قمار بایدن؛ خیز واشنگتن برای تانگو با دهلی‌نو
اقتصادنیوز: واشنگتن در تلاش است تا هند را با خود هم صدا کرده و بدین طریق نفوذ اقتصادی و نظامی چین را مهار کند.
به گزارش اقتصادنیوز هم آغوشی عاشقانه ایالات متحده و هند شگفت‌انگیز و در عین حال گیج‌کننده است. پس از برگزاری مراسم باشکوه شام دولتی جو‌بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده برای نارندرا مودی، نخست وزیر هند، کوین مک کارتی، رئیس مجلس نمایندگان ایالات متحده، از رهبری هند برای سخنرانی در جلسه مشترک کنگره برای بار دوم دعوت کرد؛ خواسته ای قابل تامل.
آنگونه که پروجکت سندیکیت نوشته است، فارغ از ضیافتی که اخیرا بایدن برای مودی تدارک دید، ایالات متحده در حال انتقال فن آوری حساس نظامی به متحدان غیر سنتی اش، خیز جهت سرمایه‌گذاری در هند، کاهش محدودیت‌های صدور روادید برای اتباع هند و خودداری از مجازات عریان دولت مودی به دلیل فعل و انفعال های غیر دموکراتیک این کشور است. در حقیقت، ایالات متحده هند را درگیر اتحاد شبه یک طرفه کرده، از همین رو امروز برمبنای منطق استراتژیک نمی توان از تانگوی دو نفره دو کشور گفت. بالاخص آن که امروز واشنگتن و پکن وارد دور تازه ای از درگیری ها شده است.
قمار بایدن
اشلی جی. تلیس، دیپلمات پیشین ایالات متحده، بر این باوراست که ایالات متحده درگیر شرط بندی است، بالاخص آن که می داند هند هرگز در جنگ ائتلاف علیه چین با آمریکا هم صدا نخواهد شد، مگر آن که منافعش به شکلی مستقیم تهدید شود. از همین رو ناظران بر این باورند که در میانه درگیری چین و آمریکا بر سر تایوان، هند علیرغم سخاوتی که ایالات متحده نشان داده، در حاشیه باقی خواهد ماند. حتی جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده نیز این موضوع را تایید کرده است.
اما کارشناسان هندی چهره هایی چون پراتاپ بانو مهتا، معاون سابق دانشگاه آشوکا، خاطرنشان کرده که ایالات متحده حقیقتا به هند نیاز خواهد داشت، زیرا هژمونی اش در حال از بین رفتن است. در مواجهه با توسعه ژئوپلیتیکی نوین، ایالات متحده حداقل باید از هرگونه سرد شدن احتمالی روابطش با هند جلوگیری کند تا مبادا خود را منزوی تر ببیند. چرا که نه تنها تعداد دشمنان آمریکا در حال افزایش است، بلکه متحدانش نیز چندان باورش ندارند. به عنوان نمونه اروپا به طور قابل پیش بینی ناسازگار و دوسوگرا است، به خصوص وقتی صحبت از چین می شود. در این میان، ژاپن و کره جنوبی متحدان قابل اعتمادی هستند، اما جمعیت رو به نزولشان موجب شده تا وزن واقعی شان را از دست بدهند.
واشنگتن به دنبال تانگو با دهلی نو
در این میان نکته قابل تامل تر این است که مشخص نیست که ایالات متحده برای جلوگیری از پیوستن هند به بلوک تعریف شده توسط چین و روسیه تا چه اندازه ای باید پیش برود. به هر حال، چین برای دهلی نو تهدید است، عربستان سعودی تامین کننده مالی جهانی تروریسم محسوب می شود و روسیه به سوی بی نظمی و آنارشیسم پیش می رود. طبیعتا مشارکت با چنین کشورهایی برای هند از راه دور جذاب نیست. در مقابل هند به واسطه دیاسپورای پرنفوذش و تطابق اساسی منافع اقتصادی و نظامی اش با واشنگتن به خوبی می تواند با امریکا هم صدا شود.
