قفل 20 ساله لایروبی بر آب‌راه پل لدار بابل
ساری - ایرنا - لایروبی نشدن بخشی از رودخانه سجادرود بابل در محدوده پل روستای " لدار " به مدت بیش از 2 دهه و استفاده از یک دهانه این پل به عنوان جاده دسترسی که همواره با سکوت متولیان امر همراه بوده، تبدیل به معما برای مردم منطقه شده است.
به گزارش ایرنا؛ این پل ارتباطی که تنها نقطه اتصال بخش بندپی شرقی با گستره منطقه ای بابلکنار و سوادکوه و تراکم جمعیتی دست کم یکصد هزار نفری و نیز دسترسی میانبر به جاده فیروزکوه - تهران محسوب می شود، دارای دو دهانه 21 متری است که از یک دهانه آن آب جریان می یابد و از دهانه دیگرش به عنوان جاده دسترسی به مزارع استفاده می شود.
مشاهدات خبرنگار ما نشان می دهد هم اکنون دهانه لایروبی نشده پل نه تنها نسبت به دهانه آب رو ارتفاع چند متری گرفته، بلکه پایه و گوشواره پل در بخشی که آب جریان دارد به خاطر فرسایش ناشی از فشار آب و لایروبی سالانه همراه با برداشت مصالح نمایان شده و پل را در معرض تخریب قرار داده است.
همچنین جریان آب در مواقع سیلابی شدن رودخانه به خاطر گنجایش نداشتن یک دهانه برای هدایت آن، سبب تراشیده شدن جداره مزارع کشاورزی و باغی مردم منطقه شده است به گونه ای که گویی رودخانه در حال تعریف مسیر جدیدی برای خودش است.
بررسی های خبرنگار ما نشان می دهد سیلاب طی یک دهه گذشته بارها و بارها به خاطر بسته بودن یک دهانه پل وارد مزارع و باغ های منطقه شد و به مالکان آن خسارت زد ولی هر بار درخواست اهالی برای لایروبی دهانه دوم پل یا مورد بی توجهی قرار گرفت و یا مانند امسال به صورت ناقص رها شده است.
محل گذر 100 آبادی
کشاورزان، باغداران، دامپروران، صاحبان و تولید کنندگان صنایع دستی، کاسبان و شاغلان حرف مختلف، روستاییان و جنگل نشینان بیش از یکصد آبادی و دانش آموزان این روستاها گذرگاه اصلی شان از مبادی پل روستای لدار است که در صورت قطع این راه مواصلاتی زمین گیر خواهند شد.
اهالی منطقه به خبرنگار ایرنا گفتند که پرونده انسداد یک دهانه از پل روستای لدار و بی توجهی متولیان نسبت به لایروبی آن تقریبا عمری به درازای خود پل دارد. ساخت این پل اوایل دهه 60 آغاز شد و در سال های آغازین دهه 70 هم به بهره برداری رسید. اهالی منطقه می گویند که در همان سال های اولیه بهره برداری پل، عده ای یک دهانه آن را به مسیر تردد خودرویی تبدیل کردند و به علت سکوت متولیان امر از جمله شرکت آب و راهداری گرفته تا بقیه، همچنان نیز آن دهانه حکم جاده را دارد.
ساکنان منطقه البته این نکته را هم یادآور می شوند که پرونده انسداد یک دهانه پل لدار از همان زمان تاکنون در نهادهای ذیربط نظیر فرمانداری، مدیریت منابع آب و اداره راهداری و حمل و نقل جاده ای شهرستان بابل به واسطه درخواست های مکرر اهالی، ساکنان منطقه، شورای اسلامی و دهیاری برای بازگشایی دهانه مسدود شده پل مفتوح بوده اما تاکنون اقدام عملی برای بازگشایی و پیشگیری از تخریب احتمالی آن انجام نگرفته است.
خبرنگار ما نامه های اداری را دیده که میان مسئولان اداره راهداری و آب شهرستان رد و بدل شده که در آن بر ضرورت باز کردن دهانه مسدود شده پل از طریق لایروبی آن تاکید و نسبت به تخریب پل در صورت تعلل هشدار داده شده است. سابقه بعضی از نامه ها به سال 90 می رسد و نامه هایی هم شهریور ماه و مهر ماه امسال مبادله شده است ولی نتیجه مشخصی که همان باز کردن دهانه مسدود شده پل باشد، به دست نیامده است.
