شبه کودتای رئیس‌جمهور تونس با حمایت سعودی، امارات و فرانسه؟

گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو - امیر قشقایی، تقریبا ده سال از انقلاب نان در تونس می‌گذرد. انقلابی که نسبت به بیکاری و وضع معیشتی نه چندان جالب این کشور رقم خورد. اما حالا پس از گذشت ده سال نا آرامی‌ها جدیدی در این کشور شروع شده است.

شبه کودتا در تونس؟

اعتراضات به عملکرد ضعیف دولت تونس در کنترل ویروس کرونا جرقه‌های اعتراضات مردمی این کشور را بوجود آورده است. اما نکته جالب این اعتراضات، واکنش رئیس‌جمهور تونس به آن بوده است. قیس سعید رئیس‌جمهور تونس در ادامه روند اعتراضات مردمی کشور خود، در اقدامی چکشی نخست وزیر و رئیس پارلمان را از قدرت برکنار کرد و خود شخصا کنترل امور را به دست گرفت.

اما به عقیده کارشناسان بین‌الملل و اکانت توییتری مجتهد که منصوب به یکی از افشاگران اسرار خاندان سلطنتی آل‌سعود است، یک شبه کودتا در تونس جریان است که در آن فرانسه با کمک بن‌سلمان، بن زاید و عبدالفتاح السیسی دست دارد. از طرفی برخی منابع خبری معتقدند که قیس سعید با همکاری ارتش تونس در ادامه اعتراضات مردمی این کشور، دست به شبه کودتا زده است.

بعد از نشست اضطراری رئیس جمهوری با برخی از مقامات بلندپایه این کشور، ریاست جمهوری تونس در بیانیه‌ای اعلام کرد که قیس سعید تصمیم گرفته اداره امور کابینه را خود برعهده بگیرد و ضمن تعلیق فعالیت پارلمان مصونیت سیاسی نمایندگان را نیز لغو کرده است. وی در بیانیه خود این تصمیمات را مطابق با اصل 80 قانون اساسی تونس خوانده است.

رئیس‌جمهور در مقابل رئیس پارلمان

در ادامه به دنبال استقرار ارتش در پایتخت تونس، نیروهای ارتش این کشور مانع از ورود «راشد الغنوشی» رئیس پارلمان و رهبر جنبش النهضه به پارلمان شدند. پس از این اقدام اختلافات بین رئیس پارلمان تونس و رئیس‌جمهور به حداکثر رسید و راشد الغنوشی که هم رئیس پارلمان تونس است و هم رئیس بزرگترین حزب این کشور است اعلام کرده که پارلمان توسط مردم انتخاب شده است و همچنان به کار خود ادامه خواهد داد و معتبر است. او همچنین این اقدامات قیس سعید را برای سرنگونی انقلاب تونس و همچنین انقلابی علیه قانون اساسی و آزادی این کشور خوانده است.

علی العرائیده نایب رئیس جنبش النهضه تونس نیز در واکنش به تصمیمات رئیس جمهوری این کشور گفته: کاری که قیس سعید کرد یک کودتای تمام عیار علیه نهادهای دولتی است. وی تاکید کرده است که اوضاع بسیار ناپایدار و مبهم است و ما تلاش می‌کنیم تونس را آزاد و دموکراتیک نگه داریم. «علی العرائیده» با اشاره به سرنوشت هشام المشیشی، نخست‌وزیر تونس نیز گفته، هیچ کس از محل بازداشت وی خبر ندارد و ما اعتقاد داریم که وی در کاخ ریاست جمهوری نگهداری می‌شود.

طی روزهای گذشته مردم شهرهای مختلف تونس در اعتراض به سوء مدیریت دولت در مبارزه با کرونا و همچنین شرایط سخت معیشتی دست به اعتراضات خیابانی زده بودند. همچنین رئیس جمهور تونس به معترضان هشدار داده بود که جوانان این کشور به خاطر فقر خود، در این کشور هرج‌ومرج ایجاد نکنند و اگر بخواهند به فکر استفاده از سلاح بیفتند با گلوله به آن‌ها جواب داده خواهد شد.

دو دستگی بین معترضان تونس

در ادامه اعتراضات مردمی به وضعیت کرونا، مردم تونس در حال حاضر به دو دسته تقسیم شده‌اند. عده‌ای از آنان معترض به رئیس‌جمهور هستند که چرا رئیس پارلمان و نخست وزیر را برکنار کرده و عده‌ای این اقدام سعید را بهترین تصمیم‌گیری او در دوران ریاست‌جمهورییش دانسته‌اند. نخست وزیر برکنار شده تونس هفته گذشته وزیر بهداشت را برکنار کرده بود اما این تصمیم در کاهش نارضایتی‌های گسترده موثر نبود.

