فاجعه بانک آینده رخ نمی‌داد اگر... / اظهارات جنجالی فلاحت پیشه درباره FATF
اقتصادنیوز: حشمت‌الله فلاحت‌پیشه درباره پشت‌پرده ماندن ایران در فهرست سیاه FATF گفت: به‌نظر من، اسرائیل و کاسبان تحریم به یک اندازه از عدم پذیرش ایران در FATF خوشحال شدند. اکنون اگرچه احتمال محدودی وجود دارد که ایران از فهرست خاکستری خارج شود، اما مسیر بسیار دشوار است.
به گزارش اقتصادنیوز، شش سال تعلل، صدها میلیارد دلار زیان و بازگشتی سخت به فهرست سیاه؛ این شاید خلاصه سرنوشت ایران در ماجرای FATF باشد. روندی که به‌گفته بسیاری از کارشناسان، نه در نتیجه اختلاف فنی با گروه اقدام مالی، بلکه به‌دلیل تصمیمات دیرهنگام و مصلحت‌اندیشی‌های سیاسی رقم خورد. امروز در حالی‌که دولت در پی ترمیم روابط اقتصادی و بانکی با جهان است، سایه FATF همچنان بر سر اقتصاد ایران سنگینی می‌کند.
خبر مرتبط اختلاف اساسی بین ایران و FATF به روایت قهرمانپور | FATF خود را جدا از شورای امنیت سازمان ملل نمیدانداقتصادنیوز: رحمن قهرمانپور کارشناس روابط بین الملل، درباره دعواهای جناحی در زمینه پیوستن به FATF گفت: از نگاه من تصمیم حاکمیت بر ادامه همکاری با FATF است و دعواهای سیاسی داخلی تأثیری بر مسیر تعامل ایران با این نهاد نخواهد داشت.
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، تحلیلگر سیاسی و رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی در گپ و گفتی کوتاه با اقتصادنیوز، با نگاهی بی‌پرده، از ریشه‌های این وضعیت، نقش تصمیم‌گیران داخلی، حضور اسرائیل در ترکیب FATF و آینده تعامل ایران با این نهاد بین‌المللی می‌گوید.
مشروح گفتگوی اقتصادنیوز با حشمت الله فلاحت پیشه را در ادامه بخوانید.
****
چرایی ادامه حضور ایران در فهرست سیاه FATF از نگاه شما چیست؟ این وضعیت را چگونه تحلیل می‌کنید؟ به باور شما، اختلاف اساسی بین ایران و FATF دقیقاً بر سر چه موضوعاتی است؟
سخت‌گیری‌ها در قبال به‌اصطلاح پذیرش خروج ایران از لیست سیاه قابل پیش‌بینی بود، چون به هر حال ایرانی‌ها معروف هستند به تصمیم‌گیری‌های دیرهنگام و بی‌موقع.
تأخیر شش‌ساله‌ای که مسیر قانون‌گذاری را سد کرد
بیش از شش سال پیش که عملاً امکان تصویب وجود داشت و به‌ویژه زمانی که پالرمو خلاف قانون به مجمع تشخیص ارجاع شد، در حالی‌که شورای نگهبان آن را تأیید کرده بود، مسیر قانون‌گذاری سد شد و اولین مانع‌ها شکل گرفت.
در همان زمان ایران در فهرست خاکستری قرار داشت. اگر پالرمو به FATF ارائه می‌شد، ایران از فهرست خاکستری خارج می‌شد و مشکل در همان سال‌ها حل می‌شد. اما هیئت عالی نظارت بر سیاست‌های کلی، برخلاف قانون عمل کرد و روند را متوقف ساخت. بعد از آن، CFT نیز با تأخیر به مجمع رفت و تصمیم‌گیری تا امسال عقب افتاد.
تأخیر در پیوستن به FATF و نیشخند کاسبان تحریم
در این فاصله، اتفاقاتی در FATF رخ داد؛ مهم‌ترین آن، حضور اسرائیل به‌عنوان یکی از اعضای اصلی بود که با اصل اجماع در تصمیم‌گیری تعارض دارد. طبیعی بود که با حضور اسرائیل، اجماع ممکن نشود. وقتی ایران دیرهنگام اسناد را تصویب کرد، اسرائیل و آمریکا ایراداتی وارد کردند و آن را ناکافی دانستند.
مجمع تشخیص به‌جای آن‌که به کانون مصلحت‌اندیشی و تسریع در قانون‌گذاری تبدیل شود، به نهادی محافظه‌کار تبدیل شد و تصمیم خود را شش سال به تأخیر انداخت. پشت صحنه، نیشخند کاسبان تحریم دیده می‌شد؛ کسانی که می‌دانستند تأخیرها آن‌قدر زیاد شده که حتی تصویب کنوانسیون‌ها نیز ایران را از فهرست سیاه خارج نخواهد کرد.
