شیرازی ها در آستانه پایان یک دهه انتظار برای تامین آب

به گزارش برنا؛ قصه تکراری قطعی و اُفت فشار آب در شیراز سالهاست که تاب و تحمل را از مردم این شهر ستانده، این معضل همه ساله با فرارسیدن فصول گرم سال و بالا رفتن میزان مصرف مشترکان تبدیل به یکی از دغدغه‌های مردم این کلانشهر و مناطق پیرامونی آن می‌شود.

مشکلات بحران آب و کم‌آبی شهر شیراز

به گفته مسوولان فارس کاهش بارندگی و عدم ایجاد زیرساخت‌های لازم از مهمترین عللی است که بر میزان مصرف آب در فارس و شهر شیراز اثرگذار بوده است.

بدین‌ترتیب هر سال با فرا رسیدن فصل گرما تمهیداتی برای جلوگیری از قطعی و عدم جیره‌بندی آب اندیشیده می‌شود و اقدامات قابل‌توجهی برای حل این مشکل صورت می‌گیرد.

به عنوان مثال بروز مشکلات قطعی و افت فشار آب در مناطق مختلف شیراز، موجب شد تا شرکت آب و فاضلاب تابستان امسال برای گذر از تنش آبی در این کلانشهر چهار دستگاه حفاری چاه را بطور همزمان بکار گیرد.

همچنین توسعه و تعویض شبکه و خطوط انتقال آب شیراز هم از جمله اقداماتی بود که با هدف حل مشکل تنش آبی تابستانه در این کلانشهر اجرایی شد و شناسایی انشعاب‌های آب غیرمجاز برای کاهش تنش آبی تابستانی در این شهرستان نیز در دستورکار قرار گرفت.

امسال اما خبر خوب تکمیل پروژه خط دوم انتقال آب شرب از سد درودزن به شهر شیراز نیز از اتفاقاتی بود که امید تازه‌ای را در دل مردم شیراز زنده کرد.

آغاز طرح از سال 1390

طرح خط دوم آبرسانی به کلانشهر شیراز از سد درود زن در سال 1390 کلید خورد و بر اساس برنامه زمان بندی، مقرر شده بود که افق بهره‌برداری از این طرح حدود چهار سال به طول می‌انجامد. اما وعده افتتاح این طرح در سال 1394 اجرایی نشد؛ روزها و ماه ها و سال‌ها سپری شد و انتظار برای تحقق این وعده در طول این سال‌ها بی‌جواب ماند. در واقع خط دوم انتقال آب از سد درودزن به شیراز از پروژه‌های معطل مانده از دولت‌های گذشته است. پروژه خط دوم انتقال آب شرب از سد درودزن به کلانشهر شیراز با طول خط انتقال 77 کیلومتر تا مخازن معالی آباد شیراز از جنس لوله فولادی در قطرهای هزار و 400 تا هزار و 800 میلیمتر و دارای تصفیه خانه و ایستگاه پمپاژ هر کدام به ظرفیت سه متر مکعب در ثانیه و به ارتفاع 250 متر و تونلی به طول 12 کیلومتر ساخته شده است.

این در حالیست که سد خاکی درودزن با هسته رسی که لقب قدیمی ترین سد خاورمیانه را دارد با گنجایش مخزن نزدیک به یک میلیارد متر مکعب، آب شرب کلانشهر شیراز، شهر مرودشت و شهر خرامه در استان را تأمین می کند.

افزایش روزافزون جمعیت کلانشهر شیراز و قطعی‌های مکرر آب پروژه خط دوم انتقال آب شرب از سد درودزن به شیراز در طول این سال‌ها بارها مورد بازدید مسئولان کشوری و استانی قرار گرفته است. استانداران و معاونان عمرانی استانداری فارس در دوره‌های مختلف بارها از این طرح در معیت وزیران نیرو یا دیگر مسئولان کلان کشوری بازدید کرده‌اند و وعده افتتاح آن را داده‌اند اما روند کند عملیات اجرایی این طرح که به عنوان یکی از بزرگترین پروژه‌های عمرانی نام گرفته، موجب شد که در طول سال‌های گذشته سرعت تداوم خشکسالی و کم آبی و بروز تنش در تأمین آب شهرها به ویژه کلانشهر شیراز بیش از سرعت اجرای این طرح باشد. بحران کم‌آبی و گسترش خشکسالی در فارس، افزایش روزافزون جمعیت کلانشهر شیراز، قطعی‌های مکرر آب در مناطق مختلف این کلانشهر و ضرورت استفاده و بهره‌مندی از آب آشامیدنی مطمئن و سالم ضرورت بهره‌برداری از این پروژه را بیش از پیش نمایان می‌ساخت.