اهالی منطقه هم می گویند مشکل مزمن بسته ماندن دهانه سمت چپ پل لدار حتی اوایل دهه 90 به دادستانی هم کشیده شده و دادستانی به پاسگاه منطقه برای همراه کردن مامور جهت تامین امنیت لایروبی زیر پل نامه زده، ولی باز هم کار به سامان نرسیده است.
البته در باره علت این وضعیت حرف و حدیث در میان اهالی فراوان و تشخیص درست یا نادرست بودنش برای نوشتن گزارش رسانه ای دشوار است. مثلا صحبت از نفوذ چند تن از مالکان زمین حاشیه رودخانه است که از دهانه مسدود شده پل به عنوان راه دسترسی استفاده می کنند و حتی یکی از آنها برای خودش در زمین خانه ساخته است و با این که حکم تخلیه برایش صادر شده ولی همچنان از خانه استفاده می کند.
برخی از اهالی هم از اختلاف نظر میان منابع آب و راهداری سخن می گویند و مدعی هستند که این دو مجموعه بر سر سرنوشت هزاران تن شن و ماسه ای که با لایروبی برای باز کردن دهانه پل به دست می آید اختلاف نظر دارند و به همین خاطر هم حاضر به کوتاه آمدن از منافع خودشان نیستند.
سوابق مکاتبات
نامه هایی که خبرنگار ایرنا مشاهده کرده، نشان می دهد در سال 90 نیز به دنبال سیلابی و طغیانی شدن رودخانه سجاد رود و وارد آمدن خسارات سنگین به اراضی و باغات بالادست و پایین دست پل و نارضایتی کشاورزان مکاتباتی از سوی دهیاری روستای لدار و بخشداری بخش بندپی شرقی به فرمانداری شهرستان بابل و اداره راه و ترابری این شهرستان با هدف ساماندهی زیر پل و بازگشایی دهانه مسدود شده آن در جهت کاهش تخریب و خسارت هنگام سیلابی شدن رودخانه انجام شد که به رغم دستور صریح سرپرستی وقت فرمانداری و ارجاع نامه به اداره راه و ترابری شهرستان موضوع به دلیل نامعلومی متوقف شد.
پس از آن نیز ساماندهی زیر پل روستای لدار در پی بارش های سیل آسا و سیلابی شدن اکثر رودخانه های استان مازندران از جمله رودخانه سجاد رود در اسفند 97 و فروردین 98 که تخریب مناطق وسیعی را به دنبال داشت، در نهادهای ذیربط مطرح شد.
بی توجهی به لایروبی دهانه پل لدار در حالی است که ستاد حوادث غیرمترقبه کشور بر پاکسازی و لایروبی اصولی و استانداردسازی کف و سطح رودخانه های در معرض سیلابی شدن تاکید دارد و در مازندران هم طی 2 سال گذشته تلاش شده است تمامی رودخانه ها به صورت کامل لایروبی شود تا مشکلی را که سیلاب طی سه مرحله در سال 98 ایجاد کرد، تکرار نشود.
خبرنگار ما نامه هشدار آمیز کارشناسانی را مشاهده کرده که نوشته اند، عرض هر یک از دهانه های پل 21 متر است که به واسطه مسدود بودن یکی از دهانه های پل طی سال های متمادی جریان آب رودخانه تنها در دهانه سمت راست پل ادامه دارد که این امر به خصوص در فصول پر آبی و طغیان رود خانه باعث فرسایش شدید کف رودخانه و آسیب جدی به پایه های پل شده است.
در این نامه ها که پس از حضور میدانی کارشناسان تهیه شده، آمده است که این عمل از لحاظ فنی در صورت بروز سیلاب با عنایت به دبی سیلابی حداکثر 135 متر مکعب (135 هزار لیتر) در ثانیه با دوره بازگشت 25 ساله گنجایش خروجی را ندارد و این محدودیت باعث کف شویی و شکستگی کف و بستر رودخانه در یک سمت و در صورت عدم ساماندهی و اصلاح مسیر و تخلیه رسوبات شن و ماسه باعث ریزش دیواره و حتی گوشواره پل می شود.
