شعر ثروت ما ایرانی‌هاست / برای جوایز مشکل مالی نداریم
مدیرعامل خانه کتاب در نشست خبری جشنواره شعر فجر گفت: شعر ثروت ما ایرانیان است و یک خلق تام و تمام و یک خلق‌کننده و نهضت خلق‌ساز را می‌تواند برای ما پیش آورد.
مدیرعامل خانه کتاب در نشست خبری جشنواره شعر فجر گفت: شعر ثروت ما ایرانیان است و یک خلق تام و تمام و یک خلق‌کننده و نهضت خلق‌ساز را می‌تواند برای ما پیش آورد.
به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری هفدهمین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر صبح امروز یکشنبه، 9 بهمن با حضور علی رمضانی مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات و رضا اسماعیلی دبیر علمی این‌دوره از جشنواره مذکور در خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.
اسماعیلی در ابتدای این نشست گفت: با استفاده از تجربیات و تلاش‌های مدیران و داوران، از زمان اعلام فراخوان تا کنون، جشنواره به روال مناسب برگزار کنیم، امیدواریم شاهد اتفاقات خوبی در بخش‌های رقابتی جشنواره و محافل ادبی و بین‌الملل که به شاعران فارسِ‌زبان اختصاص دارد، باشیم. با لطف خداوند و همراهی هیئت علمی جشنواره، این دوره از جشنواره به خوبی پیشرفت رفت. ما برای برپایی مراسم باشکوه اختتامیه تلاش می‌کنیم.
وی با بیان این‌که امسال رشد 20 درصدی آثار را نسبت به سال گذشته داشتیم سال، افزود: سال گذشته 2700 عنوان کتاب مورد ارزیابی قرار گرفت، اما امسال 3125 عنوان کتاب در بخش‌های شعر بزرگسال و زیر شاخه‌های آن، شعر کودک و نوجوان و درباره شعر شامل نقد و پژوهش در شعر مورد ارزیابی و داوری قرار گرفتند. فرصت ما تنگ تر بود اما داوران به صورت تمام وقت و با دقت نظر و وسواس غیرقابل توصیف آثار را ارزیابی کردند و حتی گاه جدل ادبی هم صورت می گرفت تا به نتیجه مطلوب برسند. داوری‌ها فشرده اما با گذاشتن زمان طولانی انجام گرفت. تلاش کردیم برای داوری‌ها در کناب چهره‌های پیشکسوت از چهره‌های جوان نیز استفاده کنیم.
دبیرعلمی جشنواره شعر فجر درباره محافل ادبی هم با اشاره به اطلاع‌رسانی در این زمینه، گفت: در این بخش تلاش کردیم تمرکززدایی کنیم و افتتاحیه محافل را در شیراز داشتیم وبعد محافلی در استان‌های دیگر برگزار شد.
اسماعیلی توجه به شعر نو را از برجستگی‌های این دوره عنوان کرد و گفت: در سال‌های گذشته هم شعرهای سپید و نیما خوانده می‌شد، اما امسال این بخش را به صورت مستقل دیدیم. یکی دیگر از ویژگی های برجسته این دوره نشست‌های دانشگاهی بود که در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد. یکی از گلایه‌های همیشگی دوستان درباره جشنواره شعر فجر این است که جشنواره به صورت چراغ خاموش برگزار می‌شود، ما تلاش کردیم با اطلاع‌رسانی در این زمینه این اتفاق نیفتد و فعال‌تر عمل کنیم. در جشنواره تا به امروز حاشیه‌ای نداشتیم و با سلامت کامل برگزار شده، حاشیه‌ها مانع برگزاری مطلوب جشنواره می‌شود.