پس بی دلیل نیست که ایالات متحده هزینه‌های زیادی متحمل می شود یا برای چیزی که هند هرگز آن را امضا نمی‌کند (تعامل نظامی علیه چین)، یا برای کاری که هند بدون توجه به وسوسه‌های پیشنهادی انجام می‌دهد. سوال این است، در ذهن استراتژیست‌های آمریکایی چه می گذرد؟ یکی از پاسخ های قابل تامل محاسبات اقتصادی قدرت سخت است. دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان به طور یکسان به این نتیجه رسیده‌اند که چین یک تهدید وجودی است که نمی‌توان آن را خنثی کرد، پس باید به تاکتیک متوازن سازی متوسل شد. بر اساس گزارش صندوق بین المللی پول، تولید ناخالص داخلی آمریکا در سال 2023 به 26.9 تریلیون دلار خواهد رسید، در حالی که تولید ناخالص داخلی چین 19.4 تریلیون دلار (بر اساس نرخ ارز بازار) خواهد بود. اما در طول دو دهه آینده، این 30 درصد امتیاز آمریکا احتمالاً کاهش خواهد یافت.
هراس دهلی نو از پکن
با این حال، فارغ از پیش بینی ها در باب چشم‌انداز رشد هند، این کشور برای رسیدن به چایگاه چین باید مسافت زیادی را طی کند. تولید ناخالص داخلی چین براساس نرخ ارز بازار بیش از پنج برابر بیشتر از هند و براساس نرخ برابری قدرت خرید حدود 2.7 برابر بیشتر است. علاوه بر این، هزینه های نظامی چین 3-4 برابر بیشتر است و ذخایر ارز خارجی این کشور (تا جایی که اکنون می توان آنها را اندازه گیری کرد) به راحتی 6-7 برابر بیشتر است.
مزیت اقتصادی چین به توضیح این نکته کمک می کند که چرا هند اغلب در مواجهه با تحرکاتی پکن در مناطق مرزی چون هیمالیا، منفعل است. چنین اپیزودهایی به طرز دردناکی آشکار می کند که هند هنوز نتوانسته در رابطه با چین تعادلی را تعریف کند. اما شرط بندی آمریکا نه بر اساس وضعیت کنونی، بلکه بر محور این مقوله است که ثروت چین و هند در بلندمدت به یک شکل نخواهد ماند.
محاسبات واشنگتن محقق می شود؟
چین تحت رهبری «شی» به دلیل چالش‌های ساختاری و جمعیتی فارغ از رویکرد سرکوب گرایانه اش به واسطه سیاستش در ارتباط با بخش خصوصی ممکن است به میزان 2.5 درصد کاهش رشد اقتصادی را تجربه کند در مقابل هند قادر به تجربه رشد 5-6 درصدی در سال است. هرچند این ارزیابی ها تضمین شده نیستند. اما اگر هند سیاست های بهتر و نهادهای قوی تری را تعریف کند، این سناریو اجرایی خواهد شد. این شرایط تفاوت قدرت سخت چین و هند را از بین خواهد برد و می تواند فاصله را کاهش داده و چین را وادارد تا تصمیم خود را مورد ارزیابی قرار دهد. علاوه بر این، آینده یک فرآیند است، نه یک نقطه پایانی فرضی. اگر رشد چین کاهش پیدا کند و هند وضعیت پایدار خود را حفظ کند، جذابیت نسبی اش به عنوان شریک موجب خواهد شد تا بیش از سایر بازیگران به عنوان بازار و مقصد سرمایه گذاری مورد توجه قرار بگیرد. در چنین شرایطی محاسبات استراتژیک تغییر خواهد کرد.
واشنگتن به دنبال تغییر موازنه میان چین و هند است
درست است، اینکه هند می تواند رشد 6 درصدی داشته باشد، توسط سیاستگذاران هندی و نه آمریکایی تعیین خواهد شد. اما ایالات متحده بر این باور است که در لحظه حساس ژئوپلیتیکی، برای تقویت ثروت هند فرصت سازی خواهد کرد. با تهاجمی تر شدن چین به دلیل اینکه چشم انداز رشد بلندمدت آن به سمت پایین بازنگری می شود، اقدامات ایالات متحده می تواند موجب شود تا سرمایه بیشتری از بازار چین خارج شود. اقدامات ایالات متحده همچنین می تواند به ارتقای قابلیت های نظامی هند کمک کند. در واقع، ایالات متحده به جهان اعلام می کند که هند یکی از ما است. پس باید گفت که قمار بایدن بر روی هند در قاب یک بن بست فرضی با چین تبیین نشده است. در عوض، این یک محصول محاسبه شده با هدف کاهش شکاف قدرت واقعی و درک شده بین هند و چین است. هر اندازه عدم توازن قدرت سخت دو بازیگر کمتر باشد، موازنه متقابل برای آمریکا در مقابل چین موثرتر خواهد بود.
همچنین بخوانید
