پنج‌شنبه 8 آذر 1403

فرجام یک دوئل سیاسی

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع

پس از بازتاب گسترده اختلاف نظر جلیلی و لاریجانی در رسانه‌ها در هفته گذشته، روابط عمومی مجمع تشخیص مصلحت نظام دوئل لفظی میان آنها را هنگام سخنرانی علی شمخانی تکذیب و اعلام کرد که اساسا جلیلی درباره خروج از ان‌پی‌تی صحبت نکرده است‌، حال پس از هفت روز «ایسنا» و کانال عماریون دوباره این موضوع را مطرح و جزئیات جدیدی از آن را منتشر کرده‌اند.

«ایسنا» در گزارش روز گذشته خود نوشت: مجمع تشخیص مصلحت نظام در جلسه‌ای فوق‌العاده د‌ر 21خرداد ماه موضوع تعیین «اولویت‌های سیاست‌های کلی برنامه هفتم» را مورد بررسی قرار داد، اما این موضوع حاشیه‌هایی پررنگ‌تر از متن با خود به همراه داشت. آن‌طور که محتوای اعلام‌شده از این جلسه نشان می‌داد، موضوعات طرح‌شده از اولویت‌های برنامه هفتم گذشته و به موارد مهم‌تری نیز رسیده است و علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی از وضعیت کشور و تلاش‌های نیروهای مسلح در برقراری امنیت در داخل و منطقه خلیج‌فارس گزارشی داده و به آزادسازی نفتکش حامل نفت ایران در آب‌های یونان اشاره کرده است. او همچنین گزارشی از آخرین وضعیت مذاکرات برای رفع تحریم‌ها و کارشکنی آمریکا به اعضای مجمع ارائه کرده بود.

در ادامه گزارش «ایسنا» آمده است: این جلسه که به پایان رسید و عکس و اخبارش در اختیار خبرگزاری‌ها قرار گرفت، شایعاتی راهی فضای مجازی شد که مدعی بود در این جلسه سعید جلیلی پیشنهاد خروج ایران از NPT را داده و علی لاریجانی و برادرش آیت‌الله آملی لاریجانی رئیس مجمع تشخیص با این پیشنهاد مخالفت کرده‌اند. حال «کانال تلگرامی عماریون» جزئیات بیشتری از این ماجرا را منتشر کرده است: «در این جلسه سعید جلیلی طرح خروج ایران از NPT را به صورت مفصل مطرح کرد که با مخالفت آملی لاریجانی، علی لاریجانی و علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی روبه‌رو شد.» کانال عماریون گزارش خود را چنین به پایان رسانده است: «تا جایی که این بحث به درگیری لفظی بین جلیلی و علی لاریجانی ختم شد.»

ادعای این درگیری و ماجرای مخالفت با خروج از NPT واکنش رئیس مرکز رسانه و روابط عمومی مجمع تشخیص مصلحت را در همان ساعات اولیه انتشار این شایعه به دنبال داشت که با رد خبر جنجال در جلسه فوق‌العاده مجمع تشخیص بر سر برجام، «درگیری لفظی جلیلی و لاریجانی» را تکذیب کرد و گفت: «در این جلسه، دریابان شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، گزارشی کلی از مسائل جاری منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین آخرین وضعیت مذاکرات احیای برجام پس از صدور قطعنامه شورای حکام و گام‌های متقابل ایران در اجرای مصوبه مجلس ارائه کردند که اعضای مجمع نیز صرفا شنونده بودند و هیچ گفت‌وگویی بین اعضا با یکدیگر در این باره شکل نگرفت و اساسا موضوعاتی مثل خروج ایران از NPT نیز از سوی هیچ‌یک از اعضای محترم مجمع در این جلسه مطرح نشد.»

