شناسایی نقض گسترده حقوق بشر مردم ایران توسط آمریکا

دبیر ستاد حقوق بشر گفت: اعمال فراسرزمینی تحریم‌ها علیه شرکت‌ها و کشورهای ثالث که با ایران همکاری می‌کنند و تهدید آنها، تحت حقوق بین الملل غیر قانونی است.

به گزارش خبرگزاری مهر، کاظم غریب آبادی، معاون امور بین الملل قوه قضائیه و دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران، طی مصاحبه‌ای در خصوص بازدید گزارشگر ویژه آثار منفی اقدامات قهری یکجانبه بر حقوق بشر از ایران، گفت: خانم النا دوهان به دعوت ستاد حقوق بشر بازدیدی 11 روزه از ایران داشت تا آثار منفی تحریم‌های یکجانبه بر حقوق بشر مردم را بررسی و گزارش خود را به شورای حقوق بشر سازمان ملل گزارش کند. در جریان این سفر، گزارشگر ویژه با مسئولین و نمایندگان 30 وزارت خانه و دستگاه اجرایی شامل دبیر ستاد حقوق بشر، وزیر امور خارجه، وزیر کشور، وزیر دادگستری، معاون زنان و خانواده رئیس جمهور دیدار و در مورد آثار منفی اقدامات قهری یکجانبه بر بهره مندی از حقوق بشر در ایران گفتگو نمود. غریب آبادی افزود: وی علاوه بر بازدید از برخی مراکز درمانی و دارویی و شهرهای اصفهان و کرج، با نمایندگان دستگاه‌های متولی در حوزه‌های بهداشت، دارو، غذا، هوایی، بیمه، بانک، حمل و نقل، مسکن، انرژی، کشاورزی، اقتصاد، میراث فرهنگی و گردشگری، پناهندگان، مدیریت بحران، کار و تأمین اجتماعی، زنان، کودکان، بهزیستی، هلال احمر، ورزش و همچنین اساتید دانشگاه، سازمان‌های مردم نهاد، بخش خصوصی، بیماران تالاسمی، بیماران پروانه‌ای و جانبازان شیمیایی نیز دیدار و از نزدیک با آنان گفتگو و جنبه‌های مختلف آثار و تبعات تحریم‌های یکجانبه علیه حقوق ملت ایران را بررسی کرد. وی در همین چارچوب ادامه داد: گزارشگر ویژه در ملاقات با سازمان‌های مردم نهاد و جامعه مدنی، کاملاً طبق برنامه ریزی قبلی خود عمل کرد و دولت ایران در این زمینه دخالتی نداشت.

دبیر ستاد حقوق بشر گفت: گزارش نهایی گزارشگر ویژه در خصوص این بازدید به اجلاس شهریورماه شورای حقوق بشر ارائه خواهد شد، اما یافته‌های اولیه خود را در گزارشی مکتوب منعکس کرد و آنها را با اصحاب رسانه نیز در میان گذاشت. غریب‌آبادی از مهمترین یافته‌های گزارشگر ویژه از جمله به شرح زیر اشاره کرد: - تحریم‌های اولیه و ثانویه، تهدید به تحریم و پایبندی بیش از حد به تحریم‌ها، به‌طور ماهوی باعث تشدید وضعیت بشردوستانه در ایران در ایران شده است.

- سرمایه‌ها و اموال بانک مرکزی از مصونیت کامل در برابر هرگونه اقدام قضائی یا توقیف برخوردارند.

- سیاست و کارزار فشار حداکثری و تهدیدات علیه کشورها، افراد و شرکت‌های ثالث، اصول همکاری میان کشورها، حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات، برابری حاکمیت‌ها و عدم مداخله در امور داخلی کشورها را نقض می‌کند.

- تحریم‌های یکجانبه موجود علیه ایران، حداقل تعهدات ناشی از معاهدات جهانی و منطقه‌ای حقوق بشر را نقض می‌کند.

- اعمال فراسرزمینی تحریم‌ها علیه شرکت‌ها و کشورهای ثالث که با ایران همکاری می‌کنند و تهدید آنها، تحت حقوق بین الملل غیر قانونی است.