سپس رمضانی گفت: شعر ثروت ما ایرانیان است؛ یک خلق تام و تمام و یک خلق‌کننده و نهضت خلق‌ساز را می‌تواند برای ما پیش آورد. به این دلیل بر کلمه خلق تکیه می‌کنم که در سایر گونه‌های ادبی به اندزاه شعر الهام‌بخشی و روان‌شدن بر زبان اقشار مختلف مردم و همه‌گیری را نمی‌توانیم پیدا کنیم لذا خلقی که در شعر نهفته است، منحصر به فرد است. حتی می‌توانیم ادعا کنیم شعر به زبان فارسی تعلق دارد و در زبان دیگری این‌گونه ساخت‌یافته و جمع‌پسند، نمی‌توانیم ببینیم. شعر فارسی از ابتدا واگویه روحیه ملت ایران از جمله اخلاص و ایمان و برادری و نودوستی و انسانیت و شرافت و همه ویژگی‌های مثبت قابل بیان برای ملت است.
وی با اشاره به آثار سیده به جشنواره گفت: حجم آثار رسیده نویدبخش یک دامنه پرشمار علاقه‌مندان به حوزه شعر است. آثار شاعران، با کتاب اول در این دوره برجسته و پرتعداد و پرشمار بود. روز سه‌شنبه، محفل بین‌الملل را به عنوان ششمین محفل هفدمین جشنواره فجر برگزار می‌شود.
رمضانی درباره آموزش در زمینه شعر هم در جشنواره شعر فجر گفت: همان‌طور که در کنار جایزه جلال آل احمد دوره آموزشی «آل جلال» را داشتیم، در کنار دوره جشنوراه شعر فجر دوره آموزشی «کلک خیال» را از دوازدهم تا چهاردهم بهمن‌ماه درتهران با حضور 120 نفر از شاعران جوان و با تدریس 13 استاد شعر امروز و انقلاب برگزار خواهیم کرد.
مدیرعامل خانه کتاب گفت: همکاران ما تلاش کردند یک فضای آرام، منطقی و به دور از تنش و فشار برای اعضای هیئت علمی و داروان فراهم کنند. در شرایطی که برخی تلاش می‌کنند حوزه فرهنگ را که حوزه ذاتا آرامش‌بخش، تعالی‌دهنده و پیش‌برنده جامعه است، برهم بزنند و دچار چالش‌هایی بکنند، زحمت مضاعف دارد که شرایطی کنید تا داوران بتوانند با آرامش خاطر و بدون فشار و هیاهو به کار فنی و علمی خود بپرادازند و به مرحله نهایی برسند. مهم ترین جزء فرهنگ ما مقوم‌های آن هستند، شعر مهم‌ترین شکل‌دهنده فرهنگ ماست و امیدوار تلاش همکاران مورد رضای اهالی ادبیات و مورد پسند عموم مردم باشد.
رمضانی افزود: اختتامیه جشنواره بین المللی روز جمعه، در مرکز همایش‌های بین‌المللی از ساعت 18 تا 20 برگزار می‌شد در این مراسم بخش ویژه تجلیل از قادر طهماسبی برگزار می‌شود.
در ادامه این‌نشست اسماعیلی گفت: برگزاری جشنوراه شعر فجر به دنبال این است که در حوزه ادبیات پویایی ایجاد کند و به ادبیات رونق دهد تا شاهد نوآوری‌ها و خلاقیت‌های بیشتری باشیم. این مباحث در جلسات مختلف با مدیرعامل خانه کتاب و داوران مطرح شده است تا به دنیال راهکاری در این مورد باشیم.
وی افزود: بخشی از این ماجرا به خانه کتاب و ادبیات بر می‌گردد و بخشی هم به فضای ادبی و بعد رسانه‌ای و بعد خبری برمی‌گردد؛ در بخشی که به ما بر می‌گردد، تلاش کتاب‌های برگزیده به نحو احسن در برنامه‌های خانه کتاب دیده و شنیده شود، کتاب‌ها بعد از برگزیده شدن توسط وزارت ارشاد خریداری شود که یک حمایت است. بخش دوم یعنی اصاحب رسانه باید در پوشش مناسب رویدادها دورخیز مناسبی داشته باشند و از برگزیده‌ها و شایسته‌های تقدیر درخواست نقد و یادداشت داشته باشند. کتاب‌هایی برگزیده هم شاعران را در طول سال توسط سانه‌ها بیشتر دیده شود، منقدان و پژوهشگران هم روی صحنه بیایند و کتاب‌ها نقد و بررسی کنند.
