شرط آمریکا برای بازگشت به برجام

به گزارش خبرگزاری فارس، پرایس در کنفرانس خبری خود در خصوص اظهارات «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی ایران، ابتکارهای جدیدی را با هدف احیای برجام پیشنهاد داده است، تلویحا این خبر را تایید کرد اما از اظهارنظر مستقیم در مورد پیشنهادهای ایران خودداری کرد.

وی در ادامه تصریح کرد که واشنگتن و شرکای اروپایی این کشور آمادگی دارند توافق برجام را در وین به منظور پایبندی متقابل به برجام نهایی کنند. او گفت برای تحقق این هدف، «تهران باید تصمیم بگیرد که درخواست های فرا برجامی خود راکنار بگذارد» و مدعی شد که پیشنهادهای جدید تهران شامل خواسته‌های خارج از توافق 2015 است. ند پرایس در ادامه گفت که تهران و واشنگتن از طریق «انریکه مورا» هماهنگ‌کننده اروپایی مذاکرات وین در حال برقراری تماس غیرمستقیم هستند و ادامه داد: «ما منتظر پاسخ سازنده ایرانی ها هستیم، پاسخی که مسائلی را که خارج از برجام است، پشت سر بگذارد.» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا همچنین اظهار کرد که واشنگتن به صورت غیرمستقیم با ایران در ارتباط است. سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به این سوال که یک منبع مطلع مدعی شده بود «بایدن 48 ساعت پیش از تصویب قطعنامه شورای حکام، پیام محرمانه ای برای ایران فرستاده و گفته بود، لحن قطعنامه شورای حکام ضعیف شده، تلافی نکنید، چون به خاطر کنگره دست دولت من بسته است»، آیا او فرستادن این پیام به ایران را تایید می‌کند، گفت: من فرستادن این پیام به ایران را تکذیب می کنم. من از اینکه چنین پیامی فرستاده شده باشد، اطلاعی ندارم، کسی هم در وزارت امور خارجه نمی داند.

امیرعبداللهیان چه گفته بود؟

امیرعبداللهیان روز سه شنبه در نشست خبری مشترک با همتای پاکستانی با تاکید بر اینکه ایران پیشنهادهای جدیدی را ارائه داده است، گفت: «ما یک پکیج سیاسی جدید و ابتکار جدید را روی میز قرار دادیم، طرف آمریکایی این ابتکار را پذیرفت، اما بر تصویب قطعنامه هم تاکید داشت. در نتیجه جمهوری اسلامی ایران هم با افزایش فعالیت‌های هسته ای خود در حوزه هایی که از طریق سازمان انرژی اتمی اعلام، اجرایی و عملی شد و به صورت رسمی هم قبل از صدور قطعنامه به دبیرخانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع داده شد، این اقدامات را انجام دادیم.» وزیر خارجه ایران با بیان اینکه جمهوری اسلامی هیچ گاه از میز مذاکره فرار نکرده و معتقدیم مذاکره و دیپلماسی بهترین راه برای رسیدن به نقطه پایانی توافق است، خاطرنشان کرد: ما در مذاکراتی که همکارم باقری با انریکه مورا و کشورهای 1+ 4در وین داشتند و همچنین تبادل پیام هایی که در این مدت بین ایران و آمریکا انجام شد، اثبات کردیم که اهل گفت وگو، منطق و رسیدن به توافقی خوب، قوی و پایدار هستیم.

بازگشت به برجام مشروط شد

همزمان با این تحولات، وزیر امور خارجه آمریکا در گفت وگویی به سوالی درباره تاثیر تحولات اخیر در همکاری ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر چشم انداز احیای توافق هسته ای پاسخ داد. به گزارش «ایسنا» آنتونی بلینکن، در پاسخ به این سوال که آیا خاموش کردن دوربین های فراپادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سوی ایران، به معنای این است که چشم انداز رسیدن به توافقی با ایران در زمینه برنامه هسته ای اش از بین رفته است، گفت: مطمئنا آن را از چیزی که هست، سخت تر می‌کند. اما واقعیت این است که ما در سال گذشته، زمان زیادی را با شرکای اروپایی مان، حتی با چین و با روسیه صرف پیگیری برای بازگشت به پایبندی به برجام (توافق هسته ای) کرده ایم. بخش عمده این کار، درباره خود توافق به انجام رسیده است. اما متاسفانه، همان‌طور که می دانید، ما در خروج از توافق و انجام دادن اقداماتی از سوی ایران برای راه اندازی دوباره برنامه هسته ای اش شاهد نتایج هولناکی بوده ایم، چون زمان گریز ایران ذیل توافق، که مدت زمان لازم برای تولید مواد شکافت پذیر کافی به منظور تولید یک سلاح هسته ای است، از یک سال در زمان اجرایی شدن توافق، الان به چند هفته یا کمتر از آن رسیده است.

