عضو هیات علمی دانشگاه خلیج فارس: کرونا تولید گازهای گلخانه ای را 17درصد کاهش داد

پرویز حاجیانی روز جمعه در گفت و گو با ایرنا افزود: تا قبل از ظهور ویروس کرونا انسان طبیعت را به شکل‌های مختلف از جمله بیابان زایی، شوری خاک، اتلاف منابع آب و بحران آب، جنگل زدایی، تخلیه آبزیان، استفاده روزافزون از سوخت‌های فسیلی و تخریب لایه ازون، افزایش گازهای گلخانه‌ای و تغییرات اقلیم نتیجه بهره برداری غیرمسئولانه انسان از طبیعت بوده است.

وی یادآورشد: به نظر می‌رسد بعد از مهار "کووید 19 "بشر دو راه پیش رو دارد اول آن چه بیشتر متصور است که دوباره روال سابق را پیش گیرد و یا راه یک تجدید نظر اساسی در روابط انسان و طبیعت را برگزیند که این کاری بسیار مشکل و نیاز به تعامل، همکاری و همدلی بین کشورها برای حفاظت از خانه (کره خاکی) است.

حاجیانی اضافه کرد: کرونا فرصتی برای نفس کشیدن طبیعت فراهم کرد و نشان داد انسان باید فاصله بیشتری از این بهره برداری بی رویه از منابع طبیعی بگیرد.

عضو هیات علمی دانشگاه خلیج فارس اظهارداشت: کرونا نشان داد رابطه بسیاری از گیاهان، جانداران و موجودات چنان به انسان و زندگی او پیوند خورده که ما به آنها و آنها به ما نیاز دارند و بایستی انسان مسلط بر محیط زیست جای خود را به انسان مسئول و به عنوان حلقه‌ای از اکوسیستم حیات دهد.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: ظهور و بروز ویروس کرونا آزمایش و آزمونی بزرگ در قرن حاضر است قرنی که به ظاهر بشر بر پدیده‌های طبیعی زمینی فارغ گشته و سوار بر فناوری های خود مرزهایی در فراسوی کره خاکی را هدف قرار داده است.

حاجیانی یادآور شد: ویروس کووید 19، بشر امروز را وارد چالشی بزرگ کرد و انسان‌هایی را قربانی گرفت و اقتصاد جهانی را وارد عمیق ترین رکود خود همسان با رکود بزرگ دهه 30 میلادی ساخت (کوچک ترشدن اقتصاد جهانی به میزان 3 درصد در سال 2020 حداقل تاکنون پیش بینی شده است).

وی ادامه داد: پر بیراه نیست که این دوره (همه گیری کرونا) تاریخ معاصر را به دوره پیش و پسا کرونا تقسیم کند ولی جدای از آن زمانه، کرونا فرصتی در اختیار انسان قرار داد تا انسان امروز عریان و آشکار روابط، نهادها، اولویت‌ها و سیاست‌ها را در عرصه ملی و بین المللی با نگاهی نو نگریسته و چه بخواهیم و چه نخواهیم آثار این ویروس و کنش‌های جوامع انسانی پس از کرونا نوید تصمیم‌ها و تحولاتی را می‌دهد که چه خوب و چه بد روند آینده زندگی بشر را ترسیم می‌کند.

وی در خصوص رابطه کشورها (امور بین الملل) در عرصه اقتصادی گفت: قرن بیستم زمانه پیمان‌های منطقه‌ای و بین المللی بود و بعد از جنگ جهانی دوم شاهد شکل گیری انواعی از پیمان‌های بین المللی از جمله ایجاد سازمان ملل متحد، کشورهای عدم تعهد، پیمان ناتو، کشورهای عضو پیمان ورشو، کشورهای عضو اوپک و اتحادیه اروپا پیمان‌های ریز و درشتی که بنا به شرایطی شکل گرفتند و نویدبخش خروج ملت‌ها از نگاه محلی و حرکت به سوی نظام بین المللی بود.

این عضو هیات علمی دانشگاه خلیج فارس افزود: به نظر می رسد شیوع و همه گیری ویروس کرونا در عرصه بین الملل به آزمون نهادن عیار این همکاری‌ها باشد انتظاری که از همکاری بین کشورها حداقل در عرصه بهداشت و درمان می‌رفت شکل نگرفت و به طور تقریبی همه کشورها به تک‌روی و ملی گرایی روی آوردند.

حاجیانی ادامه داد: به نظر می رسد در پساکرونا اولین سازمان بین المللی که به محاق برود سازمان تجارت جهانی باشد اگر چه کشورهای عضو این سازمان قبل از ویروس کرونا نیز بسان یک پیکره واحد و همسو نبودند، ولی با همه ضعف‌ها این سازمان نمادی از جهانی سازی بود که بر طبل روابط آزاد بین کشورها خارج از محدودیت‌های موجود می‌زد.

وی تاکید کرد: به نظر می‌رسد کرونا نای و توان سازمان تجارت جهانی را گرفته باشد و آن را تبدیل به نهادی بی اثر کرده باشد و بعد از کرونا اقتصاد جهانی به همکاری بیشتر کشورها برای رونق اقتصاد جهانی نیازمند است ولی بی اعتمادی که بین کشورها ایجاد شده در عمل تا مدت‌ها شاهد جنگ‌های تجاری باشیم مگر این که همه کشورها بدانند جز با تعامل و روابط برد - برد بین کشورها خروج از بن بست پس از کرونا امکان پذیر نخواهد بود شاید بتوان دهه بیست قرن جاری را دهه ملی گرایی و ناسیونالیسم اقتصادی نام نهاد.