گزارش هشدار می دهد که لایروبی غیراصولی و ناقص تنها دهانه آب‌رو پل روستای لدار و استحصال بی رویه و غیرمجاز شن و ماسه در محدوده ممنوعه بالا و پایین دست توسط شرکت مجری علاوه بر تحمیل خسارت سنگین به اراضی و باغات کشاورزی، خطر تخریب این پل حیاتی برای اهالی و ساکنان منطقه را نیز افزایش داده است.
پل لدار که راه ارتباطی دهها روستای بخش بندپی شرقی بابل بخصوص روستاهای منطقه فیروزجا و مرکزی بخش بندپی شرقی است زمینه اتصال بخش های بندپی شرقی و غربی به منطقه بابلکنار را نیز فراهم می آورد و اهالی این روستاها با گذر از این پل به بخش بابلکنار می رسند و از این طریق به روستاهایی نظیر درازکلا، درونکلا، رئیس کلا، شیردارکلا در بخش بابلکنار و در نهایت به جاده شیرگاه و فیروزکوه متصل می‌شوند
پل ارتباطی لدار برای ساکنان بیش از60 هزار نفری منطقه جنوب بابل به لحاظ اقتصادی، کشاورزی، دامپروری و محصولات باغی و ارسال این محصولات به بازار مصرف از اهمیت فراوانی برخوردار است.
کار ناقص و ناتمام
اهالی منطقه می گویند که در سال جاری بنا بر درخواست های سال گذشته ساکنان منطقه و دستورالعمل ستاد حوادث غیرمترقبه عملیات ساماندهی بخشی از دهانه مسدود زیر پل آغاز شد اما به علت توقف و نیمه تمام رها شدن عملیات بازگشایی، امکان خروجی آب رودخانه از این دهنه مقدور نیست و هنگام سیلاب و طغیان هفته گذشته رودخانه نیز همین مشکل باعث خسارت سنگین به مزارع و باغات کشاورزان و باغداران پایین دست پل شده است.
یکی از اهالی روستای لدار که خواست نامش در گزارش نیاید در این ارتباط به خبرنگار ایرنا گفت: مردم منطقه خوشحال بودند که پس از 30 سال لایروبی زیر پل آغاز شد و دهانه مسدود شده آن باز می شود و آب رودخانه به صورت یکسان از دهانه های پل جریان می یابد و در زمان سیلابی نیز از هر دو دهانه پل عبور می‌کند و با کاسته شدن شدت جریان آب از تخریب اراضی پایین دست هم جلوگیری می شود.
وی افزود: نه تنها دستورالعمل و مصوبه ستاد غیر مترقبه برای لایروبی کف رودخانه در زیر پل به درستی انجام نشد بلکه با لایروبی غیر اصولی و نیمه تمام میزان آسیب ریشه و گوشواره پل و زمین های پایین دست بیشتر شد.
او ادامه داد: با وجود اینکه بخشی از دهانه زیر پل ساماندهی شد اما به خاطر لایروبی غیر اصولی آب کمی حتی در مواقع سیلابی در آن جریان می یابد.
وی گفت: در صوت تخریب پل ضمن اینکه منابع مالی سنگینی برای احداث مجدد آن نیاز است شریان حیاتی دهها هزار نفر از ساکنان بخش بندپی شرقی به منطقه بابلکنار و جاده فیروزکوه - تهران نیز قطع خواهد شد.
این کشاورز ساکن روستای لدار که از وضعیت موجود به خاطر طولانی شدن حل مشکل عصبانی بود، اظهار داشت: متاسفانه مسئولیت ناپذیری و ناهماهنگی اداره راهداری و آب منطقه‌ای شهرستان بابل برای انجام کامل لایروبی و عدم پذیرش مسئولیت محدوده زیر پل توسط این دو دستگاه دولتی موجب بلاتکلیفی وضعیت لایروبی و ساماندهی بخش مسدود زیر پل شده است.
احمد اسدالله تبار رییس شورای اسلامی روستای لدار هم ضمن ابراز نارضایتی از نحوه اجرای عملیات لایروبی رودخانه سجاد رود و زیر پل روستای لدار به خبرنگار ایرنا گفت: لایروبی اخیر در محدوده روستای لدار و زیر پل لدار جز خسارت برای اهالی این روستا نتیجه دیگری نداشت.
وی افزود: لایروبی انجام شده نه تنها فوایدی برای اهالی روستا نداشت بلکه حضور گسترده خودروهای سنگین برای حمل شن و ماسه تمام جاده های مسیر را تخریب کرد.
