فرصتهای مصیبت کرونا را درباره فرهنگ و کتاب کشف کنیم
وزیر ارشاد در گرامیداشت روز کتاب گفت: گرچه کرنا مصیبت بوده و هنوز هم پرآفت است، اما می‌توان از کنار این انباشت مشکلات، فرصتهای جدیدی برای زیست فرهنگی به‌ویژه حوزه کتاب به دست آورد.
وزیر ارشاد در گرامیداشت روز کتاب گفت: گرچه کرنا مصیبت بوده و هنوز هم پرآفت است، اما می‌توان از کنار این انباشت مشکلات، فرصتهای جدیدی برای زیست فرهنگی به‌ویژه حوزه کتاب به دست آورد.
به گزارش خبرگزاری مهر، مراسم بیست و هشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران و روز گرامیداشت «کتاب، کتابخوانی و کتابدار» با شعار «دانایی، مانایی» شنبه 24 آبان از محل کتابخانه مرکزی پارک‌شهر تهران و از طریق ارتباط زنده با ادارات کل 31 استان کشور به صورت مجازی برگزار شد.
محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی با صدور پیامی روز بزرگداشت «کتاب، کتابخوانی و کتابدار» را تبریک گفته بود که این پیام توسط حجت الاسلام غلامرضا قاسمیان رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی قرائت شد.
در بخشی از این‌پیام آمده بود:
«لازم است از فعالیت درخشان و موثر کتابداران عزیز سراسر کشور قدردانی شایسته‌ای صورت گیرد و به مسائل شغلی این عزیزان که حقیقتا «سفیران فرهنگ و هنر» در سراسر کشور از شهرهای بزرگ تا دورترین روستاها هستند، به طور ویژه توجه شود. ما باید از ظرفیت فرهنگی و فکری کتابداران در سراسر کشور بیشتر استفاده کنیم. سال ها موانست این فرهیختگان ارجمند با کتاب و کتابخوانی، این ظرفیت بالقوه را ایجاد کرده است تا از آنها برای ترویج کتابخوانی و تشویق مردم به مصارف فرهنگی هدفمند به خصوص در فضای مجازی استفاده شود. ما باید کتابداران را به مردم معرفی کنیم و از آنها برای ترویج فرهنگی کتابخوانی کمک بگیریم.»
در بخش دیگری از پیام قالیباف آمده بود:
«اقدامات بسیار خوبی در سال‌های اخیر در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برای هماهنگ‌سازی کتابخانه‌ها با نیازهای روز به انجام رسیده است؛ این نهاد در این مدت با خوش‌فکری، درایت و آینده‌نگری در تلاش بوده است تا از تمام ظرفیت‌های کتابخانه‌ها استفاده کند و گزارش‌های ارائه شده در این خصوص، بسیار امیدبخش و خوشحال‌کننده است و جای تبریک دارد. این روند باید با هماهنگی تمامی دستگاه‌های مربوط گسترش پیدا کند، ولی از جهت ساختاری تا رسیدن به نقطه قابل قبول فاصله زیادی داریم که در یک فرصت دیگر باید به آن پرداخت یکی از دو اولویت تاکیدی مقام معظم رهبری در پیام ایشان در افتتاحیه مجلس شورای اسلامی در حوزه فرهنگ کشور است. مجلس با تمام توان از اقدامات پیشرو و اثربخش در حوزه فرهنگ حمایت می‌کند و حمایت از کتابخانه‌های عمومی و رفع مشکلات شغلی کتابداران را یکی از وظایف اصلی خود در حوزه فعالیت‌های فرهنگی می‌دانیم و مطئنیم حمایت از این فعالیت‌ها تاثیری مستقیم و کم‌نظیر در ارتقای فرهنگ عمومی کشور خواهد داشت.»
می‌توان از شرایط فعلی فرصتهای جدیدی پیدا کرد
در ادامه این‌مراسم پیام تصویری سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که به مناسبت هفته کتاب و روز گرامیداشت «کتاب، کتابخوانی و کتابدار» ارسال شده بود، پخش شد.
صالحی در این‌پیام گفت: «هفته کتاب را به همه کسانی که در حوزه فرهنگ مکتوب تلاش‌های وافری داشته و دارند تبریک عرض می‌کنم؛ همچنین به طور خاص روز کتابدار را به کتابداران عزیز تبریک می گویم. امسال هفته کتاب و روز کتابدار را در شرایط خاصی برگزار می کنیم؛ شرایطی که فضای کرونا همه زیست اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ما را تحت تاثیر خود قرار داده؛ از جمله حوزه فرهنگ و به طور خاص حوزه کتاب و کتابخانه.»