بلینکن ادامه داد: اما اگر ایران انتخاب کند که به سمت بازگشت به پایبندی به توافق پیش برود، جزئیات و شرح کار برای انجام دادن آن وجود دارد. چیزی که اتفاق افتاده، این است که ایران اساسا دنبال این بود که مسائل فراتری را وارد این مذاکرات کند که هیچ ربطی به برجام نداشتند.

ایران همچنین اقداماتی مانند خارج کردن دوربین ها از تاسیسات اتمی انجام داده است و این کار بازگشت به برجام را به مراتب سخت تر می‌کند، چون این دوربین ها برای راستی آزمایی توافق ضروری اند. او بار دیگر با تلاش برای انداختن توپ در زمین ایران گفت: بنابراین، به خود ایران بستگی دارد. اگر انتخاب کند، می‌تواند. اگر دست از تلاش برای گنجاندن مسائل فراتر بردارد، اگر دست از تلاش برای خاموش کردن دوربین ها بردارد، امکان بازگشت به توافق وجود خواهد داشت که موجب بالا بردن امنیت توسعه منافع ما و دیگر متحدان و شرکایمان می‌شود. اما رویه ای که الان طی می‌کند، در مسیر دیگری است.

تنش به سود هیچ طرفی نیست

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با اشاره به اینکه گفت‌وگوها با ایران برای احیای توافق هسته‌ای به بن‌بست رسیده است تاکید کرد که افزایش تنش‌ها به سود هیچ طرفی در مذاکرات هسته‌ای با ایران نیست. به گزارش «ایسنا»، رافائل گروسی در گفت وگو با شبکه العربیه گفت گفت وگوها با ایران برای احیای توافق هسته‌ای به بن بست رسیده است. وی با تکرار ادعاهای اخیرش گفت که آژانس تلاش می‌کند که برخی حقایق موجود در ایران را توضیح دهد و این آژانس هیچ‌گونه پاسخی از تهران درخصوص سوالات فنی که مطرح کرده است، دریافت نکرده است. گروسی گفت: ایران به آثار اورانیوم پیدا شده در سه سایت سری پاسخی نداده است و این کشور باید به دادن توضیحات روشن پایبند باشد، زیرا تحقیق و بازرسی دو بخش اساسی فعالیت آژانس در سایت‌های هسته‌ای ایران است.

دوربین‌هایی که ایران از کار انداخت، بخش مهمی از مکانیزم نظارت بود و ایران با این کار برای فعالیت آژانس مانع‌تراشی می‌کند و شفافیت را کم می‌کند. مدیرکل آژانس در ادامه گفت: افزایش تنش به سود هیچ طرفی در مذاکرات هسته‌ای با ایران نیست و نقض قوانین هسته‌ای تهران را از مسیر مذاکرات دور می‌کند. وی درخصوص سایت کرج نیز مدعی شد که به دوربین‌ها در آنجا آسیب وارد شده و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاعی ندارد که دقیقا در آنجا چه اتفاقی افتاده است. اخیرا آمریکا و کشورهای اروپایی برجام با اقدامی که بر تنش های موجود در زمان وقفه در مذاکرات افزوده است، قطعنامه ای را علیه ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که هفته پیش به تصویب رسید. 30کشور رای موافق، دو کشور (چین و روسیه) رای مخالف و سه کشور (هند، لیبی و پاکستان) رای ممتنع دادند. ایران در پی تصویب این قطعنامه گفته بود، پاسخ آن «قاطع و متناسب» خواهد بود.

بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی روز چهارشنبه گذشته اعلام کرد: تصمیم بر این شد تا بخشی از همکاری های فراتر از پادمان که جزو تعهدات ما نبود و بر مبنای حسن نیت انجام می شد، متوقف شود؛ مثلا ضبط برخی فعالیت‌ها توسط دوربین های آژانس و دستگاه سنجش غنای برخط و فلومتر آژانس در ایران، سازمان انرژی اتمی نیز در پی این اقدام، با انتشار ویدئویی از خاموشی تعداد قابل‌توجهی از دوربین های نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر داد. در این ویدئو نشان داده می‌شود که اپراتورها، برق متصل به دوربین های فراپادمانی را قطع می‌کنند.