«منصف المرزوقی» رییس جمهور پیشین تونس و رهبر حزب «کنگره برای جمهوری»، اقدام رئیس جمهوری این کشور در را به مثابه شکست کل سیستم عنوان کرده است. المرزوقی گفته رئیس جمهوری تونس به پشتوانه نیروهایی که او را محافظت و پشتیبانی می‌کنند این تصمیمات را گرفته است. رئیس‌جمهور پیشین تونس همچنین عنوان کرده یک تلاش منطقه‌ای وجود دارد تا ضمن پایان دادن به بهار عربی تمامی دستاوردهای انقلاب در کشورهای عربی را از بین ببرد. او تاکید کرده: آنچه در حال حاضر شاهدیم پایان بهار عربی است. المرزوقی از مردم کشورش خواسته تا به تصمیم‌های گرفته شده واکنش نشان دهند و به گفته او مانع از بروز انقلاب شوند.

اما در جبهه مقابل مردمانی هستند که تمام و کمال از تصمیمات قیس حمایت کرده‌اند و پیش‌تر خواستار انحلال پارلمان تونس بوده‌اند. هزاران تظاهرکننده در خیابان‌ها با پلیس درگیر شده‌اند و با سر دادن شعارهایی علیه حزب حاکم خواهان انحلال پارلمان بودند. بعضی از تظاهرکنندگان به دفاتر حزب حاکم، جنبش النهضه حمله و اقدام به تخریب اموال نیز کرده بودند.

در ادامه قیس سعید با اعلام برکناری دولت، از تلاش برای بازگرداندن آرامش به کشور با کمک یک نخست وزیر جدید خبر داد. او در یک سخنرانی تلویزیونی گفت: این تصمیم‌ها را اتخاذ کرده‌ایم تا آرامش اجتماعی به تونس برگردد و کشور نجات داده شود. سعید هشدار داده است که با استفاده از ارتش با خشونت‌ها مقابله خواهد کرد. به هر کسی که به فکر کاربرد اسلحه است و هر کسی که شلیک کند، هشدار می دهم که نیروهای مسلح در پاسخ شلیک خواهند کرد. انقلاب تونس که ده سال پیش رخ داد، سرآغاز تغییرات سیاسی گسترده در جهان عرب بود که به بهار عربی مشهور شد.

تونس در حال حاضر درگیر بحران اقتصادی است و وضعیت همه گیری ویروس کرونا در این کشور وخیم است.

ترکیه اقدامات رئیس‌جمهور تونس را محکوم کرد

تحرکات اخیر تونس، انتقادات مقامات ترکیه را نیز به همراه داشته است. عمر چلیک سخنگوی حزب «عدالت و توسعه» تعلیق پارلمان و برکناری دولت، کودتایی علیه مشروعیت سیاسی در تونس دانست.

به نوشته روزنامه «دیلی صاباح»، چلیک با انتقاد از اتفاقات سیاسی شب گذشته در تونس تاکید کرد: «اقدام نامشروع رئیس‌جمهور تونس، هیچ پایه و اساس قانونی ندارد». «مصطفی شنتوپ» رئیس پارلمان ترکیه نیز در این‌باره گفت: «آنچه در تونس در حال رخ‌دادن است، نگران‌کننده است. هر تصمیمی که مانع کار مجلس و نمایندگان منتخب شود، کودتایی علیه نظام قانون اساسی تلقی می‌شود».

تحلیلگران اتفاقات رخ داده در تونس را با روند جریان‌های بعد از برکناری محمد مرسی و روی کار آمدن عبدالفتاح سیسی مقایسه می‌کنند. جایی که رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح ارتش مصر، دقیقا 8 سال قبل و در همین ماه ژوئیه با بهره‌گیری از اعتراضات مردمی علیه دولت اخوانی، در یک کودتا قدرت را به دست گرفت و از سال 2013 همچنان به عنوان رئیس جمهوری به کار خود ادامه می‌دهد. در دسامبر 2010 و با آغاز تحولات موسوم به بهار عربی در تونس، این کشور نخستین جایی بود که دیکتاتور آن پس از گسترش اعتراضات مردمی از قدرت برکنار و از کشور فرار کرد. بعد از آن روند دموکراتیک تحولات باعث شده بود تا از تونس به عنوان تنها تجربه موفق بهار عربی یاد شود که پیامدهای این تحولات به بازگشت دیکتاتوری پیشین نینجامیده است.

این در حالی بود که در دیگر کشورها همچون مصر، سوریه، لیبی، بحرین و یمن یا دیکتاتورهای پیشین به قدرت بازگشته بودند و یا روند تحولات باعث بغرنج‌تر شدن وضعیت این کشورها شده بود.

زین‌العابدین بن‌علی دیکتاتور تونس در ژانویه 2011 بعد از گسترش اعتراضات مردمی پس از 23 سال حضور در قدرت از کشور فرار کرد و به عربستان سعودی گریخت و در سال 2019 در همان جا درگذشت.

انتهای پیام /