لزوم ورود حاکمیت به موضوع دانلود غیرقانونی کتاب در فضای مجازی

علی محمدپور، دبیر میز کتاب مرکز ملی فضای مجازی، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به دانلود غیرقانونی کتاب در فضای مجازی گفت: یکی از چالش‌های نشر دیجیتال همیشه این بوده که فایل کتاب‌هایشان کپی شده است. این چالش فقط برای کتب صوتی نبوده برای ناشران کتاب چاپی نیز بوده است.

وی ادامه داد: در نظر بگیرید که پلتفرمی که صدها میلیارد هزینه می‌کند و 100 هزار عنوان کتاب را با پرداخت حق ناشر و سایر مسائل حقوقی بارگذاری می‌کند‌، بعد یک سایت همه این 100 هزار عنوان را رایگان بارگذاری می‌کند، و دسترنج همه آن ناشران و مدیران پلتفرم را بر باد می‌دهد.

محمدپور تصریح کرد: متاسفانه ما برای ممانعت از این موضوع ساز و کار قدرتمندی نداریم، اگر کتاب‌های ناشران به صورت زیرزمینی چاپ می‌شود و وزارت ارشاد و کارگروه‌هایی در اتحادیه ناشران کمک می‌کنند تا این اخلال در بازار را از بین ببرند‌، در حوزه دیجیتال چنین ساز و کاری وجود ندارد.

وی ادامه داد: متاسفانه به صورت گسترده کتاب‌های صوتی و دیجیتال کپی می‌شوند و درخواست نهادها وسازمان‌های ذیربط هم شکایت و اعتراض ناشران است، در حالیکه این اقدام برای ناشران و صاحب پلتفرم‌ها دشوار و پیجیده است نه روش کاملا مشخصی برای برخورد وجود دارد و نه دانش چندانی. در حالیکه در دیگر کشورها این حاکمیت است که ورود می‌کند.

دبیر مجمع ناشران دیجیتال کودک و نوجوان با اشاره به تجربه دیگر کشورها در این زمینه گفت: سایتی به‌نام Z-library در زمینه دانلود غیرقانونی کتاب فعالیت می‌کرد که حدود 200 دامنه نیز داشت و 12 میلیون عنوان کتاب را عرضه کرده بود. 10 روز پیش در یک اقدام همه جانبه توسط پلیس فدرال امریکا این سایت و تمامی دامنه‌هایش مسود شد، سرورها از بین رفت و.... این اقدام کار ناشر نبود، بلکه نتیجه ورود حاکمیت بود.

وی گفت: مورد دیگر در روسیه بود، سایتی که کتاب‌های ناشران و نویسندگان روسیه را به صورت غیرقانونی بارگذاری می‌کرد، با دستور مستقیم پوتین رئیس جمهور روسیه مسدود شد.

محمدپور تصریح کرد: به نظر می‌رسد، این حساسیت باید در نهادهای بالا ایجاد شود تا برخوردهای قاطع با این سودجویان انجام شود، این پدیده نامیمون نشر تاثیراتی فراتر از یک ناشر یا دو ناشر دارد‌، کل بازار مصرف را تحت‌الشعاع قرار داده است. عادت مصرف مخاطب نیز تغییر کرده است، مخحاطب دائم به دنبال نسخه رایکان کتاب‌هاست.

وی گفت: به ویژه در بخش نشر دانشگاهی به دلیل گران بودن کتاب مخاطبان عمدتاً تمایل به استفاده از نسخه‌های غیرقانونی دارند، جالب این است که ناشران دانشگاهی اغلب حاضر به دیجیتالی کردن کتاب‌هایشان نیستند؛ این در حالی است که نسخه‌های افست شده و پی‌دی اف شده کتاب‌های ارزشمند دانشگاهی به وفور در کانال‌های تلگرامی دیده می‌شود. اما در مسیر قانونی و اصلی خود وجود ندارد.