اگرچه تصفیه‌خانه آب شیراز و فاز اول آبرسانی به سعادت شهر و ارسنجان 12 تیرماه سال 1399 به بهره‌برداری رسید اما این طرح نیاز به افتتاح فازها و گام های تکمیلی داشت تا بتواند چرخه کاملی از آبرسانی به شیراز از سد درودزن را ایجاد کند. شتاب‌بخشی به پروژه در دولت سیزدهم روند اجرایی این پروژه همچنان به آهستگی پیش می‌رفت تا اینکه با شروع فعالیت‌های دولت سیزدهم و همزمان با سفر سال 1400 رییس‌جمهور به استان فارس، بر تسریع در این پروژه و بهره‌برداری از آن تأکید شد. بدین ترتیب عملیات اجرایی این طرح شتاب بیشتری گرفت. 23 تیرماه 1401 بود که مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای فارس اعلام کرد برق مورد نیاز برای تأسیسات خط دوم آبرسانی به شیراز تأمین شده و در حال حاضر شرایط برای بهره‌برداری از این تأسیسات فراهم است. همچنین طی یک اقدام با نصب ایستگاه برق جدید و افزایش ظرفیت ایستگاه پمپاژ در طول مسیر برنامه‌ریزی شد تا ایستگاه‌های تقویت فشار آب در خط دوم انتقال آب به شیراز همیشه و همواره برق دار باشند. استاندار فارس نیز که در طول 2سال گذشته همواره تأکید بسیاری برای به سرانجام رساندن این پروژه داشته اشت، در حاشیه بازدید رییس دیوان محاسبات کشور از خط دوم انتقال آب از سد درودزن به شیراز در اردیبهشت‌ماه 1402 با بیان اینکه این پروژه مراحل پایانی را طی می‌کند، اعلام کرد: یک بحث قانونی در قرارداد پیمانکار این پروژه وجود داشت که با کمک دیوان محاسبات این موضوع برطرف شد و مشکلی در ارتباط با پمپ انتقال آب و بحث تأمین برق آن داشتیم که با مدیر توانیر کشور صحبت شد و ایشان قول دادند در جلسه‌ای این موضوع بررسی و دستورات لازم را در این زمینه صادر کنند.

تکمیل پروژه در تیرماه 1402

هنوز مدت زمان زیادی از پیگیری استاندار فارس برای تکمیل این پروژه نگذشته بود که در روز شنبه 24تیرماه 1402، مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای فارس از تکمیل این پروژه خبر داد و اعلام کرد: خط دوم انتقال آب شرب از سد درودزن به شیراز که از 78 کیلومتر طول مسیر، چهار هزار و 440 متر تونل انتقال، ایستگاه پمپاژ، تصفیه خانه با ظرفیت سه هزار لیتر در ثانیه و سه مخزن 20 هزار متر مکعبی در مجموع 60هزار متر مکعب بهره می‌برد، تکمیل و آماده بهره‌برداری شده است.

وی که معتقد است خط اول انتقال آب شرب شیراز با ظرفیت هزار و 100لیتر بر ثانیه به تنهایی یارای رفع نیازهای آب شرب شیراز نیست، احداث خط دوم تأمین آب شرب از سد دروددزن را زمینه‌ساز انتقال سه هزار لیتر آب در ثانیه می‌داند و بر این باور است که این اقدام وابستگی آب شرب شیراز به آبخوان‌های آهکی اطراف را به شدت پایین می‌آورد.

با این حال تلاش‌ها برای بهره‌برداری هر چه بهتر از این خط همچنان ادامه یافت.

خط دوم آبرسانی با ظرفیت یک هزار و 500 لیتر در ثانیه در مدار بهره‌برداری

14مردادماه نیز مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شیراز در رابطه با آخرین وضعیت این عملیات بزرگ گفت: خط دوم آبرسانی از سد درودزن به شیراز از ظهر روز پنجشنبه 12 مردادماه با ظرفیت بیشتری وارد مدار بهره‌برداری شد، در واقع این خط با ظرفیت یک هزار و 500 لیتر در ثانیه وارد مدار شد.

بهره‌برداری رسمی از این پروژه با حضور رییس جمهور

و حالا در آستانه سفر رییس‌جمهور به استان فارس قرار است این طرح مورد بهره‌برداری قرار بگیرد.