اسماعیلی با بیان این‌که این جشنوراه در دوره برگزاری تأثیر گذار بوده است، گفت: شاعرانی که برگزیده بودند، طبیعتا مرود توجه قرار گرفتند و ذهن و زبان جامعه ادبی را به خودشان معطوف کردند. این‌گونه نبوده هیچ اتفاقی برای کتاب‌ها نیفتاده باشد اما انتظارمان بیشتر است مثلا کتابی برگزیده تجدید چاپ شود و بیشتر در محافل ادبی بحث شود و شاعر بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
دبیر علمی جشنواره افزود: حوزه ادبیات و حوزه فرهنگ از لجاظ درآمدزایی حوزه فقیری است؛ سینما و موسیقی درآمد بسیار و حامیان مالی دارد اما این اتفاق در ادبیات نیفتاده و اگر بتوانیم در جشنواره شعر فجر هم در سال‌های آتی حامیان مالی مناسبی در کنار خودمان داشته باشیم، برگزاری جشنواره می‌تواند، گستردگی بیشتری پیدا کند. در نوع جوایز هم می‌توانیم تجدید نظر کنیم و جوایز مطلوب‌تری به برگزیده اهدا شود. معمولا مظلوم‌تیرین قشر حوزه فرهنگ شاعران و نویسندگان هستند. باید تلاش کنیم با اتخاذ راه‌کارهای مناسب بتوانیم رونق بیشتری به این حوزه ببخشیم.
رمضانی هم در ادامه گفت: آنچه جشنواره‌های دیگر را بیشتر به چشم می‌آورد چیست؟ رسانه. شعر محصول فردی است و کتاب هنر فردی است و در حوزه‌های دیگر موضوعات محصول کار جمعی هستند که ساخته و پرداخته شده و پس از چندبار تدوین منتشر می‌شود. کار جمعی به واسطه رسانه‌ها بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. از رسانه‌ها می‌خواهیم همان‌طور که با جدیت به حوزه‌های دیگر می‌پردازند، با جدیت به ما در همه این رشته‌ها و حوزه ادبیات بپردازند. ادبیات هیاهو ندارد و باید با کمک اهالی رسانه برایش هیایو ساخت تا محصول خلوت فردی افراد به متن جامعه بیشتر راه یابد.
وی گفت: اگر نویسنده و شاعر ایرانی در جشنواره بین‌المللی ای جایزه ببرد، چقدر متوجه می‌شویم تا این‌که فیلمی یا بازیگری در حوزه دیگر؟ بنای قیاس نداریم. این‌که دائما از سینماحرف زده می‌شود به این معنا نیست که پایین بیاید اتفاق بیشتر باید پرداخته شود اما به ادبیات هم توجه شود تا به جایگاه خود برسد.
رمضانی همچنین درباره نقدهایی که در زمینه مالی برای برگزیده نداشتن شعر جلال مطرح بود و این‌که در جشواره شعر فجر هم وجود دارد، گفت: خانه کتاب و ادبیات ایران به هیچ وجه در این زمینه دخالتی ندارد، برعکس از اعضای هیئت علمی گفتگو می‌کنیم که اهالی ادبیات زحمت کشیدند بدون محدودیت داوری کنید و برگزیده داشته باشید. مشکل مالی برای اعطای جوایز نداریم. رقم هم بالا نیست اما درحال مذاکره با مسئول بودجه هستیم که بودجه جوایز را تقویت کنیم.
اسماعیلی هم در پایان این‌برنامه گفت: همکارن خانه کتاب عتابی درباره مسائل مالی ندارد خود داوران ما وسوساس دارند. اما امسال هم برگزیده و هم شایسته تقدیر خواهیم داشت.