وزیر ارشاد در ادامه پیام خود گفته بود: «اگرچه دوره کرنا مصیبت بوده و هنوز هم پر آفت و پر مصیبت است، اما ما می‌توانیم از کنار این انباشت از مسائل و مشکلات، فرصتهای جدیدی را برای زیست فرهنگی خودمان و به طور خاص حوزه کتاب و کتابخوانی پیدا کنیم. مجددا از مسئولان نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و دبیرکل محترم، هیئت امنای نهاد کتابخانه‌ها، مدیران استانی و ستادی و به‌طور اخص از کتابداران عزیز که در خط مقدم ارتباط بین حوزه مخاطبان و حوزه میراث فرهنگی مکتوب ما قرار دارند و در این حلقه اتصال تلاش می‌کنند که فرهنگ مکتوب ایرانی بتواند جایگاه خود را بیش از گذشته پیدا کند، سپاسگزارم.»
علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، با حضور در این مراسم با گرامیداشت یاد علامه طباطبایی، گفت: کتابداران و کارکنان و همکاران عزیز کتابخانه‌های عمومی کشور با بزرگداشت نام و یاد مفسر کبیر قرآن، حضرت علامه طباطبایی بیست و چهارم آبان روز کتاب کتابخوانی و کتابدار را به شما عزیزان تبریک می‌گویم. اگر سال کتابخانه‌های عمومی را از 24 آبان ماه سال قبل تا 24 آبان ماه سال جاری در نظر بگیریم، سال گذشته از جهاتی سال ناگواری برای این کشور بوده است. مهم ترین جنبه ناگوار بودن سال گذشته، بیماری و درگذشت جمعی از مردم شریف کشورمان، اهالی فرهنگ و ادب و از جمله خانواده تعدادی از کتابداران و همکاران کتابخانه ها و نیز برخی از اعضای کتابخانه های عمومی در اثر بیماری جدید و عالم‌گیر کرونا بوده است.
وی افزود: هم‌اینک که مراسم روز کتابدار را با این شرایط برگزار می‌کنیم تعداد زیادی از اعضای خانواده‌های همکاران ما همچون بسیاری از مردم شریف میهن‌مان با این بیماری خانمانسوز دست و پنجه نرم می‌کنند که از خدای متعال شفای همه بیماران در سطح کشور و جهان و دفع این بیماری را مسألت دارم. تلخی دیگر سالی که گذشت، تعطیلی و کاهش فعالیت های حضوری فرهنگی و خدمات کتابخانه‌ای در مدت مدیدی از این سال به‌دلیل همان بیماری بوده است. اشتیاق و دلتنگی اعضای کتابخانه‌های عمومی و اغلب کتابداران برای حضور در کتابخانه ها از سویی و ضوابط لازم الاجرا برای جلوگیری از گسترش این بیماری، باعث تعطیلی یا کاهش بخش وسیعی از فعالیت‌های فرهنگی و از جمله کتابخانه های عمومی شد.
تبدیل کتابخوانی به یک فرهنگ همکاری همه‌جانبه مسئولین را می‌طلبد
مهدی رمضانی معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد هم در بخش دیگر این‌مراسم گفت: هفته کتاب امسال را که به شعار پرمفهوم «دانایی، مانایی» مزین است و همچنین روز پراهمیت «کتاب، کتابخوانی و کتابدار» را به همه جهادگران عرصه فرهنگ، کتابداران، کتابخوانان و کتاب‌دوستان تبریک عرض می‌کنم؛ رویدادی که بی‌شک برای اهالی کتاب، مهم‌ترین اتفاق فرهنگی قلمداد می‌شود.
وی افزود: کتاب، با فرهنگ ایرانی و اسلامی ما عجین است و به‌همان اندازه که اندیشه و خرد دارای حرمت است، کتاب و نویسنده، ناشر، خواننده و کتابدار و خدمتگزاران این عرصه نیز اهمیت می‌یابند. اهمیت کتاب و کتابخوانی آنچنان بالاست که مقام معظم رهبری که خود از اهالی اندیشه و از شیفتگان کتاب و کتابخوانی هستند، همواره در این خصوص دغدغه داشته و آن را در سخنان خویش ابراز کرده‌اند.
معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه‌ها گفت: بی‌شک، تبدیل کتابخوانی به فرهنگ عمومی و تبیین آن به‌عنوان ضرورتی اجتناب‌ناپذیر، صرفا از طریق توجه رسانه‌ای و اجرای برنامه‌هایی نمادین در این هفته، فراگیر نخواهد شد و نیاز به فرهنگ‌سازی، همکاری همه‌جانبه متولیان این امر، برنامه‌ریزی بلندمدت و کار فرهنگی مؤثر و مفید دارد.