رییس‌جمهور همراه با هیات دولت در 20 و 21مهرماه میهمان استان فارس هستند؛ سفری که بدون شک رهاوردهای بسیاری به همراه دارد.

چندی پیش استاندار فارس در نشت شورای اداری استان در شیراز، با اشاره به سفر قریب‌الوقوع رییس جمهور به فارس گفت: پیش نویس خوبی برای دور دوم سفر رئیس جمهور به استان آماده شده که حاکی از رشد سه برابری اعتبارات نسبت به دور اول است.

وی به تحقق 85 درصدی مصوبات دور اول سفر رئیس جمهور به فارس اشاره کرد و گفت: در سفر دوم، بناست هر وزیر به 2شهرستان سفر کند و بدین ترتیب همه شهرستان های استان میزبان وزرای دولت سیزدهم خواهند بود.

آنطور که استاندار فارس می‌گوید در این سفر قرار است طرح‌های بزرگی در بخش‌های مختلف به بهره‌برداری برسد و یکی از مهمترین پروژه های آماده افتتاح خط دوم انتقال آب سد درودزن است که این پروژه با حضور رئیس. جمهور به شکل رسمی به بهره‌برداری خواهد رسید.

تأمین آب پایدار 40درصد از جمعیت کلانشهر شیراز

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای فارس هم در آستانه این سفر در رابطه با طرح آبرسانی به شهر شیراز گفت: همزمان با رشد روزافزون جمعیت و گسترش سایر تأسیسات زیربنایی و توسعه شهری در 25سال اخیر و احتمال آلودگی و کاهش آب سطح سفره آبهای زیرزمینی و به منظور تأمین آب شرب شهر شیراز و انتقال سه مترمکعب درثانیه و ظرفیت 90 میلیون مترمکعب در سال برای جمعیت 2میلیون نفری شیراز از منابع سطحی دریاچه سد درودزن قرارداد تأمین، ساخت خط لوله، تأسیسات ایستگاه پمپاژ، تصفیه‌خانه، تونل و مخازن ذخیره با قرارگاه خاتم‌الانبیاء منعقد شده که فعالیت‌های تدارکاتی و اجرایی براساس قرارداد مبادله شده جهت طرح آبرسانی به شهر شیراز به مرحله بهره‌برداری رسیده است.

سیاوش بدری افزود: این طرح شامل 78کیلومتر خط انتقال با لوله‌های فولادی به قطر یک هزار و 676، یک هزار و 800، یک هزار و600، یک هزار و 676 و یک هزار و 400میلیمتر، یک ایستگاه پمپاژ شامل پنج دستگاه الکترو پمپ (4+1) با فشار 250 متر، یک باب تصفیه‌خانه به ظرفیت سه مترمکعب درثانیه، چهار هزار و 422 متر تونل لوله‌بر، ایستگاه پست برق 66 به 3/6 کیلوولت، سه مخزن ذخیره بتنی شهری جمعاً به ظرفیت 60هزارمترمکعب که آب تصفیه شده است که به وسیله جریان ثقلی و پمپاژ از محل تأمین به شهر شیراز انتقال می‌یابد.

به گفته مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای فارس با اجرای این طرح آب شرب پایدار بیش از 40% جمعیت کلان شهر شیراز تأمین می‌شود و وابستگی به منابع آب زیرزمینی کاهش می‌یابد، همچنین 22% هزینه‌ها با استفاده از مهندسی ارزش و جلوگیری از بروز فرونشست احتمالی دشت شیراز کاهش خواهد یافت.

بدین ترتیب پس از گذشت 2 سال از عمر دولت سیزدهم، این پروژه به سرانجام رسیده و آماده بهره برداری است.

پایان سال‌ها چشم انتظاری

در واقع سالها بود که مردم شیراز چشم امید به اتمام این پروژه دوخته و در انتظار راهبردهای عملی و اثرگذار برای به سرانجام رساندن این پروژه بودند و نوید افتتاح این پروژه در سفر دوم دولت سیزدهم به فارس می‌تواند موجبات حل بحران کم‌آبی و برطرف شدن مشکل قطعی‌های مکرر و افت فشار آب در این کلانشهر را فراهم کند؛ آبرسانی به شیراز وعده‌ای گوارا بود که پس از سال‌ها انتظار در دولت سیزدهم شتاب بیشتری گرفت و تحقق یافت.