حاجیانی در خصوص محوریت تحقیقات هوش مصنوعی و زیستی گفت: رشد علم و فناوری در قرن 21 قابل مقایسه با هیچ دوره ای در گذشته نیست و فناوری اطلاعات و ارتباطات بستر فوق العاده‌ای را برای رشد تکنولوژی و نوآوری ایجاد کرده است.

وی افزود: به نظر می‌رسد در پساکرونا در کنار پژوهش‌ها و سرمایه گذاری در عرصه تحقیقات هوش مصنوعی که آینده را در دست خود دارد، شاهد رشد چشمگیر سرمایه گذاری در تحقیقات زیستی و به خصوص پژوهش‌هایی که به طور مستقیم سلامتی و بهداشت انسان را هدف قرار می دهند، باشیم.

حاجیانی ادامه داد: البته نباید از نظر دور داشت که در کنار تحقیقات زیستی مثبت که همسو با زیست پذیری بیشتر انسان است در این دوره شاهد رقابت‌های مخرب و حتی جنگ‌های بیولوژیک هستیم که بشر به منظور اعتراض و قبل از ورود به آن باید نهادهای نظارت و راهبری آن را در یک تعامل سودمند پیش بینی و شکل دهد.

وی در خصوص شکل گیری اقتصادهای رفاه محور و نقش بیشتر دولت های مرکزی گفت: به نظر می رسد که در بسیاری از کشورها، دولت‌ها نقش های پررنگی که در عرصه کرونا برای آنها شکل گرفته را برای خود حفظ نمایند.

حاجیانی افزود: ورود دولت ها به عرصه اقتصاد اگر به منظور تصدی گری بیشتر باشد کارایی اقتصادی را کاهش می‌دهد، با توجه به عملکرد خوب کشورهایی چون کشورهای اسکاندیناوی، کره و نیوزیلند در عرصه مبارزه با این ویروس، نگاه جهانی بر نظام اقتصادی و اجتماعی این کشورها به عنوان الگو بیش از پیش متمرکز خواهد شد اقتصاد هایی که نقش نظارتی دولت قابل مقایسه با نقش تصدی گریش نیست.

وی در خصوص تحول بنیادی در عرصه آموزش گفت: کرونا "پارادایم شیفت" از آموزش‌های حضوری به آموزش‌های بر خط در دانشگاه‌ها، مدرسه‌ها و فنی حرفه‌ای را روان و غیر قابل برگشت می‌کند.

حاجیانی افزود: عصر کرونا در عمل آموزش‌های حضوری را تعطیل کرد و جا را برای شکل گیری آموزش بر بستر نت خالی کرد در همین راستا همه کشورها در سال‌های پساکرونا سرمایه گذاری مناسبی را در عرصه زیرساخت‌های شبکه و توسعه آموزش‌های مجازی بکار خواهند گرفت و سرمایه‌گذاری‌های ایجاد شده را دو چندان می‌کنند.

وی بیان کرد: توسعه آموزش‌های مجازی در کنار فواید زیاد آن، مهم ترین تأثیر آن ایجاد عدالت آموزشی (چه در عرصه ملی و بین المللی) و ایجاد فرصتی به کشورهای در حال توسعه است که سطح آموزشی خود را متوازن و متعادل با آموزش های پیشرفته در ممالک مترقی بکنند.

حاجیانی اضافه کرد: روشن است که بسیاری از دانشگاه‌ها در پساکرونا با توسعه سیستم آموزش مجازی نسبت به جذب دانشجویان بین المللی اقدام می‌کنند و شکل گیری این جریان بازی برد - برد برای متولیان امر آموزش و تعلیم گیرندگان است.

وی تاکید کرد: دانشگاه‌های تراز بالای بین المللی با هزینه‌های کم در پذیرش دانشجویان مستعد بین المللی موفق می‌شوند و دانشجویان بسیاری از کشورها، از جمله در آسیا و آفریقا فرصت تحصیل در بهترین دانشگاه‌های دنیا با هزینه معقول را خواهند یافت.

این استاد دانشگاه خلیج فارس گفت: پس از کرونا و شروع روند تولید در کشورها، شاهد تقاضای رو به تزاید انرژی و به خصوص نفت و مشتقات آن در همه کشورها خواهیم بود و کم کم با افزایش تقاضا شاهد افزایش قیمت نفت در کوتاه مدت به 65 تا 70 دلار در بشکه خواهیم بود.

وی ادامه داد: انتظار می‌رود با توجه به درس‌های کرونا شاهد سرمایه گذاری کشورها در سوخت‌های سبز باشیم و در یک دوره میان مدت شاهد جایگزینی انرژی‌های سبز به جای سوخت‌های فسیلی و افت قیمت سوخت‌های فسیلی باشیم و آینده از آن کشورهایی است که تمرکز خود را بر انرژی‌های نو قرار دهند و این یک حرکت مختوم جهانی است.

• کرونا
• بوشهر
• سازمان تجارت جهانی
• ایالات متحده آمریکا

• تبعات کرونا بر اقتصاد ایران و جهان از نگاه اساتید دانشگاه