شیراز در صدر اخبار میراث فرهنگی / جشنواره ای برای صنایع دستی

ماجرای تخریب بافت تاریخی شیراز، برگزاری جشنواره صنایع دستی فجر، لزوم تدوین سند صنایع دستی و تعطیلی کاخ موزه ها به دلیل بارش برف از جمله خبرهای حوزه میراث فرهنگی و گردشگری در این هفته بود.

خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ در این هفته و در آستانه برگزاری نمایشگاه گردشگری و صنایع‌دستی نشست‌های مختلفی نیز درباره مطالبات معلولان در سفر از مقامات دولتی مطرح شد از جمله انجمن پاراتور که با دعوت از مسئولان این دغدغه‌ها را بیان کردند.

این هفته برای اولین بار در شانزدهمین نمایشگاه بین المللی گردشگری تهران، تمام میزهای تخصصی خانواده محور وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مانند میز گردشگری دسترس پذیر، میز کودک، میز خوراک و غیره دارای غرفه بوده و طی چهار روز 18 الی 21 بهمن 1401 حضوری پر رنگ در نمایشگاه داشتند.

به عنوان نمونه، در غرفه گردشگری دسترس پذیر، همزمان با تشریح و تبیین سیاست‌های میز، آثار منتخبین سومین جشنواره کارتون گردشگری، موزه، معلولیت و سالمند به نمایش گذاشته شد.

در این 4 روز، حضور و دیدار افراد و گروه‌های مختلف از برنامه‌های غرفه گردشگری دسترس پذیر بود همچنین تشریح موضوع گردشگری دسترس پذیر و مطالبات معلولان از جمله فعالیت‌های اعضای انجمن پاراتور در این غرفه بود. این مطالبات همچنین به مسئولان مختلفی که از غرفه دیدن کردند نیز انعکاس پیدا کرد افرادی از جمله درباره همکاری وزارت میراث و ترویج گردشگری نزد دانش آموزان از طریق برنامه‌های سامانه شاد دانش آموزی با وزیر آموزش و پرورش گفتگو شد.

139 بنای تاریخی پس از مزایده واگذار شد

در این هفته خبر رسید که قائم مقام صندوق احیا و بهره‌برداری از بناهای تاریخی گفته است: 139 بنای تاریخی پس از مزایده واگذار شده است.

امید غنمی با بیان اینکه صندوق احیا از سال 1384 تشکیل شد، اظهار کرد: این مجموعه از سال 1385 شروع به واگذاری بناهای تاریخی و فرهنگی به‌منظور احیاو و مرمت و بهره‌برداری توسط سرمایه‌گذاران بخش خصوصی کرد و امروز 16 سال از عمر صندوق توسعه و احیا می‌گذرد که بیش از 300 بنا را در مزایده شرکت داده و حدود 139 قرارداد منعقد شده است.

وی با اشاره به اینکه سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در کاربری‌های متعدد بناها را دریافت می‌کنند، گفت: از این تعداد حدود 50 بنا نیز در حال بهره‌برداری است، این آمار جزو معدود دستگاه‌هایی است که در 16 سال عمر فعالیت اداری در حال حاضر تنها دو پرونده حقوقی در محاکم قضائی مطرح به رسیدگی است.

این مسئول با اشاره به اینکه این دو طرح، ربطی به سرمایه‌گذار ندارد و مشکلاتی است که در ثبت به وجود آمده و ما ناچاریم در محاکم قضائی آنها را پیگیری کنیم، گفت: بعد از حدود 25 سال کار حقوقی در دستگاه‌های دولتی تنها دو پرونده حقوقی در این مجموعه می‌تواند کارنامه درخشانی برای اقدامات حقوقی صندوق توسعه و احیا باشد.

غنمی با اشاره به اینکه صندوق توسعه و احیا تلاش کرده که از تشکیل پرونده‌ها و تنش‌های حقوقی پیشگیری کند، تصریح کرد: تلاش کردیم مشکلات را به صورت مذاکره حل کنیم و حدود 10 پرونده‌ای که می‌توانست به مراکز قضائی کشیده شود را با توافق هر دو طرف قرارداد با فسخ یا اقاله حل شد و مجدد در تشریفات مزایده قرار گرفت.

تعطیلی کاخ‌ها به دلیل بارش برف

همزمان با بارش برف در برخی از روزهای این هفته؛ کاخ نیاوران به دلیل بسته شدن معابر، در روز یکشنبه 23 بهمن‌ماه تعطیل شد.