رشد 31 درصدی فضاهای کتابخانه‌ای در فارس از ابتدای دولت تدبیر و امید
عنایت الله رحیمی استاندار و رئیس انجمن کتابخانه های عمومی استان فارس هم با ارسال پیام ویدئویی به این‌نشست، ضمن تبریک فرارسیدن هفته کتاب، گفت: کتاب می‌تواند تجارب گذشتگان و آرمان ها و خواسته های مطلوب آینده را در ذهنمان به تصویر بکشد و ما را برای حرکت در مسیر تعالی و تکامل فعال کند. نام فارس همواره با فرهنگ و ادب، کتاب و کتابخوانی، فرزانگی و فرهیختگی عجین بوده و بر همین مبنا همیشه تلاش شده این‌استان در حوزه کتاب و کتابخوانی حرکت هایی رو به جلو و در نهضت دانایی، حرفی برای گفتن و اقدامی در دستور کار داشته باشد.
وی افزود: اگر قرار است از زمان به بهترین نحو استفاده کنیم و از تجارب دیگران درس بگیریم، کلید این موضوع کتاب و کتابخوانی است. کتاب تجربیات گذشتگان را به ما منتقل می کند، راه های دستیابی آن ها به موفقیت و کامیابی را به ما آموزش می دهد، دلایل شکست ها و ناکامی ها را برایمان به تصویر می کشد و ما را نسبت به انتخاب مسیر درست آگاه می کند. کتاب، یاری همیشه همراه و مهربان است. یاری ساکت، که می تواند در ذهن ما غوغا به پا کند. یاری که می تواند توجه ما را به موضوع علم و دانایی جلب کند.
کتاب رابطه نزدیکی با توسعه یافتگی دارد
در این مراسم همچنین موسی خادمی استاندار و رئیس انجمن کتابخانه های عمومی استان لرستان ضمن تبریک فرارسیدن هفته کتاب، از فعالان حوزه کتابخانه های عمومی در این استان تقدیر کرد و گفت: کتاب، حافظه بشر در طول تاریخ است و بهترین، کاراترین و ساده ترین ابزار انتقال تجارب و دانش محسوب می شود. توسعه و رشد بشریت با اختراع این ابزار آغاز شد؛ بنابراین کتاب، رابطه نزدیکی با توسعه یافتگی دارد؛ کشوری که مردمی کتابخوان دارد و بیشتر در حوزه علم کار می کند، از توسعه یافتگی، رفاه و پیشرفت بیشتری برخوردار خواهد بود.
وی افزود: با توجه به تأکید دین اسلام بر علم آموزی و کتابخوانی و نیز از آنجا که به لحاظ ملی ما یکی از تمدن های بزرگ صاحب فرهنگ هستیم، کتابخوانی در کشورمان بسیار حائز اهمیت است. خوشبختانه پس از انقلاب اسلامی و به ویژه در سال های اخیر در حوزه علم و دانش و نیز سطح دسترسی مردم به کتاب پیشرفت قابل ملاحظه ای داشتیه ایم؛ با این وجود هنوز با میزان مطلوب فاصله بسیار است.
همزمان با برگزاری آیین ملی بزرگداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار با حضور دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور، پنج کتابخانه عمومی در استان های اردبیل، البرز، تهران، چهارمحال و بختیاری و لرستان به صورت مجازی افتتاح شد.
همچنین در پایان این‌مراسم از خدمات فرهنگی محسن مومنی شریف با اهدای لوح یادبود تجلیل شد. مومنی شریف در سخنان کوتاهی ضمن گرامیداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار گفت: این روز را به اهالی کتاب و مبشران دانایی تبریک می گویم. من همیشه در این برنامه شرکت کرده ام و اعتقاد دارم کار کتابداری کار مهمی است. به همین دلیل به کتابداران خدوم کتابخانه های عمومی سراسر کشور خداقوت می گویم. ما از کتابخانه خاطرات خوبی داریم و امیدواریم این ایام تلخ و ناگوار کرونایی تمام شود و در کتابخانه به روی علاقه مندان به کتاب و کتابخوانی باز شود.
برگزیدگان فعال در حوزه کتابخانه‌های عمومی شامل کتابخوانان برتر، کتابداران برتر در حوزه فعالیت های شاخص، کتابداران برتر در حوزه فعالیت های ترویجی، برگزیدگان حوزه فعالیت در فضای مجازی، خیرین، کتابدار فنی برتر، کتابخانه های مشارکتی برتر، خدمتگزاران برتر، پیشکسوت برتر، انجمن های استانی و شهرستانی برتر معرفی شدند.