رییس شورای اسلامی روستای لدار می گوید: لایروبی اقدام ارزشمندی است در صورتی که به شکل درست، اصولی و مهندسی انجام شود نه اینکه این امر زمینه ساز تخریب پل لدار و اراضی و باغات ملکی چندین ساله حاشیه رودخانه شود.
اسدالله تبار گفت: درحال حاضر برداشت غیراصولی سنگ، شن و ماسه و طغیان رودخانه به پایه های پل به شدت آسیب زده که این امر برای اهالی، ساکنان منطقه و مسئولان محلی بسیار نگران کننده است.
وی افزود: در زمان لایروبی مصالح باید برای دیوار چینی بکار گرفته شود نه اینکه با انبوهی از خودروهای سنگین مصالح شن و ماسه را از کف رودخانه برداشت و آنها را از رودخانه خارج کنند.
وی از مسئولان شهرستان بابل و استان مازندران خواست تا هرچه زودتر برای حل این مشکل ورود پیدا کنند و با باز کردن دهانه مسدود شده پل از تخریب پل جلوگیری کنند.
موافقت مشروط راهداری
"یاسر ابراهیمی" رئیس اداره راهداری و حمل و نقل جاده ای بابل معتقد است: طبق ماده 2 قانون توزیع عادلانه آب، آب منطقه‌ای باید لایروبی رودخانه ها را انجام دهد و ما تنها ناظر عملیات لایروبی هستیم.
وی افزود: درست است که طبق قانون 500 متر بالادست و یک هزار متر پایین دست پل باید با نظارت اداره راهداری لایروبی صورت گیرد اما اجرای طرح و عملیات پاکسازی و لایروبی وظیفه آب منطقه‌ای است.
رییس اداره راهداری بابل می گوید: این اداره مخالف لایروبی زیر پل نیست اما مخالف خروج و تخلیه مصالح شن و ماسه از کف رودخانه است که متاسفانه در لایروبی های اخیر این ملاحظه توسط شرکت پیمانکار مجری پروژه رعایت نشده است.
وی بیان کرد: به موجب قانون در محدوده 500 متر بالاتر و یک هزار متر پایین تر از پل برداشت شن و ماسه از کف رودخانه ممنوع است و مصالح شن و ماسه در این محدوده باید در همان مکان دیوار چینی شود.
اظهار نظر آب منطقه‌ای
ابراهیم یخکشی مدیرعامل شرکت آب منطقه ای مازندران نیز بدون توضیح در باره علت لایروبی نشدن 2 دهه ای دهانه پل لدار، به خبرنگار ایرنا گفت: لایروبی رودخانه ها و حتی در محدوده 500 متر بالادست و یک هزار متر پایین دست پل وظیفه آب منطقه ای است اما نظارت آن به عهده اداره راهداری خواهد بود.
وی بیان کرد: برداشت شن و ماسه در این محدوده تخلف است چرا که در زمان سیلابی و طغیان رودخانه موجب آسیب به پایه های پل می شود.
او افزود: هنگام لایروبی رودخانه باید بین دو دستگاه راهداری و آب منطقه‌ای هماهنگی لازم وجود داشته باشد تا بر سرعت و کیفیت کار افزوده شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای مازندران در پاسخ به این پرسش که آیا احداث جاده و خیابان شوسه در داخل رودخانه و بخشی از دهانه پل قانونی است؟ تاکید کرد: در محدوده زیر پل نباید خیابانی ماشین رو احداث و نیز محلی برای رفت و آمد باشد چون در زمان جاری شدن سیلاب ها جریان آب به یک دهانه پل فشار می آورد و در نهایت موجب تخریب یایه های پل می شود.
قربانعلی ولی زاده بورا فرماندار بابل نیز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: اگر در جریان لایروبی تخلفی صورت گرفته باشد طبق قانون با مجری پروژه و پیمانکار متخلف برخورد خواهد شد.
وی بیان کرد: تاکنون مراجعه مردمی برای مشکلات پیش آمده در خصوص لایروبی زیر پل لدار نداشتیم ولی اگر مردم در این بخش ناراضی باشند یا لایروبی به آنها ضرر و خسارت مالی رسانده باشد، بررسی می کنیم.
*س_برچسب‌ها_س*
