قدرت‌نمایی چین مقابل آمریکا در اجلاس شانگهای | اهمیت رژه نظامی پکن چیست؟ | مأموریت ویژه پوتین در تیانجین
اقتصادنیوز: مشارکت گسترده رهبران منطقه نشان‌دهنده افزایش نفوذ چین و جذابیت شانگهای، به‌عنوان سکویی برای همکاری کشورهای غیرغربی است.
به گزارش اقتصادنیوز، روز یکشنبه، شی جین‌پینگ رئیس جمهور چین، رهبران روسیه و هند را در کنار مقامات حدود 20 کشور اوراسیایی، گرد هم آورد تا اجلاس شاخص سازمان همکاری شانگهای (SCO) را برگزار کند و نقش چین را در روابط منطقه‌ای، برجسته‌تر سازد.
این نشست در شهر شمالی تیانجین چین و تحت تدابیر شدید امنیتی برگزار شد و تا امروز دوشنبه، یعنی تنها چند روز پیش از رژه عظیم نظامی در پکن که برای گرامیداشت هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم برگزار می‌شود، ادامه دارد.
ترکیب سازمان همکاری شانگهای
سازمان همکاری شانگهای شامل چین، هند، روسیه، پاکستان، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان و بلاروس است و 16 کشور دیگر به‌عنوان ناظر یا «شریک گفت‌وگو» در آن حضور دارند.
رئیس‌جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین، روز یکشنبه با هیأتی بلندپایه از سیاستمداران و بازرگانان وارد شهر تیانجین شد. همزمان، شی جین‌پینگ دیدارهای دوجانبه‌ای با رهبران مالدیو، آذربایجان، قرقیزستان و لوکاشنکو، رئیس‌جمهور بلاروس، برگزار کرد.
دیدار تاریخی چین و هند
شی همچنین با نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، دیدار کرد که برای نخستین بار از سال 2018 به چین سفر کرده بود. مودی در پیام ویدئویی خود تأکید کرد که هند متعهد به «گسترش روابط با چین بر پایه اعتماد متقابل، کرامت و حساسیت» است.
چین و هند، به‌عنوان دو کشور پرجمعیت جهان، رقابتی شدید در نفوذ منطقه‌ای داشته و در سال 2020 درگیری مرزی شدیدی را با یکدیگر تجربه کردند. روند کاهش تنش از اکتبر گذشته، یعنی زمانی که مودی و شی برای نخستین بار پس از پنج سال در روسیه دیدار کردند، آغاز شد.
مودی در دیدار خود با شی گفت: «منافع 2.8 میلیارد نفر از مردم دو کشور به همکاری ما گره خورده است. همچنین این همکاری راه را برای رفاه کل بشریت هموار می‌سازد.»
ایجاد توازن در قدرت جهانی
کشورهای چین و روسیه شانگهای را به‌عنوان جایگزینی برای ناتو معرفی می‌کنند. این اجلاس نخستین اجلاس پس از بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید است. پوتین در مصاحبه‌ای با خبرگزاری شین‌هوا گفت: «این نشست ظرفیت شانگهای را برای پاسخ به چالش‌ها و تهدیدهای معاصر را تقویت می‌کند و همبستگی در فضای مشترک اوراسیا را مستحکم می‌سازد».
او افزود: «تمام این اقدامات به شکل‌گیری نظمی چندقطبی و عادلانه‌تر در جهان کمک خواهد کرد.»
با توجه به منازعه میان چین و تایوان، تهاجم روسیه به اوکراین و تنش با ایالات متحده و اروپا، کارشناسان بر این باورند که مسکو و پکن از بسترهایی مانند شانگهای برای تقویت نفوذ خود و جلب حمایت سایر کشورها استفاده می‌کنند.
دیلن لو، استاد دانشگاه فناوری نانیانگ سنگاپور می‌گوید: «چین مدت‌هاست تلاش می‌کند شانگهای را به‌عنوان یک بلوک قدرتمند غیرغربی که نوعی از روابط بین‌المللی نوین و دموکراتیک‌تر را تبلیغ می‌کند، معرفی کند.»
مشارکت گسترده و پیام‌های منطقه‌ای
بیش از 20 رهبر منطقه از جمله رئیس‌جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان و مسعود پزشکیان به نمایندگی از ایران در این اجلاس حاضر هستند. این بزرگ‌ترین نشست شانگهای از زمان تأسیس در سال 2001 به شمار می‌رود.
لیم تای وی، استاد و کارشناس شرق آسیا در دانشگاه سوکا ژاپن، می‌گوید: «مشارکت گسترده رهبران منطقه نشان‌دهنده افزایش نفوذ چین و جذابیت شانگهای، به‌عنوان سکویی برای همکاری کشورهای غیرغربی است.»
لیزی لی از مؤسسه سیاست آسیایی می‌گوید: «پکن از طریق شانگهای تلاش می‌کند نفوذ خود را به نمایش بگذارد و نشان دهد که اوراسیا دارای نهادها و قواعد خاص خود است. این چارچوب بر حاکمیت، عدم مداخله و چندقطبی‌گرایی تأکید دارد؛ ارزش‌هایی که چین آن‌ها را به‌عنوان مدل جایگزین نظم جهانی معرفی می‌کند.»
مذاکرات جانبی و نقاط حساس روابط
روز شنبه، شی با نخست‌وزیر کامبوج، هون مانت، دیدار داشت. پوتین نیز قرار است روز دوشنبه با اردوغان و پزشکیان درباره مناقشه اوکراین و برنامه هسته‌ای ایران گفت‌وگو کند.
لیم تای وی می‌گوید: «روسیه برای تثبیت جایگاه خود در صحنه جهانی و جلب حمایت دومین اقتصاد بزرگ دنیا به تمام مزایای شانگهای نیاز دارد. همچنین مسکو مایل است تا توجه هند را به خود جلب کند، به‌ویژه در شرایطی که اختلافات تجاری هند با آمریکا فرصت مناسبی را برای نزدیکی روابط این دو کشور فراهم کرده است.»
این اجلاس تنها چند روز پس از وضع تعرفه‌های جدید و سنگین آمریکا بر کالاهای هندی به عنوان مجازاتی برای خرید نفت روسیه، برگزار شد.
اهمیت رژه نظامی پکن چیست؟
بسیاری از رهبران حاضر در اجلاس، روز چهارشنبه در پکن برای حضور در رژه نظامی شرکت خواهند کرد؛ مراسمی که کیم جونگ‌اون، رهبر کره شمالی نیز در آن حضور خواهد داشت. این رژه علاوه بر بعد نمادین، فرصتی است برای چین تا جایگاه خود را به‌عنوان قدرت مرکزی اوراسیا و فراتر از آن به رخ بکشد.
همچنین بخوانید ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
.jpg)