قم در آستانه بیابانی شدن

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از  قم فردا، ایران یکی از کشورهایی است که بیابان در آن چالش‌هایی را ایجاد کرده است و استان قم نیز یکی از استان‌هایی است که از نظر مناطق و عرصه‌های بیابانی نسبت به دیگر استان‌های کشور وضعیت متفاوتی دارد و روند بیابانی شدن اراضی در قم رو به افزایش است. بخش عمده ای از مساحت استان قم شرایط خشک و بیابانی دارد و گسترش بی رویه فعالیت های انسانی، بدون توجه به مسائل زیست محیطی سبب تشدید پدیده بیابان زایی شده است. به گفته سجادی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم، استان قم حدود یک میلیون عرصه‌های مربوط به حوزه منابع طبیعی دارد که نزدیک به 400 هزار هکتار این مساحت در آستانه بیابانی شدن است و 176 هزار هکتار بیابان شدند که حدود 105 هزار هکتار از این عرصه‌های بیابانی به کانون‌های تولید گردوخاک تبدیل شده‌اند یا همان محدوده‌های بیابانی که تقریبا به ناپایداری رسیدند و پوشش گیاهی در آن‌ها از بین رفته و وقتی در معرض باد قرار می‌گیرند، موجب ایجاد گردوغبار شده و تأثیرات منفی بر منابع تولید، محیط شهروندان، مباحث بهداشتی و سایر مشکلاتی می‌شود. وی افزود: طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده، در چهار کانون تولید گرد و غبار استان که یکی از این کانون‌ها منطقه گنبد نمکی با 29 هزار هکتار مساحت است از چند سال گذشته فعالیت‌هایی در خصوص بهبود پوشش گیاهی با گونه‌های سازگار و گونه‌هایی که نیاز آبی زیادی ندارند و به نوعی فقط در دو سال نخست کاشت، 17 نوبت آبیاری می‌شوند و بعد از آن به صورت طبیعی با بارندگی‌های طبیعی، نیاز آبی گیاه تأمین می‌شود و رشد و نمو می‌کنند، دنبال شده است قم در حال تبدیل شدن به مهم ترین منبع ریزگردها عبای جعفری کارشناس محیط زیست در این زمینه در گفتگو با خبرنگار قم فردا، بیان کرد: بیابان زایی در استان قم طی دهه های اخیر به شکل فعال در حال گسترش است و بیابان تا نزدیکی های شهر قم رسیده است مناطق زیادی از استان قم تقریبا خالی از پوشش گیاهی شده است. جعفری ادامه داد: قم تبدیل به مهم‌ترین کانون های ایجاد گرد و غبار مرکز کشور شده است که در سال های اخیر از نظر غلظت و اندازه ذرات معلق و وسعت و زمان های آلودگی در قم بیشتر شده است. وی تأکید کرد: همه این‌ها باعث شده در حوزه های انسانی و محیط زیستی در استان قم نگرانی های جدی به وجود بیایید از طرفی سرعت کاهش اراضی مرتعی و پوشش های گیاهی و جنگل های کویری در استان قم زیاد است این عوامل باعث شده سازمان های ذی ربط در دهه های اخیر اقدام به کشت پوشش های گیاهی جنگل های طاق کاری گز کاری در استان قم کنند. کارشناس محیط زیست گفت: در بسیاری از مناطق قم پیش روی بیابان و کویر را داشتیم و مراتع به شدت نابود شدند از طرفی ساخت و ساز شهری استان قم و آپارتمان نشینی و کمبود فضای سبز شهری باعث شده مردم برای تفریح به مراتع استان بروند و متأسفانه بدون رعایت نکات حفظ محیط زیست باعث ایجاد خسارت می شوند. جعفری خاطرنشان کرد: فرسایش خاک افزایش روان آب های سطحی تخریب زیستگاه های حیات وحش از بین رفتن گونه های در معرض انقراض از جمله بحران های در آینده ای است که باید جدی گرفته شود. قم در حال تبدیل شدن به بیابان کارشناسان تغییر کاربری اراضی، بهره گیری از روش های سنتی در بخش کشاورزی، تغییرات کمی و کیفی در منابع آب و افت محسوس منابع آب زیر زمینی، خشک شدن تالاب ها و تأمین نشدن حق آبه های استان در سال های اخیر را از علل اصلی گسترش بیابان در قم می دانند، به طوری که مساحت بیابان های قم به بیش از 105 هزار هکتار افزایش یافته و 400 هزار هکتار هم در معرض این آسیب است، به گفته مسئولان و کارشناسان، با توجه به اینکه 400 هزار هکتار از مساحت این استان استعداد بیابانی شدن دارد قم در آستانه بیابانی شدن است. البته در چند سال گذشته پروژه های بیابان زدایی در قم افزایش پیدا کرده از جمله احداث سازه‌های کنترل سیلاب در بخش‌های کهک، سلفچگان و خلجستان و حوضه آبخیز پردیسان و قم رود و نهال کاری در منطقه حصار سرخ، خدیجه خاتون و قره گل (حسین آباد میش مست) دستجرد، طینوج و ورزنه است که با بیش از سیزده میلیارد تومان هزینه ایجاد شده است. خاطرنشان می شود با توجه قرار گرفتن قم در مرکز کشور و مجاورت 6 استان افزایش نواحی بیابان در این استان بخش قابل توجهی از کشور را درگیر خواهد نمود پس به این مسئله باید یک نگاه ملی داشت. استان قم با مساحت حدود 11 هزار کیلومتر مربع در حاشیه کویر، در مرکز کشور ایران و در جنوب استان تهران، شمال استان اصفهان، شرق استان مرکزی و غرب استان سمنان واقع شده است. این استان در یک منطقه خشک و نیمه‌خشک واقع شده است و آب و هوای گرم و خشک دارد. جنوب و غرب استان پوشیده از کوه‌های مرتفع است و آب و هوای معتدل دارد. مناطق شرقی، مرکزی و شمالی استان نیز پوشیده از بیابان‌های وسیع است که بزرگ‌ترین آن‌ها دشت مسیله است. دشت مسیله، حسین آباد میش مست و دریاچه نمک از کانون های بحران بیابان زایی در قم است که سهم قابل توجهی هم در بروز پدیده ریز گرد در قم و استان هم‌جوار دارد. انتهای پیام /