شفافیت اطلاعات و فرایند‌ها در نظام سلامت با نسخه‌نویسی الکترونیک / مرجع پاسخگویی به مشکلات اجرایی وجود ندارد
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ استفاده از فناوری‌های نوین مانند نسخه‌نویسی الکترونیک نقش مهمی در ارتقاء کیفیت خدمات‌رسانی در حوزه بهداشت و درمان ایفا خواهد کرد، اما در این میان توجه به کیفیت زیرساخت‌های فنی و همچنین رفع مشکلات اجرایی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و نقش بسزایی در موفقیت این‌گونه طرح‌های ملی خواهد داشت. برای بررسی ابعاد مختلف این موضوع و اطلاع از رویکرد مجلس نسبت به نحوه اجرای این طرح مهم به سراغ دکتر فاطمه محمدبیگی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی رفتیم و دیدگاه وی را در این زمینه جویا شدیم. تشکیل کمیته سلامت الکترونیک محمدبیگی با اشاره به تشکیل کمیته سلامت الکترونیک در کمیسیون بهداشت مجلس می‌گوید: «تا این لحظه 17 جلسه در 5 کارگروه مختلف برگزار شده و دیدگاه‌های بیش از 40 نفر از متخصصان حوزه سلامت و فناوری اطلاعات جمع‌آوری شده است. ضمن اینکه انجام بازدید‌های میدانی از ظرفیت‌ها و اقدامات انجام‌شده، پیشنهاد اجرای بند الف تبصره 17 بودجه 1401 و پیشنهاد تهیه نقشه راه سلامت الکترونیک کشور در برنامه پنج‌ساله هفتم از دیگر اقداماتی بوده است که برای اصلاح و بهبود طرح نسخه الکترونیک انجام داده‌ایم.» وی ایراد اصلی را متوجه شیوه اجرای طرح نسخه الکترونیک و نگاه بخشی و جزیره‌ای بیمه‌ها می‌داند و می‌افزاید: «به دلیل تغییرات مکرر سرویس‌ها و برنامه‌های بیمه‌ها و فقدان یک معماری و استاندارد واحد، اساساً برنامه‌های بخش خصوصی بلااستفاده و بی‌اعتبار شده است. صلاحیت این برنامه‌ها از جنبه‌های مختلف فنی، امنیتی و حقوقی دارای اشکال است، چون هیچ مرجع صاحب صلاحیتی در کشور این سامانه‌ها را تأیید نمی‌کند.» پزشکان دچار سردرگمی می‌شوند وی همچنین برخی مقاومت‌های صورت‌گرفته از سوی پزشکان افزود: «به عنوان مثال وقتی زیرساخت‌های ارتباطی کشور دچار مشکل میشود، ارائه خدمات سلامت توسط پزشک، داروخانه و پاراکلینیک هم دچار اختلال و بعضاً توقف خواهد شد و ازدحام و صف‌های طولانی را شاهد هستیم. همچنین رابط کاربری نسخه الکترونیک به صورت یکپارچه طراحی نشده است و پزشکان با توجه به نوع بیمه افراد باید از سامانه‌های مختلفی استفاده کنند که هیچ شباهتی با یکدیگر ندارند. طبیعی است که این‌گونه مشکلات پزشکان را دچار اشتباه و سردرگمی میکند.» نماینده مردم قزوین در مجلس شورای اسلامی با برشمردن برخی دیگر از کاستی‌ها و مشکلات اجرایی این طرح اظهار داشت: «سوابق پزشکی بیماران مرتبط با هر پزشک در سامانه اختصاصی بیمه‌ها نگهداری میشود و پزشک برای مرور سوابق یک بیمار باید به سامانه‌های مختلف مراجعه کند. این اطلاعات در پرونده سلامت فرد درج نمی‌گردد، چون این سامانه‌ها مطابق استاندارد‌های وزارت بهداشت تبادل اطلاعات ندارند و جالبتر اینکه سامانه‌های بیمه‌ها هم با یکدیگر تبادل اطلاعات ندارند. از سوی دیگر مرجع پاسخگویی و پشتیبانی متمرکزی برای پاسخ به سؤالات کاربران و رفع مشکلات اجرایی در مقیاس کشوری وجود ندارد. برای هر مشکلی ابتدا باید بدانیم مشکل مربوط به کدام سامانه است و سپس باید با پشتیبانی اختصاصی آن سازمان تماس گرفت که اگر پاسخگو باشند، بعضاً خودشان هم اطلاعات درستی ندارند یا در جریان تغییرات داخلی سیستم‌هایشان نیستند!» افزایش شفافیت با سامانه‌های الکترونیکی خانم دکتر محمدبیگی معتقد است که ایجاد سامانه‌های الکترونیکی منجر به اصلاح و شفافیت اطلاعات و فرایند‌ها خواهد شد، زیرا تحلیل یکپارچه اطلاعات جمع‌آوریشده به راحتی می‌تواند نظام تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد، برنامه‌ریزی و آینده‌نگری را برای مدیران ارشد نظام ممکن سازد. وی با تأکید بر ضرورت اصلاح مشکلات اجرایی این طرح ملی افزود: «در حال حاضر با توجه به شیوه اجرای طرح نسخه الکترونیک نگران اطلاعات حوزه سلامت هستیم که متأسفانه به شکل انحصاری در اختیار چند شرکت خاص طرف قرارداد بیمه‌ها قرار گرفته است و با وجود الزامات قانونی، بخش قابل توجهی از این اطلاعات برای وزارت بهداشت هم ارسال نمی‌شود؛ بنابراین در شرایط فعلی مسئله اصلی ما اجرای صحیح طرح و بازگشت به مسیر منطقی و قانونی است. برای حل این مسئله در کمیته سلامت الکترونیک پیشنهاداتی را مطرح کرده‌ایم که با اجرا و رعایت آن‌ها نه تنها طرح مذکور به مسیر منطقی و قانونی خود بازمی‌گردد بلکه با سرعت و رضایت بیشتری توسعه پیدا میکند.»