مجموعه تاریخی فرهنگی کاخ‌های نیاوران اعلام کرد به دلیل بارش سنگین برف، لغزندگی و بسته شدن معابر، از ساعت 10 صبح یکشنبه 23 بهمن‌ماه تعطیل شد.

این تعطیلی تا دوشنبه هم ادامه داشت در این روز کاخ سعد آباد هم تعطیل شد.

برگزاری جشنواره فجر صنایع دستی

معاون صنایع دستی کشور از برگزاری هفتمین دوره جشنواره صنایع دستی فجر خبر داد و گفت: برای اولین بار این جشنواره به صورت بین المللی برگزار می‌شود.

هفتمین جشنواره بین المللی صنایع دستی و هنرهای سنتی فجر از 26 بهمن تا 4 اسفند در موزه ملی ایران برگزار می‌شود. مراسم افتتاحیه روز 26 بهمن ماه در موزه ملی و اختتامیه نیز در روز 4 اسفند در مرکز همایش‌های بین المللی برج میلاد برگزار شد.

هیأت داوران این جشنواره متشکل از داوران ایرانی و خارجی اعم از دکتر کین کیم جوزف لو، خانم آیتی تیاگی سینگ، آقای آصیف شیخ، محمد تقی آشوری، مهدی کشاورز افشار و یوسف صمدی بهرامی هستند.

در نشست خبری مربوط به این جشنواره که این هفته در سالن فجر وزارت میراث فرهنگی برگزار شد؛ مریم جلالی معاون صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی گفت: اولین گام برای آن شناسایی قابلیت‌های صنایع دستی است رایزنان فرهنگی ایران در جهان در 60 کشور به شکل مجازی در اختتامیه این جشنواره حضور دارند. از طرفی باید شاخص‌های جهانی را برای صادرات کسب کنیم. داوری جشنواره ملی تواند در ارتقای شاخص‌ها کمک کننده باشد. امیدواریم رویکرد فرهنگی به یک کارکرد اقتصادی تبدیل شود.

جلالی گفت: کشور روسیه 15 اسفند نمایشگاه گردشگری دارد تبادلات فرهنگی بین ما و روسیه وجود خواهد داشت. اما در این برنامه حضور ندارد.

واگذاری صدور گواهی هنری هنرمندان به وزارت میراث فرهنگی

این هفته از حوزه ریاست جمهوری یک خبری اعلام شد. در واقع رئیس جمهوری طی نامه‌ای ماده واحده واگذاری کامل فرایند ارزشیابی و صدور گواهی درجه هنری هنرمندان هنرهای سنتی و صنایع‌دستی، نخبگان و میراث‌داران تمدنی را به وزارت میراث‌فرهنگی ابلاغ کرد.

در نامه سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی به وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آمده است: ماده واحده واگذاری کامل فرایند ارزشیابی و صدور گواهی درجه هنری هنرمندان هنرهای سنتی و صنایع‌دستی، نخبگان و میراث‌داران تمدنی را به وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مصوب جلسات 384 و 391 مورخ 17 آبان‌ماه 1401 و 20 دی‌ماه 1401 شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی که مطابق مفاد تبصره 4 ماده 20 آئین‌نامه داخلی شورای عالی در جلسه 876 مورخ 27 دی‌ماه 1401 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب نهایی رسید، ابلاغ شد.

این ماده واحده به‌منظور تمرکز و تسریع در فرایند ارزشیابی هنرمندان هنرهای سنتی و صنایع‌دستی و نخبگان و میراث‌داران تمدنی و رعایت الزامات نظام تخصصی مربوط به آن، تمامی مراحل و فرایند ارزشیابی و صدور گواهی درجه هنری برای این دسته از هنرمندان و نخبگان توسط شورایی تخصصی زیر نظر وزیر میراث‌فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی انجام می‌شود.

تبصره 1: آئین‌نامه ترکیب شورای مذکور تعریف میراث و آثار و هنرهای سنتی و صنایع‌دستی ضوابط و نحوه ارزشیابی هنرمندان هنرهای سنتی و صنایع‌دستی و نخبگان و میراث‌داران تمدنی و صدور گواهی درجه هنری آن‌ها، طی مدت سه ماه از سوی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، تدوین و برای تصویب به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می‌شود تا زمان تصویب این آئین‌نامه، متمم آئین‌نامه مصوب جلسه 569 مورخ 12 مهرماه 1384 شورای عالی انقلاب فرهنگی معتبر خواهد بود.