- تحریم‌های یکجانبه علیه ایران مغایر تعداد بی شماری از هنجارهای حقوقی بین المللی بوده و تحت حقوق مسؤولیت بین المللی نیز نمی‌توانند به عنوان اقدام متقابل در نظر گرفته شوند، از اینرو صرفاً اقدامات قهری یکجانبه نامیده می‌شوند که در قطعنامه‌های متعدد شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل محکوم شده اند.

- تحریم‌ها علیه اقلام عمده صادراتی، درج نام بانک‌های ایرانی به همراه شرکت‌ها و افراد در فهرست تحریم‌ها، شامل آنانی که در تولید دارو و غذا هستند، موجب کاهش درآمدهای دولت، افزایش تورم و فقر، منابع ناکافی برای افراد درآمد کم و گروه‌های آسیب پذیر شده اند. تحریم‌ها همچنین مانع از دستیابی دولت ایران به منابع لازم برای توسعه و نگهداری پروژه‌های زیرساختی نظیر مدرسه، بیمارستان، مسکن، پالایشگاه، جاده، هواپیمایی و همچنین پروژه‌ای توسعه‌ای، محیط زیستی، علمی و فرهنگی شده و تأثیرات مخربی بر کل جمعیت ایران بر جای گذاشته اند.

- تحریم‌های ثانویه و تهدید کشورها و شرکت‌های ثالث به اعمال مجازات و همچنین پایبندی بیش از حد به تحریم‌ها، موجب مشکلات عدیده ای در نقل و انتقال پول از طریق اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی شده است که به نوبه خود، مانع برخورداری ایران از همکاری‌های بین المللی و تحقق حق توسعه شده است.

- عدم دسترسی ایران به ماشین آلات جدید، قطعات یدکی، فناوری‌ها و نرم افزارها و همچنین بلوکه کردن دارایی آن در چندین کشور و عدم دسترسی ایران به وام‌های اضطراری، موجب وارد آمدن لطمه به حقوق اقتصادی و اجتماعی مردم ایران و حق سلامت، حق حیات، حق غذا، حق مسکن و... آنان شده است.

- با وجود معافیت غذا و دارو از تحریم (از سوی اوفک)، در عمل این معافیت‌ها ناکارآمد بوده و عملاً وجود ندارند. این موضوع، تمامی جوانب حقوق بشر مردم ایران را بخاطر تحریم‌ها تحت تأثیر قرار می‌دهد.

- تحریم‌ها بر حق آموزش، همکاری‌های بین المللی علمی، ورزشی و فرهنگی نیز تأثیر گذاشته اند.

- چالش‌های اقتصادی ناشی از اقدامات قهری یکجانبه و فقدان همکاری‌های بین المللی بر اساس اصل مسؤولیت مشترک، مانع ارائه کمک‌های پایدار دولت به گروه آسیب پذیر می‌شود.

- نقض تعهدات دولت‌ها در این رابطه، موجب مسؤولیت بین المللی برای آنها تحت حقوق بین الملل خواهد شد. دبیر ستاد حقوق بشر کشورمان در ادامه، گفت: در کنار پرداختن به موانع فوق، گزارشگر ویژه از اقدامات و تلاش‌های ایران برای کاهش آثار منفی تحریم‌ها در حوزه‌های های مختلف بویژه بر گروه‌های آسیب پذیر، شامل پناهندگان، استقبال نموده و ضمن تأیید اینکه این اقدامات آثار مستقیم را بر حقوق بشر مردم کاهش می‌دهد، اما تاکید کرده است که این تلاش‌ها به هیچ وجه نمی‌تواند به عنوان مبنایی برای مشروع و قانونی جلوه دادن تحریم‌های یکجانبه قلمداد شوند. معاون امور بین الملل قوه قضائیه همچنین گفت که گزارشگر ویژه با اذعان به اینکه هیچ دلیلی نمی‌تواند نقض اصول بنیادین حقوق بشر را توجیه کند، توصیه‌هایی را نیز به شرح زیر ارائه کرده است: - یادآوری تعهدات تمامی طرف‌ها تحت منشور ملل متحد به رعایت اصول و هنجارهای حقوق بین الملل و درخواست از تمامی ذینفعان ملی و بین المللی به توقف فوری تحریم‌ها به عنوان ابزاری سیاسی یا ابزاری برای حصول به منافع اقتصادی.

