساعته خود را برای بررسی آزمایشگاهی جمع‌آوری کنید.
- داروهای ضد سل معمولاً برای 9-12 ماه و به صورت ترکیبی برای پیشگیری از مقاومت باکتریایی تجویز می‌شود.
فعالیت و رژیم غذایی:
- استراحت در بستر تا زمانی که علائم از بین بروند و آزمایش‌ها از بین رفتن میکروب‌های سل را نشان دهند.
- در برخی موارد، ممکن است لازم باشد برای حدود 6 ماه فعالیت‌های خود را محدود کنید.
- رژیم غذایی خاصی برای سل وجود ندارد، اما مراقبت از تغذیه و حفظ وضعیت جسمانی بسیار مهم است.
زمان مراجعه به پزشک:
- اگر خود یا یکی از اعضای خانواده‌تان علائم سل را داشته باشید.
- اگر علائم با وجود درمان همچنان ادامه داشته باشند یا بدتر شوند.
- اگر دچار علائم جدید و غیرقابل توجیه شوید، چرا که داروهای درمانی ممکن است عوارض جانبی داشته باشند.
سل یک بیماری قابل درمان است، اما در صورت عدم درمان و عدم پیگیری، می‌تواند به عوارض جدی و حتی مرگ منجر شود.
از دست ندهید