تبصره 2: این ماده واحده در موارد مغایرت بر مصوبه متمم آئین‌نامه شورای ارزشیابی هنرمندان، نویسندگان و شاعران کشور (مصوب جلسه 569 مورخ 12 مهرماه 1384 شورای عالی انقلاب فرهنگی) حاکم است.

سند صنایع‌دستی تدوین شود

این هفته در دیدار دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور بر تدوین سند صنایع دستی کشور و فعال کردن انجمن‌های صنایع دستی تأکید شد.

مریم جلالی معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور با عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی دیدار و گفت‌وگو کرد.

مریم جلالی در این دیدار گفت: طی این سال‌ها هویت و ماهیت فرهنگی صنایع‌دستی کمرنگ شده و این صنایع که اقتصاد هویت‌بنیان ما هستند، یک توجه دوباره را می‌طلبد، باید پایه‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی این حوزه را کامل داشته باشیم.

معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور گفت: رهبر معظم انقلاب در دیدار با مسئولان بیان کردند «سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع‌دستی می‌تواند بازارهای جهانی را برای ما باز کند». صنایع‌دستی اقتصاد هویت‌بنیان ماست و اگر مسئولان به آن توجه کنند، زندگی مردم مرفه می‌شود.

او اظهار کرد: توسعه صنعت گردشگری و ترویج صنایع‌دستی بند 17 برنامه هفتم توسعه سیاست‌های ابلاغیمقام معظم رهبری است. این موارد از برنامه چهارم توسعه کم رنگ شده بود و کسی به صنایع‌دستی توجه نمی‌کرد زیرا گزاره‌های جدیدی مثل صنایع خلاق، صنایع فرهنگی و دانش‌بنیان‌ها ایجاد و مطرح شده است، تمامی این موارد موجب شده که ما صنایع‌دستی را فراموش کنیم. در حالی‌که تعریفی که یونسکو و قانون از صنایع‌دستی کرده است، دانش‌بنیان‌تر و خلاق‌تر از صنایع‌دستی وجود ندارد.

جلالی ادامه داد: 18 رسته صنایع‌دستی داریم و این رسته‌ها در 299 رشته تقسیم‌بندی شده‌اند. ما رشته‌های صنایع‌دستی را مصوب می‌کنیم و قبل از مصوبه جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای درجه هنری را در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشتیم. ما از شورای عالی انقلاب فرهنگی خواستیم مصوبه‌ای برای بهبود کیفیت شورای مذکور تصویب کند.

معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور بیان کرد: ما شهرهای ملی و جهانی را تصویب می‌کنیم و هنرهای قدیمی را باز زنده‌سازی می‌کنیم.

او افزود: 22 روستای ملی، 45 شهر ملی، 11 شهر جهانی و 3 روستای جهانی داریم. متأسفانه فاصله‌ای میان صنایع‌دستی و مدرنیته اتفاق افتاده است. ما نتوانستیم صنایع‌مان را مدرن کنیم تا ریشه‌ها و اصالت‌مان به روز شود مانند نازک‌کاری سنندج که برخواسته از فرهنگ منطقه خاصی است و دانش نسلی ما به حساب می‌آید.

شیراز در صدر اخبار میراث فرهنگی قرار گرفت

در این هفته باز هم بافت تاریخی شیراز در صدر اخبار میراث فرهنگی قرارگرفت.

گفته شده بود که چند خانه تاریخی در بافت تخریب شده است موضوع واکنش‌های زیادی در پی داشت. ولی روابط عمومی وزارت میراث فرهنگی و رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی آن را تکذیب کردند.

آنها از خبرنگاران استان فارس خواستند تا از این بافت دیدن کنند و سپس در حضور مسئولان مختلف شهر شیراز دست اندازی به بافت تکذیب شود.

بافت تاریخی شیراز بافت ارزشمندی است که متأسفانه هر از چند گاهی خبری از تخریب بخشی از آن به گوش می‌خورد. همین اتفاق موجب شده تا نگرانی‌ها و حساسیت‌ها نسبت به بافت بیشتر شود.