- درخواست از کشورهای تحریم کننده، بویژه آمریکا، به برداشتن تمامی اقدامات یکجانبه تحمیلی علیه ایران، اتباع و شرکت‌های ایرانی.

- درخواست مصرانه از آمریکا برای توقف وضعیت اضطراری ملی که مطابق با میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی نیز نمی‌باشد و اینکه قوانین ملی خود را با حقوق بین الملل، از جمله حقوق بشر و حقوق مسؤلیت بین المللی، همسو نماید.

- درخواست از دولت‌ها، سازمان‌های بین المللی، بانک‌ها، شرکت‌های خصوصی، انجمن مدنی و دیگر ذینفعان برای خودداری از اتخاذ اقدامات قهری، تهدیدات شفاهی یا کتبی و هر اقدام دیگری که موجب اجرای تحریم‌های یکجانبه از سوی خود و یا طرف‌های ثالث و یا پایبندی بیش از حد شود.

- درخواست مصرانه از تمامی دولت‌هایی که دارایی‌های بانک مرکزی ایران را توقیف کرده، به رفع توقیف آنها، در مطابقت با هنجارهای عرفی حقوق بین الملل درخصوص مصونیت اموال دولتی.

- درخواست از تمامی بانک‌ها و شرکت‌های خصوصی به خودداری از پایبندی بیش از حد به تحریم‌ها و عدم نقض حقوق اتباع ایرانی داخل و خارج کشور.

- درخواست مصرانه از سازمان‌های بین المللی ذیربط برای تعامل با تولیدکنندگان و کشورهای ذیربط برای کمک به ایران در خرید داروهای باکیفیت، مواد خام، تجهیزات پزشکی و قطعات یدکی آنها برای درمان بیماری‌های نادر و صعب العلاج مانند پروانه‌ای، هموفیلی، سرطان، اوتیسم و....

- درخواست از جامعه بین المللی برای ارائه کمک‌های اساسی مناسب به ایران در رابطه با پناهندگان.

- استقبال از طرح دعوای ایران علیه آمریکا نزد دیوان بین المللی دادگستری در رابطه با تحریم‌ها و درخواست از کشورها برای استفاده از مکانیسم‌های مشابه برای حمایت از حقوق بشر آسیب دیده در اثر اقدامات قهری یک‌جانبه.

- درخواست از سایر گزارشگران حقوق بشری سازمان ملل به توجه ویژه به آثار تحریم‌های یکجانبه علیه ایران و مردم ایران. غریب‌آبادی در پایان ضمن قدردانی از دستگاه‌های اجرایی، بخش خصوصی، مراکز درمانی، انجمن‌های بیماری‌های خاص، بیماران صعب العلاج، جانبازان شیمیایی، اساتید دانشگاه و سازمان‌های مردم نهاد در همکاری بی سابقه برای تبیین آثار منفی تحریم‌های یکجانبه بر حقوق بشر مردم ایران، ابراز امیدواری کرد این قبیل اقدامات در اعمال فشارهای جدی بین المللی بر ناقضان اصلی حقوق بشر ایرانیان داخل و خارج از کشور، بویژه آمریکا، برای توقف تحریم‌ها و البته مسؤولیت بین المللی آنها و رساندن ندای مظلومیت ملت ایران در عرصه بین المللی مؤثر واقع شود. دبیر ستاد حقوق بشر با اشاره به این که در مورد آثار تحریم‌ها علیه ایران و ایرانیان تاکنون زیاد گفته و ارائه شده، گفت: اما هیچ گزارشی مانند یافته‌های گزارشگر ویژه مبین آثار مخرب اقدامات ظالمانه و بی‌رحمانه مدعیان حقوق بشر نیست. این یافته‌ها نشان می‌دهد تحریم‌های آمریکا علیه ایران، جنایت علیه بشریت است و این کشور باید ضمن پاسخگویی، تمامی خسارات مادی و معنوی وارده را نیز جبران نماید.