شوق بندگی دوست در حریم انیس النفوس
مشهد - ایرنا - آستان ملائک پاسبان رضوی در عید قربان که یکی از بزرگترین اعیاد مسلمانان جهان است محل تقرب الی الله صدها زائر و مجاوری است که به واسطه حضورشان، معنویت فضای حرم دو چندان شده و فضایی دلچسب را برای هر کس که دل در گرو ولایت و امامت دارد ایجاد کرده است.
عید قربان که می‌رسد مومنان مشهدی با حضور در پیشگاه مقدس حضرت رضا (ع) و سجده کردن در برابر حضرت دوست، زنگارهای دنیوی را از دل پاک می‌کنند و در تلاش برای زدودن غبار غفلت از فطرت سلیم و بی آلایش خویش و بازگشت به سوی ذات اقدس ربوبی برمی‌آیند و چه زمانی بهتر از عید قربان که درهای معرفت بیش از همه وقت به روی انسان گشوده می‌شود.
عید قربان به معنای فدا کردن همه عزیزها در آستان عزیزترین و گذشتن از همه وابستگی‌ها به عشق مهربان‌ترین حاکم دنیا یعنی ذات اقدس باریتعالی است، زائران ثامن الحجج (ع) در چنین عیدی دلشان را قربانی محبت و عشق معبود و مالشان را فدای آخرت خویش می‌کنند و رسم خلیل الله را به جا می‌آورند.
عید قربان خاطره یک پدر و قصه یک پسر است، عیدی که یادبود ابراهیم خلیل است و قصه ایثار اسماعیل را می‌گوید و زائران کوی دوست در مشهد به یاد این دو مرد بزرگ تاریخ در درگاه انیس النفوس حاضر می شوند.
رسم دلدادگان کوی دوست در عید قربان اقامه نماز صبح و قربانی کردن است اما شیوع بیماری همه گیر کرونا باعث شده است که نماز جماعت این عید بزرگ در حرم مطهر امام رضا (ع) برگزار نشود اما به جای آن خدمه آستان و ذاکران اهل بیت فضایی دلچسب را برای زیارت فراهم کرده‌اند.
جشنهای عید قربان در حرم مطهر رضوی قدمتی چندین ساله دارد و آخرین سند مبتنی بر برگزاری جشن در این آستان متبرک به سال 1160 هجری قمری می‌رسد.
یکی از کارشناسان سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در این باره گفت: مجموعه‌ای از اسناد مکتوب در مرکز اسناد آستان قدس رضوی موجود است که چگونگی برگزاری مراسم عرفه و عید قربان را در حرم مطهر رضوی در گذشته‌های دور روایت می‌کند.
اعظم نظرکرده افزود: از دل این اسناد، می‌توان چگونگی برگزاری مراسم عرفه و عید قربان را در حرم مطهر رضوی در گذشته‌های دور دریافت.
وی به قدیمی‌ترین سند روز عرفه اشاره کرد و گفت: این سند تاریخی متعلق به سال 1160 قمری در دوره افشاریه است که در آن، خرج سوخت قنادیل روشن در صحن مقدس عتیق و گلدسته‌های دور سقاخانه در شب عرفه و عید قربان، محاسبه و پرداخت شده است.
کارشناس مرکز اسناد آستان قدس رضوی با بیان این که مراقبت در امر روشنایی یکی از وظایف خادمان بوده است و آنان از محل موقوفه روشنایی، حقوق و مزایا دریافت می‌کردند افزود: یکی از موارد مراقبت این خادمان، روشن نگهداشتن شمعها تا صبح شب عرفه بوده است.
نظرکرده افزود: در برخی اسناد، هزینه‌ای که به چراغچیان مأمور در شبهای عرفه، عید قربان و نیمه رجب و شعبان 1160 قمری اختصاص یافته است تا قندیل‌های صحن عتیق و گلدسته‌ها را تا صبح روشن نگه دارند، 18 تومان و 2 هزار و 500 دینار ذکر شده است.
وی اضافه کرد: در یکی از این اسناد، جهت خرید موم، پیه گداخته و شمع برای روشنایی شب عید اضحی (قربان) و شب عرفه سال 1176 قمری، چندین دینار به حسین ابواب جمع‌دار تحویل شده است. کارشناس مرکز اسناد آستان قدس رضوی گفت: تنها در دو سند که قدمت آنها به سال 1173 قمری و دوره افشاریه بازمی‌گردد، از شب عید قربان در کنار یادآوری شب عرفه، با عنوان «عید طواف» نام برده شده است و در این دو سند، به پرداخت مواجب به مؤذنان در شب عرفه و شب عید طواف اشاره شده است.
هرچند شیوع بیماری برخی از آیینهای مرسوم آستان قدس رضوی در عید قربان را لغو کرد اما خادمان بارگاه منور رضوی تلاش کردند که فضای معنوی را برای زائران ایجاد کنند، همچنان که عصر دیروز مراسم روز عرفه با وجود بارش باران رحمت الهی، با شور و شکوه در صحن جامع رضوی برگزار شد.
همچنین به واسطه آغاز جشنهای دهه امامت و ولایت که شروع آن با روز عرفه و خاتمه آن با عید غدیر است، پرچم گنبد طلای حضرت رضا (ع) که سیاه بود تعویض شد و به رنگ سبز درآمد.
صحن و سرای حضرت به واسطه آغاز دهه امامت و ولایت به بهترین گلها مزین و گرداگرد صحن‌ها آذین بندی شد تا این حرم بیش از پیش درخشیده و نور آن بر کل شهر ساطع شود.
معاون تبلیغات آستان قدس رضوی درباره برنامه‌های پیش بینی شده برای روز و شب عید قربان گفت: ویژه‌برنامه جشن شب عید قربان شب گذشته بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء با سخنرانی حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید مهدی میرباقری و مداحی امیر عارف و شعرخوانی محمدرضا غفورزاده در صحن جامع رضوی برگزار شد.
حجت الاسلام حجت گنابادی نژاد اجرای گروه تواشیح فدک الزهرا، مسابقه، پخش تصاویر و اجرای نمایش آیینی را از دیگر برنامه‌های شب عید قربان ذکر کرد و گفت: در پایان مراسم دعای کمیل قرائت شد.
وی اضافه کرد: در عید قربان نیز برنامه‌های متعددی تدارک دیده شده که با سخنرانی حجت‌الاسلام سید مهدی میرباقری، مدیحه سرایی و مولودی خوانی مداحان و ذاکران اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) و اجرای گروه تواشیح همراه است.
او ادامه داد: کارشناسان در صحنهای محوری حرم از جمله در صحن جامع رضوی به صورت حضوری پاسخگوی سوالات اعتقادی، شرعی و مشاوره به زائران هستند.
*س_برچسب‌ها_س*