عماریون ادامه می‌دهد که نزدیکان دو طرف این ماجرا و مشخصا نه دفتر علی لاریجانی و نه دفتر سعید جلیلی کمترین اشاره‌ای به این «درگیری لفظی» ادعایی نکردند و طبعا تکذیبیه‌ای هم از سوی آنان به دست رسانه‌ها نرسیده است. احتمالا صرف تکذیب رئیس مرکز رسانه مجمع تشخیص برای هر دو طرف کافی تلقی شده است. اما فارغ از ادعای درگیری لفظی و سوای تکذیبیه محکم مجمع، تفاوت دیدگاه لاریجانی و جلیلی که می‌توان آن دو را نماینده طیف‌هایی مختلف یا حتی متضاد باهم در درون نظام دانست بر کسی پوشیده نیست.

شاید برخی بگویند مجمع تشخیص جای این بحث و جدال‌ها نیست که مطابق تکذیبیه منتشرشده به نظر می‌رسد اعضا هم همین باور را دارند. عماریون سپس مدعی شد: به دنبال تحولات ماه‌های آینده و فرارسیدن روزهای تصمیم‌گیری برای مسائلی سرنوشت‌ساز، ممکن است بدون در نظرگرفتنِ آستانه تحمل دو طیف یادشده (و نه لزوما اشخاصی که به آنان اشاره شد) یا محل طرح این مباحث و حتی شخصیت‌هایی که قرار است به نمایندگی از این دو طیف دیدگاه‌های خود را بیان کنند، موجب عیان‌ترشدن تفاوت نظرات و طرح بی‌پرده آرای طرفین شود. هرچند فعلا بررسی برنامه هفتم توسعه و اولویت‌های آن برای اعضای مجمع از هرچیز دیگر واجب‌تر است.

علی احمدی: تنوع افکار در مجمع طبیعی است

علی احمدی، رئیس کمیسیون مشترک مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اعلام کرد که نه در صحن مجمع و نه در کمیسیون مشترک هیچ صحبتی درباره خروج از ان‌پی‌تی از طرف آقای جلیلی مطرح نشده است. به گفته احمدی، مجمع تشخیص مصلحت نظام یک مجمع با طیف‌های فکری مختلف است و داشتن تنوع افکار در مجمع طبیعی است.

دبیر کمیسیون مشترک سیاست‌های برنامه هفتم مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: طبیعی است که آقایان لاریجانی، قالیباف، جلیلی و رضایی هرکدام تفکرات و دیدگاه‌های خود را داشته باشند اما چیزی که وجود دارد مسائل کشور است که این افراد روی منافع و مسائل مهم کشور به تفاهم و توافق می‌رسند. به گفته این چهره ارشد مجمع تشخیص مصلحت، در حال حاضر مرزبندی کشور با مسائل منطقه و بین‌الملل بسیار شفاف‌تر شده است و با توجه به تجربه‌های برنامه‌های گذشته، چالش‌ها و مسائل مهمی هم پیش‌رو داریم. احمدی در پاسخ به این سوال که آیا قرار است تصمیم‌های سرنوشت‌سازی در ماه‌های آینده گرفته شود، از تمرکز مجمع تشخیص بر تدوین برنامه هفتم توسعه به عنوان تصمیم سرنوشت‌ساز حاکمیت خبر داد. به گفته احمدی، برنامه هفتم توسعه، موضوع سرنوشت‌ساز کشور است و در این برهه زمانی این نکته بسیار حائز اهمیت است. در کمیسیون مشترک آقایان جلیلی و لاریجانی بر اینکه اولویت برنامه هفتم معیشت و اقتصاد است، اتفاق نظر داشتند.

رئیس کمیسیون مشترک مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: در کنار این مسائل بر موضوعاتی مانند توسعه روابط با کشورهای منطقه و اتخاذ راهبردها‌ی بین‌المللی و توسعه فناوری اطلاعاتی و ارتباطی که در زمره اهم مسائل کشور است، اتفاق نظر وجود دارد؛ هر چند ممکن است که بر سر راهکارهای موجود برای رفع این مسائل اتفاق نظر نباشد که درحال بحث با اعضا هستیم، ولی همان‌طور که در شناخت مسائل به تفاهم و توافق رسیدیم، در مورد راهکارها نیز به توافق و تفاهم خواهیم رسید و درحال حاضر تمرکز ما بر موضوع سیاست‌های کلی برنامه هفتم و مقررات نظارت برحسن اجرای سیاست‌های کلی نظام است.