به‌نظر من، اسرائیل و کاسبان تحریم به یک اندازه از عدم پذیرش ایران در FATF خوشحال شدند. اکنون اگرچه احتمال محدودی وجود دارد که ایران از لیست سیاه خارج شود، اما مسیر بسیار دشوار است. متأسفانه، امر کاذب «ربط FATF به برجام» در داخل ایران غالب شد و امروز تحلیل‌های صهیونیست‌ها برای نگه داشتن ایران در فهرست سیاه، مشابه تحلیل کاسبان تحریم در داخل است؛ کسانی که از تداوم وضعیت فعلی سود می‌برند
30 درصد ارزش پول ملی قربانی تصمیمات اشتباه می‌شد اگر...
پیش‌بینی شما از ادامه تعاملات در پرونده ایران و احتمال خروج از لیست سیاه چیست؟
ایران فعلاً باید اسناد CFT را ارائه دهد. طبق ماده 6 این کنوانسیون، شروط نباید با روح آن در تعارض باشند. ممکن است برخی کشورها در FATF از حضور ایران حمایت کنند، چون حضور ایران می‌تواند دامنه مقابله با پول‌شویی را گسترش دهد. با این حال، امکان خروج ایران از فهرست سیاه بسیار محدود است.
در واقع، هرچه زمان گذشت، واقعیت‌های کاذب جای واقعیت‌های اصلی را گرفت. FATF به برجام ربطی نداشت، اما در داخل این پیوند ساخته شد. امروز تحلیل‌هایی که برای نگه داشتن ایران در لیست سیاه مطرح می‌شود، بیشتر از منافع داخلی برمی‌خیزد تا ملاحظات خارجی.
به‌گمان من، سرنوشت FATF در ایران تلخ است؛ چون تصمیم‌گیران با تأخیر عمل کردند و هزینه‌ای سنگین بر کشور تحمیل شد. رئیس مجلس هم به‌درستی گفت به‌دلیل FATF و تحریم‌ها، 30 درصد از ارزش پول ملی از بین رفته است. اگر مبادلات خارجی را حدود 100 میلیارد دلار فرض کنیم، این عدد رقم وحشتناکی است. هیچ کشوری ملت خود را تا این اندازه دچار ضرر خودساخته نمی‌کند.
درباره فضاسازی تندروها و مخالفان دولت علیه FATF و فشار به دولت آقای پزشکیان چه نظری دارید؟
ایران معمولاً از طریق لابی چین در FATF مذاکرات خود را پیش می‌برد، اما بازیگران دیگری هم در صحنه هستند. پنج سال پیش، عضویت کشورهایی مثل عربستان در FATF به‌صورت مثبت ارزیابی نمی‌شد، اما امروز شرایط متفاوت است و ایران می‌تواند از مسیر گفت‌وگو بهره ببرد.
خبر مرتبط چرایی باقیماندن ایران در لیست سیاه FATF به روایت هادی خانی | جوابی نداشتیم بدهیم | فقط یک کشور از ما دفاع کرداقتصادنیوز: خانی گفت: برای برخی کشورهای دوست ما سوال بود اگرCFT را بالاترین مرجع تصمیم‌گیری کشور تصویب کرده به چه دلیل در خصوص عدم اجرای این مصوبه در کشور شما بحث‌ها بالا گرفته است و واقعا جواب نداشتیم بدهیم و دراین شرایط که اجماع داخلی نداریم، نمی‌توانیم توقع داشته باشیم اجماع‌سازی‌های بین‌المللی کنیم.
اگر FATF در ایران فعال بود، فاجعه بانک آینده رخ نمی‌داد
من معتقدم اگر FATF در ایران فعال بود و مقررات نظارتی بانکی جهانی پذیرفته می‌شد، فسادهایی مانند پرونده بانک آینده شکل نمی‌گرفت. زیان 500 هزار میلیارد تومانی بانک آینده نمونه‌ای از هزینه نبود نظارت FATF است. در عین حال، نظارت‌ها در این نظام می‌تواند سیاسی هم باشد، اما حق‌شرط‌ها در کنوانسیون CFT لحاظ شده است.
روزهای چالشی در موضوع FATF پیش روی دولت پزشکیان است
البته باید توجه داشت که حق‌شرط در CFT نسبت به پالرمو سخت‌گیرانه‌تر است، چون مجلس مصوب کرده اگر FATF شروط دولت ایران را نپذیرد، دولت حق پیوستن به کنوانسیون را ندارد. معنای این بند این است که روزهای چالشی در موضوع FATF پیش روی دولت آقای پزشکیان قرار دارد.
همچنین بخوانید- اختلاف اساسی بین ایران و FATF به روایت قهرمانپور | FATF خود را جدا از شورای امنیت سازمان ملل نمی‌داند
- ایران مستندات خود درباره پالرمو را به FATF ارائه کرد
- اف‌ای‌تی‌اف، ایران را از لیست سیاه خارج نکرد | شش درخواست گروه ویژه اقدام مالی از ایران
- طعنه سنگین عباس عبدی به مخالفان FATF و CFT/ شاهنامه و نوشداروی بعد از مرگ سهراب
