عدم تخصیص حق‌آبه دریاچه نمک قم بیش از 20 میلیون نفر را در معرض طوفان‌های نمکی قرار می‌دهد

محسن موسوی خوانساری در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم در رابطه با تأثیر سدسازی‌ها بر دریاچه نمک قم اظهار کرد: دریاچه نمک قم یک حوضه بسته است که رودخانه‌های قم رود از منطقه دلیجان استان مرکزی, رودخانه قره‌چای ساوه استان مرکزی, رودخانه شور استان قزوین و رودخانه جاجرود به این دریاچه وارد می‌شوند. این دریاچه حدود 2 هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و بر روی همه رودخانه‌های وارد شده به این دریاچه به جز رودخانه شور از حدود 50 سال پیش سدسازی شده است تا اینکه در سال جاری 2 سد نهب در تاکستان و سد بالاخانلو در بوئین زهرا روی این رودخانه احداث شده است.

وی ادامه داد: حیات این دریاچه بستگی به این رودخانه شور دارد زیرا این رودخانه باعث می‌شود سیلاب‌هایی که در حدود 80 میلیون مترمکعب و تقریباً برابر نیمی از حق‌آبه زیست محیطی دریاچه نمک قم است, به این دریاچه برسد اما متأسفانه از سال گذشته با ساخت این 2 سد بر روی رودخانه شور ورود سیلاب‌ها به دریاچه نمک قم قطع شده و خطر افزایش طوفان‌های نمکی برخاسته از این دریاچه تشدید شده است.

این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه تنها با گذشت 2 ماه از سال جاری، 2 مورد از برخاستن گرد و غبار از دریاچه نمک قم گزارش شده است, گفت: باید این مورد برای سازمان محیط زیست مسلم شود که گرچه دریاچه نمک قم دارای سطح نمکی فشرده است اما این سطح نمکی به واسطه رطوبتی که از رودخانه شور می‌آمد, به حالتی پایدار رسیده بود اما احداث سدها این تعادل را به هم زد.

موسوی تصریح کرد: در سال‌های پیش‌رو و زمانی که سد بالاخانلو نیز به مرحله بهره‌برداری برسد, خطر افزایش طوفان‌های نمکی بسیار بیشتر از گذشته خواهد شد. در حاشیه این دریاچه چندین تالاب غنی از جمله تالاب بندعلی خان و تالاب مره وجود دارند که بیش از 40 گونه از آبزیان و پرندگان را در خود جای داده‌اند. پدیدار شدن این تالاب‌ها در منطقه کویری و خشک و در منطقه‌ای که بارندگی بسیار کم, در حد 100 تا 110 میلی‌متر در سال است در سطح جهانی بی‌نظیر است و لازم است تا این تالاب‌ها را حفظ کنیم.

وی تأکید کرد: از دولت سیزدهم خواستار این هستیم تا اجازه دهد سیلاب‌ها از پشت سدها رهاسازی شده و به دریاچه نمک قم برسد.

این عضو انجمن آب و خاک پایدار ایران معضل بوی نامطبوع ناشی از فاضلاب را تأثیر دیگر این سدسازی‌ها دانست و بیان کرد: فاضلاب چندین شهر به رودخانه شور وارد می‌شود و این سدسازی‌ها به علت اینکه مانع از ورود سیلاب‌ها به این منطقه می‌شوند باعث شده‌اند تا بوی بسیار نامطبوعی در محدوده فرودگاه امام خمینی (ره) و شهر پرند منتشر شود.

موسوی افزود: در سال‌های گذشته سیلاب جاری در رودخانه شور این فاضلاب‌ها را شست‌وشو می‌داد و همچنین باعث تقویت آب‌های زیرزمینی در دشت قزوین می‌شد و طراوت و پایداری را نیز در مسیر رودخانه شور تا دریاچه شور ایجاد می‌کرد اما متأسفانه از سال گذشته با ساخت سد همه این موارد متوقف شده است.

وی تأکید کرد: حق‌آبه دریاچه نمک باید از رودخانه شور و سایر سدها از جمله سد پانزده خرداد دلیجان, الغذیر ساوه, ماملو ورامین و سد امیرکبیر کرج و سد نهب قزوین تأمین شود و بر اساس ماده 35 برنامه ششم توسعه و برنامه حفاظت از تالاب‌ها آب به دریاچه نمک برسد.

این کارشناس محیط زیست هشدار داد: اگر حق‌آبه دریاچه نمک قم تأمین نشود, در سال‌های آینده بیش از 20 میلیون نفر در استان‌های تهران, قم, البرز, قزوین و مرکزی در معرض طوفان‌های نمکی قرار خواهند گرفت و زیر پا گذاشتن حق‌آبه زیست محیطی این دریاچه باعث بروز خسارات جبران‌ناپذیری درپایتخت جمهوری اسلامی خواهد شد.